Dynamiczna jazda na motorze niesie wiele przyjemności. Bliski kontakt z maszyną, wiatr we włosach oraz dynamicznie przyspieszenia przeplatane przeciążeniami podczas pokonywania zakrętów. Właśnie w trakcie wykorzystywania pełnego potencjału maszyny najczęściej dochodzi do niebezpiecznych drgań przedniego koła. Utrata panowania nad motocyklem przy znacznej prędkości może mieć bardzo poważne skutki. Amortyzator skrętu w motocyklu podnosi poziom bezpieczeństwa jazdy i pozwala znacznie zniwelować ryzyko utraty kontroli nad pojazdem.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Co to jest amortyzator skrętu?
- Co powoduje niebezpieczne drgania kierownicy w motocyklu?
- Jakie korzyści niesie amortyzator skrętu?
- W jaki sposób zamontować amortyzator skrętu?
- Jakie są objawy uszkodzenia tego elementu?
Czym jest amortyzator skrętu?
Amortyzator to często stosowane w motoryzacji urządzenie, którego funkcją jest absorbowanie drgań. Czym jest z kolei amortyzator skrętu w motocyklu? Łączy kierownicę z ramą pojazdu. Urządzenie z wyglądu przypomina rozwiązania stosowane w zawieszeniu pojazdów, tylko w nieco zmniejszonej wersji. Pod względem konstrukcji oba urządzenia technologiczne również są do siebie zbliżone, choć amortyzator skrętu pracuje w orientacji zbliżonej do poziomu, a nie do pionu, jak ma to miejsce w zawieszeniu pojazdu.
Amortyzator skrętu składa się z tłoku pracującego wzdłuż cylindra osadzonego w rurze ochronnej. W zależności od zastosowanej technologii produkcji wyróżniamy dwa typy urządzenia:
- amortyzator olejowy – wnętrze cylindra wypełnione jest olejem, w którym porusza się tłok. Urządzenie tego typu zapewnia liniowy, czyli stały poziom amortyzacji drgań kierownicy niezależnie od intensywności zjawiska. W bardziej zaawansowanych modelach możesz w określonym zakresie regulować siłę tłumienia drgań;
- amortyzator gazowo-olejowy – poza cylindrem napełnionym olejem, wewnątrz urządzenia umieszczony jest także zbiornik wypełniony azotem. Ten typ amortyzatora skrętu zapewnia progresywną siłę tłumienia drgań kierownicy. Innymi słowy, im silniejsze wibracje przenoszone są na kierownicę, tym sztywniejsza staje się praca tłoka.
Czym jest efekt shimmy? Skąd biorą się niebezpieczne drgania kierownicy?
Głównym celem pracy amortyzatora skrętu jest tłumienie drgań kierownicy, które mogą pojawić się podczas jazdy motocyklem. Jest to tzw. efekt shimmy (czyt. szimy). Zjawisko to polega na utracie kontroli nad jednośladem z powodu mimowolnych ruchów kierownicy w lewo i w prawo, które często zaczynają gwałtownie przybierać na sile. W przypadku mocnych drgań horyzontalnych nawet bardzo silna osoba nie jest w stanie zahamować tego niebezpiecznego zjawiska.
Groźny efekt shimmy występuje wskutek odciążenia przedniego koła motocykla. Może do tego dojść podczas wielu sytuacji na drodze, na torze oraz podczas jazdy terenowej. Dla przykładu, podczas gwałtownego przyspieszania dochodzi do inercji, czyli bezwładnego przeniesienia środka ciężkości na tył motocykla. Efektem jest tzw. zjawisko lekkiego koła, co skutkuje niechcianymi ruchami kierownicy.
Efekt shimmy może wystąpić nie tylko podczas gwałtownego przyspieszania, czy tzw. stawiania motocykla na kole. Co jeszcze się wówczas może stać? W ostatniej fazie dynamicznego wyjścia z zakrętu przednie koło również zostaje znacznie odciążone. Ryzykowne jest także przyspieszanie na nierównych drogach, gdzie dziury mogą zakłócić kontakt przedniej opony z nawierzchnią. Podczas jazdy terenowej do efektu shimmy dochodzi, gdy motocykl przyspiesza na luźnych nawierzchniach.
Według doświadczonych motocyklistów drgania o niewielkiej sile można próbować opanować. W tym celu należy utrzymać prędkość lub nawet delikatnie przyspieszać aż pojazd samoczynnie wytraci niekorzystne siły oddziałujące na przednie koło. Niestety rozwiązanie to nie zawsze przynosi efekt. Szczególnie w przypadku silnego rezonansu drgań najczęściej dochodzi do przewrócenia motocykla i groźnych upadków.
Co daje amortyzator skrętu?
Zawieszenie motocykla przystosowane jest do tłumienia nierówności nawierzchni i zapewnienia przyczepności kół pojazdu. Natomiast nie jest jego funkcją absorpcja drgań poprzecznych kierownicy. Za to odpowiedzialny jest właśnie amortyzator skrętu. Motocykl o dużej mocy, który jest pozbawiona tego urządzenia, może być trudny do opanowania. Jeśli Twój jednoślad go nie ma, to najwyższy czas zastanowić się nad zakupem i montażem tego rozwiązania.
