Automatyczna skrzynia biegów staje się coraz bardziej popularna wśród kierowców. To rozwiązanie, jak każde udogodnienie czy nowinka motoryzacyjna, ma jednak swoich zwolenników oraz przeciwników. Faktem jest, że coraz więcej aut jest wyposażonych właśnie w automatycznie skrzynie biegów. Czym dokładnie są? Jak działają? O czym pamiętać podczas jazdy, aby nie doprowadzić do uszkodzenia automatycznej skrzyni biegów? Odpowiedzi znajdziesz poniżej!
Jeszcze nie tak dawno automatyczne skrzynie biegów znajdowały się wyłącznie w samochodach klasy premium. Obecnie jest to jednak rozwiązanie stosowane praktycznie w każdym popularnym aucie. W Stanach Zjednoczonych automaty są na porządku dziennym. Amerykanie wiedzą, co to wygoda! Również europejskie koncerny zaczynają produkować pojazdy z tym rodzajem skrzyni. Jest to spowodowane tym, że kierowcy oczekują od nowych aut komfortu, a to szczególnie istotne podczas jazdy po mieście, kiedy co chwila ruszamy i hamujemy.
Z tego artykułu dowiesz się między innymi:
- Czym są automatyczne skrzynie biegów?
- Jaka jest historia automatów?
- Jakie wyróżniamy rodzaje automatycznych skrzyń biegów?
- Jak dbać o automatyczne skrzynie biegów?
- Czy automatyczna skrzynia biegów na dobre wyprze manualne?
Automatyczna skrzynia biegów – co to takiego?
Skrzynia biegów w samochodzie ma za zadanie dopasować przełożenie do pracy silnika i aktualnej prędkości auta. W większości pojazdów jeżdżących po naszych drogach nadal trzeba to robić ręcznie. Coraz większą popularność zdobywają jednak automatyczne skrzynie biegów, które zmieniają to przełożenie automatycznie. Dzięki zainstalowanemu oprogramowaniu automat jest w stanie bez udziału kierowcy dostosować przełożenie do prędkości i pracy silnika.
Skrzynia automatyczna – historia
Mogłoby się wydawać, że skrzynia automatyczna to rozwiązanie, które pojawiło się w motoryzacji w nieodległej przeszłości, jednak to nieprawda. Prace nad tym wynalazkiem trwały już na początku XX wieku. Za rozwiązanie prekursorskie uważa się przekładnię opracowaną przez braci Sturtevantów w Bostonie. Skonstruowana w 1904 roku automatyczna skrzynia biegów miała zaledwie dwa biegi do jazdy w przód. Całość była sterowana przy pomocy mechanizmu odśrodkowego. Gdy obroty silnika rosły, wówczas następowało przełączenie biegu na wyższy, a gdy spadały – na niższy. Rozwiązanie z Bostonu miało jeden mankament. Zaproponowane skrzynie automatyczne były podatne na uszkodzenia. Dynamiczna praca nie sprzyjała długiej żywotności poszczególnych komponentów.
Nad automatyczną skrzynią biegów pracował również Ford. Zaproponował on dwa biegi do jazdy w przód, jeden wsteczny. Przekładnia planetarna zapewniała łatwiejszą obsługę, jednak nadal nie było to rozwiązanie, które satysfakcjonowało kierowców.
Zatem, kto wynalazł automatyczne skrzynie biegów? Za ich twórcę uważa się Alfreda Hornera Munro, który swój pomysł opracował jeszcze przed II wojną światową. Kolejne udoskonalenia wynalazku miały miejsce po zakończeniu działań wojennych, gdzie w 1948 roku dzięki firmie Buick powstała pierwsza dwubiegowa automatyczna skrzynia biegów. Ówczesna nowinka motoryzacyjna szybko trafiła również na rynek europejski.
Z jakich elementów składa się automatyczna skrzynia biegów?
Automatyczna skrzynia biegów to gwarancja komfortowej jazdy. Zanim przejdziemy do omówienia, jakie są rodzaje automatycznych skrzyń biegów, warto na początek sprawdzić, w jaki sposób jest zbudowana. Każdy automat składa się z 3 podstawowych elementów. Są to:
- sprzęgło do silnika – obecnie jako sprzęgło do silnika wykorzystuje się przekładnie kinetyczne, które bazują na energii kinetycznej cieczy. Jest to woda lub olej. Rolą sprzęgła jest dostarczanie momentu obrotowego z wału napędowego do wału napędzanego. Czasem producenci decydują się na prostsze w budowie sprzęgła hydrokinetyczne, które również wykorzystują przepływ cieczy.
