Prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu to, w zależności od ilości alkoholu we krwi, wykroczenie lub przestępstwo. Według obecnych przepisów obowiązujących w Polsce dopuszczalna dawka to 0,2 promila. Przedział od 0,2 do 0,5 promila w wydychanym powietrzu (tzw. stan po spożyciu) jest traktowany jako wykroczenie, natomiast stan nietrzeźwości, gdzie zawartość alkoholu sięga powyżej 0,5 promila, jest już według prawa przestępstwem. Pomijając aspekt prawny, wsiadanie za kółko po alkoholu to stwarzanie realnego zagrożenia nie tylko dla siebie, ale także dla innych uczestników ruchu drogowego. Jeśli więc następnego dnia po zakrapianym spotkaniu towarzyskim, nie jesteś pewny swojej trzeźwości – koniecznie to sprawdź, zanim zdecydujesz się złapać za kierownicę.
Niezawodnym sposobem jest spacer do najbliższego posterunku policji i zbadanie poziomu alkoholu w wydychanym powietrzu za pomocą tamtejszego alkomatu. To jednak nie zawsze jest możliwe. W takiej sytuacji warto skorzystać z własnego urządzenia, które zawsze możesz mieć pod ręką. Pojawia się jednak pytanie: Jaki alkomat wybrać? Sprawdźmy!
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- czym różni się alkomat jednorazowy od elektronicznego,
- jakie są rodzaje alkomatów elektronicznych,
- na co zwrócić uwagę przy wyborze alkomatu.
Alkomat jednorazowy a elektroniczny – jaka jest różnica?
Wyróżniamy podstawowy podział na alkomaty jednorazowe (zwane też alkotestami) i elektroniczne. Różnice są spore – zarówno w cenie, jak i zasadzie działania. Urządzenie jednorazowe możesz kupić na większości stacji benzynowych. Taki alkomat jest w stanie wykazać, że w wydychanym powietrzu znajduje się alkohol, jednak nie da Ci informacji o dokładnym stężeniu. Alkomat elektroniczny jest dokładniejszy i pokazuje konkretne wartości. To znaczy, że za jego pomocą dowiesz się nie tylko tego, czy możesz już prowadzić, ale także tego, jak dużo alkoholu masz jeszcze w organizmie. Jest to także rozwiązanie wielokrotnego użytku – oczywiście przy zachowaniu pewnych zasad. Jak konkretnie działają oba urządzenia?
Alkomat jednorazowy
W alkomacie jednorazowym znajdują się związki chemiczne zmieniające barwę w wyniku reakcji chemicznej, która zachodzi z alkoholem. Badanie takim alkotestem polega na wdmuchaniu dużej ilości powietrza do specjalnego balonika. Po odczekaniu kilku minut substancja zawarta w urządzeniu może zmienić swoją barwę. Będzie to jednoznaczny sygnał, że w wydychanym powietrzu nadal znajduje się alkohol. Odcień substancji należy porównać z nadrukowanym wzornikiem, co pozwoli na poglądowe określenie stanu organizmu, jednak jest to informacja bardzo niedokładna. Należy więc przyjąć zasadę: przebarwienie na alkomacie jednorazowym = nie jadę!
Alkomat elektroniczny
Alkomaty, co do zasady, są urządzeniami mierzącymi parametry chemiczne, tj. zawartość jednej substancji w drugiej (alkohol w wydychanym powietrzu). Urządzenie elektroniczne jest dużo bardziej zaawansowane, choć pomiaru dokonuje na podobnej zasadzie, co jednorazowe alkotesty. Najważniejsze elementy alkomatu elektronicznego to sensor, w którym zachodzą reakcje chemiczne oraz układ elektroniczny, którego zadaniem jest obliczenie stężenia alkoholu na podstawie informacji z sensora.
Co ważne, reakcje chemiczne, które występują w sensorze, powodują jego częściowe zużycie.
Zmniejszona powierzchnia aktywna sensora emituje nieco inny sygnał elektryczny niż nowy, pełnowymiarowy czujnik. Ta zmiana powoduje stopniowe zwiększanie się błędu pomiaru, co określa się również mianem rozkalibrowywania. W pewnym momencie alkomat nie jest w stanie odpowiednio interpretować sygnału sensora i należy go ponownie skalibrować.
Kalibracja alkomatu polega na zaprogramowaniu komputera urządzenia tak, aby prawidłowo interpretował sygnał czujnika. Takie programowanie wykonuje się przy użyciu bardzo precyzyjnych wzorców etanolowych, za pomocą których „uczymy” urządzenie jak ma rozpoznawać alkohol. Częstotliwość kalibracji jest podyktowana rodzajem sensora oraz jakością samego urządzenia. Zadanie należy powierzyć profesjonalistom, którzy dysponują specjalistycznym sprzętem serwisowym. Trzeba przy tym pamiętać, że każdy sensor ma ograniczoną żywotność i nie da się kalibrować go w nieskończoność. W takiej sytuacji zalecamy wymianę sensora lub zakup nowego alkomatu.