Chcesz dowiedzieć się, jak zbudowane jest zawieszenie motocyklowe? To, co powinieneś o nim wiedzieć, przeczytasz z artykułu z naszego bloga.
Podstawową korzyścią wynikającą z wyposażenia jednośladu w amortyzator skrętu jest znacznie większa kontrola nad motocyklem w trudnych sytuacjach. W zasadzie rozwiązanie to należy polecić każdemu właścicielowi motocykla o średniej lub znacznej mocy. Również kierowcy modeli enduro powinni rozważyć zakup tego urządzenia.
Czasem w internecie można znaleźć wypowiedzi na temat wad amortyzatora skrętu. Najczęściej są to jednak opinie mijające się z prawdą. Sprawne urządzenie renomowanej marki niesie same korzyści, a największą z nich jest podwyższenie poziomu bezpieczeństwa jazdy i zmniejszenie ryzyka upadku.
Jeśli doszukiwać się w tym rozwiązaniu wad, to jedynym zjawiskiem, które można uznać za negatywne, jest nieco ograniczona łatwość manewrowania podczas wolnej jazdy np. na parkingu. Warto jednak zastanowić się, czym jest potrzeba użycia nieco większej siły podczas powolnej jazdy w porównaniu do możliwości wyprowadzenia pojazdu z groźnej sytuacji? – zauważa ekspert Inter Cars.
Gdzie zamontować amortyzator skrętu?
Montaż amortyzatora skrętu możliwy jest w większości motocykli. Podstawową czynnością, jaką należy wykonać, jest połączenie urządzenia z widelcem oraz ramą jednośladu. Nie zawsze warto sugerować się fabrycznym miejscem montażu amortyzatora skrętu. Producenci często umieszczają urządzenia w okolicach dolnej półki. Nie jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ naraża amortyzator na kontakt z zanieczyszczeniami drogowymi, co może wpływać na skrócenie jego żywotności.
Doświadczeni motocykliści i mechanicy radzą montować amortyzator skrętu możliwie wysoko, czyli np. przy główce ramy lub w okolicach górnej półki zawieszenia. Czasem wiąże się to z koniecznością delikatnych przeróbek owiewek. Montaż urządzenia nie jest szczególnie trudny, ale może wymagać użycia rzadko spotykanych kluczy oraz demontażu innych podzespołów pojazdu.
Z uwagi na znaczne różnice konstrukcyjne pomiędzy poszczególnymi jednośladami warto zasięgnąć opinii innych użytkowników wybranego modelu motocykla lud doświadczonego mechanika. Dzięki temu wybierzesz najlepiej dopasowany typ amortyzatora skrętu i zamontujesz go w miejscu, które ogranicza ryzyko działania szkodliwych czynników.
Uszkodzony amortyzator skrętu – objawy
Amortyzatory skrętu pochodzące od renomowanych producentów to zazwyczaj trwałe urządzenia. Jednak jak wszystkie podzespoły motocykli z czasem mogą ulegać zużyciu. Nie należy bagatelizować zjawiska, jakim jest uszkodzony amortyzator skrętu. Objawy awarii mogą być zróżnicowane.
Jeśli zauważysz różnice w pracy układu kierowniczego, takie jak trudności z obraniem właściwego toru jazdy lub zwiększoną tendencję do występowania drgań, skontroluj wizualnie stan urządzenia. Czasem w wyniku intensywnej eksploatacji lub z powodu kontaktu z zanieczyszczeniami dochodzi do rozszczelnienia amortyzatora skrętu, co objawia się oleistym nalotem na obudowie. Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest wymiana zużytego podzespołu na nowy.
Wybierz wysokiej jakości amortyzator skrętu
Amortyzator skrętu sprawdza się wielu typach motocykli, a szczególnie przydatny jest w mocnych jednośladach. Nie każdy pojazd wyposażony jest w to rozwiązanie, więc aby zapewnić wysoki poziom kontroli nad motocyklem, wybierz wysokiej jakości amortyzator skrętu z oferty Inter Cars. Nasi eksperci wyselekcjonowali sprawdzone rozwiązania, które znajdziesz poniżej.
Czy amortyzator skrętu w motocyklu jest dla Ciebie?
Jazda dynamicznym motocyklem bez amortyzatora skrętu jest co prawda możliwa, ale w podbramkowej sytuacji może zakończyć się poważnymi urazami oraz uszkodzeniem jednośladu. Aby tego uniknąć, warto zamontować dobrej jakości amortyzator skrętu. Motocykl wtedy staje się po prostu bezpieczniejszy. Montaż urządzenia nie jest szczególnie trudny, ale jeśli nie chcesz samodzielnie tego robić, to zleć wykonanie usługi w warsztacie wyspecjalizowanym w naprawach jednośladów.
