Łożysko oporowe sprzęgła

Łożysko oporowe sprzęgła – funkcja i awarie 

Łożysko sprzęgła osadzone jest na wałku sprzęgłowym i połączone z wysprzęglikiem. Gdy samochód porusza się na stałym przełożeniu, nie pełni ono żadnej istotnej funkcji. Sytuacja zmienia się, kiedy naciskasz pedał sprzęgła. Inicjujesz tym ruch mechanizmu – hydraulicznego, Wysprzęglik przesuwa łożysko oporowe, którego zewnętrzna obudowa napiera na sprężynę talerzową docisku sprzęgła. Tarcza odsuwa się od koła zamachowego i moment obrotowy silnika przestaje być przenoszony do skrzyni biegów.  

Uszkodzone łożysko oporowe zwykle wynika z mechanicznego zużycia. W momencie gdy sprzęgło oporowe działa na sprężynę, siły przenoszone przez łożysko są znaczne, co prowadzi do ścierania się powierzchni tocznych. Oprócz tego temperatura w rejonie sprzęgła jest zbyt wysoka, co prowadzi do degeneracji smaru wewnątrz obudowy łożyska.  

Głównym objawem awarii łożyska oporowego jest hałas wydobywający się z okolic połączenia silnika i skrzyni biegów. Grzechotanie będzie lepiej słyszalne podczas jazdy z niską prędkością, przy nieco większych wibracjach.  

Łożysko oporowe powinno być wymieniany razem z tarczą sprzęgłową. Niekiedy może dojść do zużycia się łożyska wcześniej niż okładzin sprzęgła, zwykle jednak będzie to końcowy etap okresu żywotności, dlatego w przypadku gdy usłyszysz uszkodzenie łożyska oporowego, od razu kup kompletny zestaw sprzęgła do wymiany.  

Niektóre samochody, przede wszystkim ciężarówki, wyposażone są w wysprzęglik centralny, czyli urządzenie, w którym tłok hydrauliczny działa bezpośrednio na łożysko oporowe. Jest to rozwiązanie droższe, ale ma mniejszą tendencję do awarii mechanizmu sprzęgła i pozwala na przeniesienie większej siły na łożysko. 

Łożysko oporowe sprzęgła – jak wybierać części zamienne? 

Gdy dojdzie do awarii łożyska oporowego, należy je wymienić. Łożysko dopasowane jest do danego modelu skrzyni biegów, średnicy wałka sprzęgłowego, typu mechanizmu sprzęgła (w niektórych starszych modelach występowały zarówno sprzęgła mechaniczne, jak i hydrauliczne w różnych rocznikach) i rodzaju wysprzęglika. 

By mieć pewność, że sprzęgło oporowe będzie pasowało do Twojego samochodu, należy je wytypować na podstawie numeru VIN lub sprawdzić oznaczenie skrzyni biegów. W wielu modelach do tego samego silnika montowano różne elementy. Z tego powodu łatwo jest o pomyłkę przy zakupie części. 

Układy napędowe, których jedną z części jest łożysko oporowe sprzęgła, są zwykle drogie w naprawie. Każda wymiana elementów sprzęgła wymaga demontażu skrzyni biegów, co generuje wysokie koszta robocizny. Dlatego kupując sprzęgło czy łożysko oporowe, zawsze powinieneś sięgać po sprawdzonych producentów. Tylko to zapewnia odpowiednią trwałość. Polecani producenci to: 

• Sachs; 
• SKF; 
• Valeo; 
• LuK. 

W samochodach o mniejszej mocy można wybrać sprawdzone zamienniki, na przykład marki Korea (do Kii, Hyundaia, Ssangyonga i Daewoo/Chevroleta) czy Aisin (głównie samochody japońskie). 

Czy warto wymienić łożysko oporowe sprzęgła? 

