Tempomat to urządzenie, bez którego wielu kierowców nie wyobraża sobie pokonywania dłuższych dystansów podczas jazdy samochodem. Obecnie jest on na wyposażeniu większości oferowanych na rynku aut. Nie ma znaczenia także fakt, jaki silnik znajduje się pod maską. Urządzenie montowane jest zarówno z silnikami o dużej pojemności, jak i z jednostkami o małej pojemności skokowej. Jednak w przeszłości nie zawsze tak było.
Coraz większa liczba kilometrów dróg ekspresowych i autostrad sprawiła, że kierowcy chętniej korzystają z urządzenia, jakim jest tempomat. To właśnie w głównej mierze na tego typu drogach jest najbardziej przydatny. Podczas jazdy miejskiej korzystanie z tempomatu jest możliwe, jednak zależne jest to od natężenia ruchu oraz rodzaju drogi. Coraz częściej w miastach pojawiają się wewnętrzne obwodnice wyposażone w co najmniej 2 pasy ruchu w jednym kierunku. W przypadku tego typu dróg możliwe jest korzystanie z tempomatu także w ruchu miejskim. Coraz bardziej zaawansowane technicznie urządzenia są w stanie poradzić sobie całkiem dobrze także podczas jazdy w mieście. Co to jest tempomat w samochodzie?
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
Tempomat w samochodzie – czym tak naprawdę jest?
Co to jest tempomat? To urządzenie, które utrzymuje stałą prędkość samochodu niezależnie od tego, czy powierzchnia, po której porusza się pojazd, jest pochyła lub płaska. Jest to najprostsza definicja obrazująca działanie tego sprzętu, choć z technicznego punktu widzenia zasada działania jest nieco bardziej skomplikowana. Pewne jest jednak to, że obecnie wielu kierowców nie wyobraża sobie podróżowania autem na dłuższych odcinkach bez użycia tempomatu.
Proces utrzymania prędkości odbywa się automatycznie, a kierowca nie musi używać pedału gazu. W przypadku większości urządzeń naciśnięcie hamulca powoduje wyłączenie tempomatu. Jeżeli z kolei w czasie jazdy użyjesz pedału gazu, samochód przyspieszy, po czym powróci do wcześniej ustalonej prędkości. Większość modeli zakłada, że do poprzednio zadanego tempa poruszania można powrócić poprzez naciśnięcie odpowiedniego przycisku.
Tempomat – co to za konstrukcja?
Czym jest tempomat z technicznego punktu widzenia? Najprościej rzecz ujmując, jest on rodzajem regulatora PID. Sterowniki tego typu składają się z 3 członów: proporcjonalnego, całkującego oraz różniczkującego. Stosuje się je w układach regulacji, a ich celem jest utrzymanie wartości wyjściowej na pewnym, ustalonym poziomie. Pozostając w wątku definicji technicznej, należy wyróżnić także parametry wejściowe oraz efektor. Parametrami wejściowymi mogą być czujniki położenia pedałów czy przyciski sterowania. Natomiast efektor to zespół zaworów i siłownika bądź przepustnica elektroniczna.
Tempomat to urządzenie zależne, na którego pracę wpływa wiele parametrów pracy silnika oraz całego samochodu. Jak jest skonstruowany? Składa się na niego kilka elementów. Są to między innymi: czujnik prędkości jazdy, elektroniczna jednostka sterująca, regulator kąta ustawienia przepustnicy oraz wszelkiego rodzaju przełączniki, którymi ustawiamy wybrane parametry pracy urządzenia bądź je wyłączamy. Elementów składowych jest znacznie więcej, natomiast wskazany podział jest tym najbardziej ogólnym.
Rodzaje tempomatów stosowanych w samochodach
Jakie rodzaje tempomatów wyróżniamy? Możemy wyłonić kilka rodzajów tempomatów w zależności od stopnia zaawansowania technicznego samego urządzenia. Jednak w celu uproszczenia stosuje się podział na dwa podstawowe rodzaje, czyli tempomat CCS oraz tempomat ACC – mówi ekspert Inter Cars.
Najprostszym rodzajem jest tempomat CCS, czyli Cruise Control System. Ma on za zadanie utrzymanie stałej prędkości pojazdu niezależnie od tego, czy samochód porusza się po powierzchni płaskiej lub pochyłej. Kierowca nie musi przy tym używać pedału przyspieszenia. Jeżeli sytuacja drogowa je wymusi, to wystarczy dodać gazu. Natomiast w momencie zwolnienia pedału przyspieszenia, auto powróci do zadanej wcześniej prędkości.