- zespół przełożeń – jak sama nazwa wskazuje, są to elementy, które realizują podstawowe zadanie, czyli przełożenia – zależność prędkości obrotowej koła napędzanego do jego prędkości obrotowej. Zespół przełożeń to zestaw kół zębatych, które mają za zadanie realizować różne przełożenia. Wszystkie części, które tworzą ten układ, wytwarzają dużą ilość ciepła. W związku z tym do ich prawidłowej pracy potrzebny jest olej przekładniowy. Zapewnia on odpowiednie smarowanie elementów i zapobiega przegrzaniu się automatu.
- zespół sterowania automatem – ten zespół odpowiada za sterowanie przełożeniami. Wbudowany sterownik otrzymuje sygnały pochodzące ze skrzyni biegów i to na ich podstawie realizuje zmiany przełożeń. Sprawdzana jest prędkość, obroty czy temperatura oleju przekładniowego. Wszystkie te informacje trafiają do komputera, który hydraulicznie steruje zmianą biegów.
Automatyczne skrzynie biegów opierają się na mechanizmach, które są… a jakże, zautomatyzowane. Całość polega na odpowiednim oprogramowaniu, dzięki któremu dochodzi do prawidłowej zmiany przełożeń.
Aby Twoja skrzynia automatyczna działała poprawnie, musisz wyposażyć się w najwyższej jakości części. Gdzie je znajdziesz? Oczywiście w Inter Cars! W naszym sklepie mamy bogatą ofertę części do automatycznych skrzyń biegów. Znajdziesz u nas m.in. uszczelnienia skrzyń biegów, tulejki, łożyska oraz inne podzespoły, dzięki którym praca Twojego automatu będzie przebiegać prawidłowo! Sprawdź naszą pełną ofertę części do automatycznych skrzyń biegów.
Automatyczne skrzynie biegów – rodzaje
Automatyczne skrzynie biegów mają różne odmiany. Warto zatem wiedzieć, jak działają poszczególne automaty. Wiesz już, jak zbudowana jest i z jakich elementów składa się automatyczna skrzynia biegów. Warto zatem zagłębić się bardziej. Jakie są jeszcze automaty i jak działają?
Zautomatyzowana skrzynia biegów
Ten rodzaj jest nazywany również półautomatycznym. Jest to udoskonalona skrzynia biegów manualna. Jej obsługa jest wspierana elektroniką. Działanie zautomatyzowanej skrzyni biegów nie jest automatyczne, ponieważ opiera się na konstrukcji manualnej. W półautomatycznej skrzyni nie ma pedała sprzęgła, a modyfikacja przełożeń odbywa się w sposób automatyczny, jak i manualny, przy pomocy lewarka lub łopatek przy kierownicy. Osoba prowadząca pojazd wybiera bieg, jednak za jego zmianę odpowiada mikroprocesor. Kierowca, jeśli chce, ma możliwość zmian przełożenia przy pomocy lewarka lub łopatek. Wyróżniony podzespół zawiera również hydrauliczny akumulator ciśnienia. Niestety półautomatyczna skrzynia biegów działa powoli. Również koszty ewentualnych napraw mogą namieszać w domowym budżecie.
Dwusprzęgłowa skrzynia biegów
W tym przypadku jest to połączenie najlepszych cech z manualnej oraz automatycznej skrzyni biegów, za których pomocą natęża przyspieszenie pojazdu oraz zapobiega charakterystycznym szarpnięciom, co zdarza się w przypadku zmiany biegów w skrzyni manualnej. Działają one równolegle. Jedno sprzęgło jest odpowiedzialne za zmianę biegów parzystych, a drugie za zmianę tych nieparzystych. W momencie zmiany biegu jedno sprzęgło zaczyna pracę, a drugie jest wyłączone. Napęd przenosi się na kolejne koła zębate. Dzięki temu możliwa jest szybka zmiana przełożeń. Dwusprzęgłowa skrzynia biegów gwarantuje, że podczas jazdy na jednym biegu, kolejny jest już gotowy do pracy. W tego rodzaju przekładni to komputer decyduje o zmianie przełożenia. Kolejne biegi włączane są przy pomocy siłowników hydraulicznych.
Skrzynie bezstopniowe
Ten rodzaj automatycznej skrzyni biegów jest znany również jako CVT. Ten skrót rozwija się jako Continuously Variable Transmission (Bezstopniowa Skrzynia Biegów). Ich działanie jest bardzo podobne do przerzutek rowerowych. Połączenie tworzy się przy wykorzystaniu łańcucha lub pasa. W przypadku tej skrzyni nie ma żadnego sprzęgła. Metalowy pas porusza się na bieżniach 2 stożków. Moment obrotowy w skrzyni CVT jest przenoszony w sposób ciągły. Bezstopniowa przekładnia gwarantuje również mniejsze zużycie paliwa. Jeśli chodzi o wady tego rozwiązania, to z pewnością trzeba wspomnieć o mało jednostajnym dźwięku silnika, które mimo przyspieszenia, nie zmienia prędkości obrotowej oraz drogich naprawach.