Zużyte łożysko oporowe nie musi powodować wyczuwalnych problemów podczas jazdy. Przeważnie jedynym objawem jest hałas. Jeżeli jest słyszalny, oznacza to, że łożysko się obraca. Skrajne zużycie łożyska oporowego może doprowadzić do zaklinowania się powierzchni tocznych i uszkodzenia wałka sprzęgłowego. Niekiedy może dojść także do zniszczenia pokryw sprzęgła, co spowoduje wysypanie się elementów tocznych (zwykle kulek), które mogą dokonać poważnych zniszczeń.  

Pojawienie się objawów uszkodzenia łożyska wyciskowego nie jest sygnałem do natychmiastowej wizyty u mechanika, ale warto ją zaplanować w bliskiej perspektywie czasowej. Zużyte łożysko może być długo niegroźne, ale w pewnym momencie wywoła kosztowne szkody.  

Jeżeli planujesz wymianę sprzęgła w ciągu kilku miesięcy, zamiast czekać i wymienić łożysko wraz ze sprzęgłem, warto przyspieszyć naprawę. Pojawienie się objawów zużycia łożyska oporowego przeważnie świadczy także o mocnym zużyciu tarczy sprzęgłowej, ponieważ te elementy projektuje się, zakładając zbliżoną trwałość. Wymieniając łożysko oporowe wraz ze sprzęgłem już przy pierwszych objawach jego zużycia, niwelujesz ryzyko poważnej awarii, a zwykle wydatek związany z wymianą sprzęgła byłby niezbędny w najbliższym czasie. 

Jeśli do awarii łożyska doszło stosunkowo niedługo po wymianie sprzęgła (do 50 000 km), można wymienić tylko łożysko. W takiej sytuacji nie zaleca się jednak montażu używanego łożyska przy następnej wymianie sprzęgła. Gdy tarcza się zużyje, lepszym pomysłem będzie wymiana całego kompletu. Będą się wtedy zużywać równomiernie i w przyszłości unikniesz podobnych dylematów. 

FAQ, czyli pytania i odpowiedzi

Do czego służy łożysko oporowe sprzęgła? 

Łożysko oporowe jest elementem niezbędnym do prawidłowego działania sprzęgła. Jest umieszczone na osi. Jego zadanie polega na wyłączaniu sprzęgła przy przenoszeniu siły z hydraulicznego siłownika oraz pedału na talerzową sprężynę. Co to daje? Łożysko oporowe dociska sprężynę talerzową, odciążając jednocześnie tarczę.  

Kiedy należy wymienić łożysko oporowe sprzęgła? 

Łożysko oporowe sprzęgła, mimo że jest stworzone z odpornych na uszkodzenia materiałów, może ulegać awariom. Do najczęstszych objawów usterek podzespołu należą: 

• szum i dźwięki słyszalne przede wszystkim po naciśnięciu pedału sprzęgła, które mogą ustępować po jego zwolnieniu; 
• problemy ze zmianą przełożeń; 
• brak możliwości wrzucenia biegu jałowego (luzu); 
• skokowa praca pedału sprzęgła. 

Jeśli symptomy ograniczają się tylko do hałasów, możesz przełożyć wymianę do czasu montażu nowego układu sprzęgła. Natomiast jeżeli stwierdzisz nieprawidłowe działanie, najlepiej jest niezwłocznie dokonać napraw. Jazda z uszkodzonym podzespołem wiążę się z powstaniem poważniejszych awarii, a nawet z całkowitym unieruchomieniem samochodu. Oprócz wyżej przedstawionych objawów łożysko należy także zmieniać przy każdej wymianie zestawu sprzęgła. 

Jak dobrać łożysko oporowe sprzęgła? 

Łożysko oporowe sprzęgła może się różnić w zależności od pojazdu. Przed zakupem nowego elementu najlepiej sprawdzić, czy podzespół będzie kompatybilny z samochodem. Na stronie naszego sklepu możesz znaleźć listę marek i modeli, do których łożysko będzie pasować. Jest to najłatwiejszy sposób na prawidłowy wybór elementu.