Tempomaty ACC, czyli Adaptive Cruise Control są dużo bardziej zaawansowane technologicznie. Uznawane są wręcz za asystenta kierowcy. Samochody wyposażone w tego rodzaju tempomat, potrafią dostosować prędkość do natężenia ruchu, utrzymać odstęp od poprzedzającego pojazdu, czy zmienić pas ruchu. A nawet, w razie konieczności, zatrzymać pojazd. Jeżeli auto ma system odczytywania znaków drogowych, to użycie tempomatu spowoduje, że samochód sam będzie dostosowywał prędkość do obowiązującej na danym odcinku drogi.
Jak działa tempomat?
Już wiesz, czym jest tempomat. Jak działa? Na początku warto wspomnieć o tym, że masz do wyboru kilka trybów pracy urządzenia. Wszystkie style mogą się nieznacznie różnić w zależności od modelu samochodu, jaki posiadasz. Podstawowa zasada działania polega na tym, że w momencie osiągnięcia żądanej prędkości uruchamiasz urządzenie poprzez pchnięcie manetki bądź wciśnięcie przycisku. Samochód w takiej sytuacji zacznie utrzymywać prędkość, z jaką się dotychczas poruszałeś. W momencie aktywacji tempomatu sygnał przesyłany jest do regulatora kąta ustawienia przepustnicy.
Tempomat w samochodzie może pracować także w innych trybach, jak np. przyspieszanie oraz zwalnianie za pomocą manetki. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób użyjesz manetki bądź przycisku. Tempomat to urządzenie, którego nie da użyć się przy każdej prędkości. Działa on w pewnym zakresie. Dla większości aut oferowanych na rynku jest to przedział pomiędzy 33 a 250 km/h.
Do prawidłowego działania tempomatu potrzebna jest elektronika oraz szereg detektorów. Najczęściej stosowany jest czujnik prędkości obrotowej kół montowany w układzie ABS. Innym popularnym rozwiązaniem jest pobieranie sygnału o prędkości wprost z liczników samochodowych. Dane te są niezbędne do prawidłowej pracy tempomatu. Sygnały te docierają bezpośrednio do przepustnicy, która je rejestruje. Im auto nowocześniejsze, tym bardziej jest to zaawansowany układ. Obecnie w samochodach spotykamy elektroniczne przepustnice, do których dociera jedynie sygnał elektryczny z czujników.
Tempomat aktywny – co to jest i jak działa?
Tempomat adaptacyjny, inaczej zwany aktywnym, to urządzenie dużo bardziej zaawansowane technologiczne w porównaniu do podstawowej wersji. Do prawidłowego działania potrzebuje specjalnego radaru, który montowany jest z przodu samochodu. Najczęściej znajduje się on na przednim grillu bądź zderzaku.
Radar monitoruje sytuację na drodze i przekazuje odpowiednie dane do sterownika. Aktywny tempomat uruchomisz poprzez rozpędzenie się do odpowiedniej prędkości, użycie manetki bądź przycisku do zapisania tej prędkości oraz przyspieszanie i zwalnianie za pomocą guzików na kierownicy, bądź w manetce.
Różnica polega na tym, że tempomat aktywny sam będzie wyhamowywał samochód, aby zachować odpowiedni dystans od poprzedzającego pojazdu. Jaki to będzie odstęp, zależy od odległości zaprogramowanej w ustawieniach przez kierowcę. W momencie, kiedy poprzedzający pojazd zacznie się oddalać, a radar to wykryje, to Twój samochód automatycznie przyspieszy do zadanej wcześniej prędkości. W zależności od zaawansowania technicznego niektóre tempomaty są w stanie całkowicie wyhamować pojazd, jeżeli wystąpi taka konieczność.
Wady i zalety stosowania tempomatu
Tempomat jak każde urządzenie ma swoje słabe i mocne strony. Jakie są wady i zalety stosowania tempomatu? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Bardzo wiele zależy od samego kierowcy i sposobu, w jaki korzysta z urządzenia. Nowoczesna technologia powstała po to, aby ułatwiać życie. Po Twojej stronie jest wykorzystywanie jej w odpowiedni sposób.
Jakie są zalety stosowania tempomatu?