Skrzynie automatyczne – jak o nie zadbać?
Automatyczne skrzynie biegów wymagają szczególnego traktowania. Pamiętaj, że na ich żywotność ogromny wpływ ma Twój sposób jazdy. Warto zatem wiedzieć, w jaki sposób się z nią obchodzić i jak o nią dbać.
Pozwól jej się rozgrzać
Automatyczną skrzynię musisz rozgrzać, podobnie jak silnik. Aby mechanizm działał dobrze i był odpowiednio zabezpieczony, olej musi dotrzeć w każdy zakamarek. Pierwsze kilometry pokonuj powoli, nie przyśpieszaj gwałtownie.
Nie zmieniaj trybów w trakcie jazdy
Jest to częsty błąd, który popełniają nie tylko młodzi kierowcy lub osoby, które po raz pierwszy wsiądą do auta z automatem. Nawet jeśli zatrzymasz się na czerwonym świetle, nie przełączaj na P lub N. Lepiej połóż nogę na hamulcu. W przeciwnym razie może dojść do szybkiego zużycia zespołu zaworów sterujących przepływem oleju czy uszkodzenia kół zębatych. Regeneracja tych elementów to koszt nawet kilku tysięcy złotych.
Kontroluj stan oleju
Serwis skrzyni to podstawa jej długowieczności. Regularnie kontroluj ilość oraz stan oleju. Wymieniaj go co około 60 tysięcy kilometrów lub co 5 lat. W ekstremalnych przypadkach warto skrócić ten czas do 40 tysięcy kilometrów. Pamiętaj, aby zalać skrzynię olejem dostosowanym do danej przekładni. Warto przy okazji dokonać również wymiany filtra oleju.
Czasem wymuś jazdę na jedynce
Wielu mechaników przestrzega również przed jazdą ze wciśniętym delikatnie hamulcem. Wiele automatycznych skrzyń biegów od razu wrzuci na „2”, by zredukować zużycie paliwa. Podczas jazdy w korku warto manualnie wbić „jedynkę” i operować umiejętnie gazem. Dzięki temu możesz uniknąć szybkiego zużycia okładzin hamulcowych czy sprzęgieł przekładni.
Automatyczna skrzynia biegów – okiem eksperta
Ciągły rozwój technologiczny oraz automatyzacja to nieodłączny element zmian w motoryzacji. Ten trend jest nie do zatrzymania. Kierowcy są coraz bardziej wygodni. Większe jest zainteresowanie samochodami autonomicznymi. Asystent jazdy, aktywny tempomat czy asystent pasa ruchu. Coraz częściej sięgamy również po automatyczną skrzynię biegów. Dzięki niej możesz rozsiąść się wygodnie w fotelu i w pełni skupić na drodze. Czy automaty wyprą manualne skrzynie biegów? Jest to bardzo prawdopodobny scenariusz. Po zakupie pierwszego, drugiego, trzeciego auta z automatem, stopniowo będziemy się oduczać „klasycznej” zmiany biegów – ocenia ekspert Inter Cars.
Skrzynie automatyczne a manualne – jak będzie wyglądać przyszłość?
Kierowcy są podzieleni, jeśli chodzi o wybór skrzyni biegów. Nawet w swoim środowisku z pewnością znajdziesz wielu zwolenników manualnego, jak i automatycznego rozwiązania. Nie zmienia to faktu, że rynek jest dynamiczny. W Stanach Zjednoczonych ok. 90% aut wyposażonych jest w automatyczne skrzynie biegów. Ten trend zaczyna dominować również w Europie. Producenci coraz częściej rezygnują z manualnej przekładni na rzecz automatu.
FAQ
Jak działa automatyczna skrzynia biegów?
Automatyczna skrzynia biegów to element układu napędowego, w którym oprogramowanie samoczynnie zmienia biegi w zależności od aktualnej prędkości oraz obrotów silnika, dzięki czemu użytkownik pojazdu nie musi kontrolować ręcznego drążka.
Z czego jest zbudowana skrzynia automatyczna?
Automatyczne skrzynie biegów składają się ze sprzęgła do silnika, zespołu przełożeń oraz zespołu sterowania automatem.
Jakie są rodzaje skrzyń automatycznych?
Oprócz prostego automatu możesz wybrać półautomatyczną, dwusprzęgłową lub bezstopniową skrzynię biegów.
Jak dbać o skrzynie automatyczne?
Przede wszystkim daj jej się rozgrzać. Nie zmieniaj trybów jazdy w trakcie, gdy samochód jeszcze jedzie. Regularnie kontroluj ilość oraz stan oleju przekładniowego.
