O reaktorze katalitycznym, nazywanym popularnie katalizatorem czy filtrze cząstek stałych zapewne słyszał każdy z Was. A czy wiedzieliście też, że w każdym obecnie produkowanym samochodzie znajduje się urządzenie zwane pochłaniaczem par paliwa?
Nie przez przypadek wymieniłem je razem z „katalizatorem” i filtrem cząstek stałych. Pochłaniacz par paliwa również przeciwdziała zanieczyszczeniu środowiska. Emisja szkodliwych substancji w samochodach odbywa się nie tylko za pośrednictwem spalin, ale także poprzez opary paliwa, które mogą wydostawać się ze zbiornika.
Niektórym z nas zapach benzyny w ogóle nie przeszkadza, ale niestety wspomniane opary to nic innego jak szkodliwe zarówno dla środowiska, jak i zdrowia człowieka węglowodory alifatyczne (łańcuchowe) i aromatyczne (pierścieniowe). W obecności światła przyczyniają się one do powstawania silnych utleniaczy, takich jak np. ozon, który w pobliżu powierzchni Ziemi wywołuje choroby układu oddechowego i oczu. Dlatego też rządy wielu państw postanowiły ograniczyć oraz kontrolować emisję takich substancji, jak właśnie węglowodory zawarte w oparach benzyny.
Szacuje się bowiem, że aż 5% całkowitej emisji węglowodorów spowodowanej działalnością człowieka wywołane jest parowaniem benzyny, co stanowi aż 5 milionów ton paliwa przedostającego się do atmosfery. Dzięki wprowadzeniu pochłaniaczy par paliwa emisja lotnych węglowodorów zmniejszana jest w globalnej skali o około 1000 ton dziennie.
Gdy podróżuje się samochodem, jego poszczególne części osiągają bardzo wysokie temperatury. Już sama praca pompy paliwowej powoduje ogrzewanie paliwa. Jeśli weźmiemy pod uwagę także ciepło pochodzące od układu wydechowego czy chociażby wysoką temperaturę powietrza na zewnątrz, to ta naturalnie wzrasta także w zbiorniku paliwa. To z kolei powoduje zwiększenie się prężności par benzyny. Zajeżdżając więc na stację benzynową, uwalniamy opary, które są wręcz wypychane ze zbiornika.
Na europejskich stacjach benzynowych dystrybutory muszą być wyposażone w dodatkowe rurki podciśnieniowe, umieszczone wewnątrz rury doprowadzającej paliwo do zbiornika. Pochłaniają one opary w czasie tankowania. Ale benzyna może parować także ze względu na fakt przenikania węglowodorów przez tworzywa, w związku z czym rola pochłaniacza par paliwa w samochodzie jest bardzo istotna.
Jego działanie w dużym skrócie jest dosyć proste. Ma on za zadanie absorbować opary paliwa ze zbiornika, a następnie samoczynnie się oczyszczać, oddając je do układu dolotowego silnika. Montowany jest on zatem pomiędzy kolektorem ssącym a zbiornikiem. Pochłaniacz zawiera pojemnik z węglem aktywowanym, który pochłania opary trafiające do niego na skutek wzrastającego ciśnienia par paliwa.
Pochłaniacz ma oczywiście ograniczoną pojemność i dlatego jest on regularnie oczyszczany podczas jazdy samochodem. Część zasysanego powietrza przez jednostkę napędową trafia do filtra pochłaniacza. Przepływając przez niego, powietrze „zabiera” ze sobą szkodliwe węglowodory i wzbogaca o nie mieszankę paliwowo-powietrzną. Cały proces jest kontrolowany przez komputer, aby nie zakłócić prawidłowego procesu spalania.
Pochłaniacze par paliwa są elementami, których się nie serwisuje. Z tego względu muszą one wytrzymywać co najmniej 15 lat lub 150 tys. mil przebiegu. Co więcej, w Stanach Zjednoczonych mają one większe rozmiary ze względu na bardziej restrykcyjne przepisy co do ich budowy. Wynika to z faktu, że w Stanach Zjednoczonych stacje benzynowe nie mają obowiązku instalować wspomnianych wcześniej rurek podciśnieniowych w dystrybutorach.
Przy okazji rozwoju samochodów hybrydowych pojawiły się problemy ze standardowymi pochłaniaczami par paliwa, które nie były wystarczająco często oczyszczane ze względu na zbyt krótkie używanie jednostki spalinowej. Zaczęto więc wprowadzać skomplikowane systemy redukcji emisji węglowodorów, które niestety były kosztowne i zwiększały już i tak dość sporą masę pojazdów hybrydowych.
Po jakimś czasie firma Delphi wprowadziła moduł spełniający najostrzejsze światowe normy emisji, który był przy tym lżejszy i nie pogarszał ekonomiki jazdy.
Przeczytaj również praktyczne porady eksperta na temat dodatków do paliwa