Rodzaje alkomatów elektronicznych
Alkomaty elektroniczne możemy podzielić na trzy kategorie według rodzaju zastosowanego sensora: półprzewodnikowe, elektrochemiczne i spektrofotometryczne. Ostatnie to urządzenia stacjonarne, z których korzystają policja i sądy, nie będziemy więc o nich opowiadać. Skupmy się na dwóch pozostałych.
Alkomaty półprzewodnikowe należą do najtańszych wśród urządzeń elektronicznych. Ma to oczywiście związek z jakością, bowiem tego typu alkomaty są czułe nie tylko na alkohol, ale także na inne substancje. Wynik mogą zaburzyć między innymi: nikotyna, aceton czy węglowodory. Przed dokonaniem pomiaru nie należy jeść, palić oraz przyjmować leków. Przepłukanie ust również pomoże wyeliminować błędy. Kalibracja większości modeli jest konieczna nie rzadziej niż co 6 miesięcy.
Alkomaty elektrochemiczne są czułe jedynie na etanol, przez co dają wiarygodniejszy wynik. W efekcie utleniania alkohol przekształca się w kwas octowy, co powoduje uwolnienie elektronów i powstanie prądu elektrycznego. Wielkość prądu jest proporcjonalna do stężenia alkoholu zawartego w wydychanym powietrzu. Dzięki tej technologii margines błędu w urządzeniach elektrochemicznych jest naprawdę niewielki. Kalibrację należy przeprowadzać przynajmniej raz na 12 miesięcy.
Ekspert Inter Cars rekomenduje…
Jak sam widzisz, wybór dostępnych rozwiązań może utrudnić podjęcie decyzji. W związku z tym poprosiliśmy eksperta Inter Cars o pomoc we wskazaniu alkomatów, które będą idealnym zestawieniem jakości do ceny. Zobacz nasze rekomendacje i wybierz produkt dla siebie:
Na co zwrócić uwagę przy wyborze alkomatu?
Po przeczytaniu naszego zestawienia pewnie już wiesz, który alkomat wypada najlepiej. Przypomnijmy, że do wyboru mamy następujące urządzenia:
- jednorazowe alkotesty, które kupisz już za kilka złotych, ale ich wynik będzie niedokładny, a czasem nawet przekłamany;
- alkomaty półprzewodnikowe, które oferują najlepszy stosunek jakości do ceny, ale wynik może być zaburzony przez inne substancje niż alkohol;
- alkomaty elektrochemiczne, które zapewniają największą dokładność, ale są odpowiednio droższe.
Aby ostatecznie pomóc Ci w wyborze, przedstawiamy podsumowanie alkomatów półprzewodnikowych oraz elektrochemicznych. Zobacz, czym się różnią!
| Rodzaj alkomatu | Alkomat półprzewodnikowy | Alkomat elektrochemiczny |
|---|---|---|
| Błąd pomiaru | ≈ 20% wyniku | ≈ 5 – 10% wyniku |
| Częstotliwość kalibracji | co 6 miesięcy | co 12 miesięcy |
| Koszt kalibracji | ok. 65 zł | ok. 65 zł |
| Koszt zakupu | 100 – 300 zł | 200 – 3000 zł |
| Kup teraz ➜ | Kup teraz ➜ |
Co więcej, alkomaty z jednej kategorii mogą się znacznie różnić ceną. To wynika zwykle z jakości użytych materiałów sensora oraz jego wielkości. Czujniki alkomatów renomowanych producentów są zbudowane z metali szlachetnych – złota i platyny. Im większy sensor, tym więcej kosztownych materiałów zużyto do jego produkcji, co przekłada się na cenę urządzenia. Efektem będzie jednak jego lepsze i dłuższe działanie.
FAQ
Jaka jest dopuszczalna ilość alkoholu dla kierowcy?
Według obowiązującego prawa, w Polsce osoba kierująca pojazdem może mieć poniżej 0,2 promila.
Jakie są dostępne alkomaty?
Spośród dostępnych urządzeń wyróżniamy alkomaty jednorazowe (tzw. alkotesty) i urządzenia elektroniczne – półprzewodnikowe lub elektrochemiczne.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze alkomatu?
Wszystko zależy od Twoich potrzeb. Alkomat elektrochemiczny będzie najdokładniejszy, jego żywotność najdłuższa, a konieczność kalibracji pojawi się rzadziej, niż w przypadku urządzenia półprzewodnikowego. Jednocześnie jest to najdroższa opcja.