Co to jest tempomat w samochodzie? To już wiesz! Czas więc wspomnieć o zaletach. Plusów stosowana tempomatu jest naprawdę dużo. Przede wszystkim to oszczędność paliwa. Dzieje się tak, ponieważ utrzymywana jest stała prędkość samochodu. Jedną z podstawowych zasad ecodrivingu jest unikanie częstego przyspieszania i zwalniania oraz jazda równym tempem. Elektronika zawarta w tempomacie Ci to umożliwia. Jest przy tym o wiele bardziej precyzyjna od kierowcy.
Kolejna zaleta to podniesienie komfortu podróżowania na długich trasach. Jeżeli samochód jest wyposażony dodatkowo w tempomat adaptacyjny, to warto korzystać z jego dobrodziejstw. Jednak należy to robić z głową. Elektronika nigdy nie zastąpi człowieka i zdrowego rozsądku. Nie wolno więc polegać na niej całkowicie. Nawet najbardziej zaawansowany technologicznie tempomat potrafi się pogubić w pewnych sytuacjach. Interwencja kierowcy jest wtedy nieunikniona. Warto o tym pamiętać.
Tempomat niejednokrotnie może uchronić Cię przed mandatem. Urządzenie jest swego rodzaju limiterem, który nie pozwoli Ci przekroczyć pewnej, zadanej prędkości. Jest to szczególnie istotne w przypadku kierowców mających tendencję do notorycznego przekraczania dozwolonej prędkości. Ponadto tempomat aktywny często jest wyposażony w system rozpoznawania znaków i dostosowywania szybkości do wartości na nich wskazanych. Jest to kolejne udogodnienie, z którego warto korzystać.
Jakie są wady stosowania tempomatu?
Tempomat jak każde urządzenie ma także swoje wady. Największą z nich jest to, że działa on usypiająco na wielu kierowców. Najczęściej używa się tego typu urządzenia na długich trasach. Jeżeli jedziesz drogą ekspresową lub autostradą i jesteś zwolniony z obowiązku kontrolowania prędkości, to w naturalny sposób zaczynasz odczuwać znużenie. Warto więc raz na jakiś czas wyłączyć tempomat, aby przejąć całkowitą kontrolę nad prowadzeniem samochodu.
Za wadę można uznać także brak wszechstronności stosowania tempomatu. W polskich warunkach jedynymi trasami, na których możemy skorzystać z dobrodziejstw tego urządzenia, są autostrady lub drogi ekspresowe. Niestety nie zawsze jest to możliwe, ponieważ z płynnością jazdy na drogach szybkiego ruchu w naszym kraju cały czas jest ciężko. Wynika to między innymi z dużego natężenia ruchu. Natomiast stosowanie tempomatu w mieście również mija się z celem, ponieważ w warunkach miejskich cały czas musisz używać hamulca, a co za tym idzie dezaktywować urządzenie.
Korzystaj z tempomatu z głową
Tempomat to urządzenie, które w znacznym stopniu ułatwia jazdę samochodem oraz wspomaga kierowcę. Jednak należy z niego korzystać z głową. Obecnie, praktycznie wszystkie nowe samochody są wyposażone w tego typu urządzenia. Nie jest to już domena aut luksusowych, jak miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu.
Tempomat jak każde inne urządzenie, będzie działał prawidłowo jedynie w sprawnym technicznie pojeździe. Jeżeli regularnie serwisujesz swój samochód, odwiedź stronę intercars.pl, gdzie znajdziesz szeroki katalog części zamiennych do Twojego samochodu, takich jak końcówki i łączniki czy rozrządy.
Wybierz swoje produkty:
FAQ
Tempomat. Co to jest?
Jest to urządzenie, które ma za zadanie utrzymać stałą prędkość pojazdu, niezależnie od powierzchni, po której się poruszasz.
Tempomat aktywny. Co to za odmiana?
Aktywny tempomat to urządzenie, które poza utrzymaniem stałej prędkości jazdy, potrafi zachować odległość od poprzedzającego pojazdu oraz w razie konieczności wyhamować auto.
Czym różni się zwykły tempomat od tempomatu adaptacyjnego?
Podstawowa różnica polega na tym, że w przypadku auta wyposażonego w tempomat adaptacyjny, w jego przedniej części znajduje się radar monitorujący sytuację na drodze.
Czy tempomat adaptacyjny jest bezpieczny?
Tempomat to bezpieczne urządzenie, jednak nic nie zastąpi zdrowego rozsądku. Dlatego nie można na nim polegać całkowicie.
Czy warto korzystać z tempomatu?
Tak. Używanie tempomatu to korzyści w postaci oszczędności paliwa oraz ochrony przed ewentualnym mandatem za przekroczenie prędkości.
