Ręczne przekładnie o pięciu lub sześciu biegach to najczęściej spotykane rozwiązanie w popularnych samochodach. Manualna skrzynia dzięki znacznie prostszej konstrukcji od automatycznego odpowiednika zazwyczaj rzadziej wymaga ingerencji mechanika. Jednak jak każda część samochodowa ulega zużyciu i wymaga odpowiednich czynności serwisowych. Automatyczna przekładnia zapewnia znacznie wyższy komfort jazdy. Rozwiązanie to często wymaga dopłaty, a jako seryjne wyposażenie występuje zazwyczaj w droższych modelach aut. Użytkownicy „automatów” również powinni pamiętać o regularnym serwisowaniu tego podzespołu. Ewentualne zaniedbania, podobnie jak niewłaściwa eksploatacja mogą być powodem kosztownych napraw.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Co się psuje w skrzyniach biegów?
- Jaka wygląda naprawa manualnej skrzyni biegów? Jaki jest jej koszt?
- Jak naprawić automatyczną skrzynię biegów? Jakie są koszty naprawy?
- Gdzie znajdziesz olej do skrzyni biegów?
Naprawa skrzyni biegów – co się w niej psuje?
Skrzynia biegów niezależnie od typu konstrukcji pełni kluczową funkcję w przeniesieniu mocy generowanej przez jednostkę napędową pojazdu. Jedynie sprawna przekładnia pozwala komfortowo i efektywnie zmieniać przełożenia, aby dopasować prędkość obrotową silnika do aktualnej sytuacji na drodze. Manualne i automatyczne skrzynie biegów trapią różne typy usterek.
Manualne skrzynie biegów – rodzaje usterek
Kierowcy zazwyczaj dowiadują się o awarii ręcznej skrzyni biegów w wyniku problemów w codziennej eksploatacji. Niesłyszane wcześniej szumy, problemy z wrzuceniem biegu lub jego wypadanie to najczęściej występujące objawy usterek. Niepokojące objawy wynikają ze zużycia elementów przekładni.
Manualna skrzynia biegów składa się zespołu kół zębatych wyposażonych w synchronizatory i przesuwki pozwalające wyrównać prędkość obrotową ruchomych elementów. Wspomniane koła zębate osadzone są na wałkach, które dzielą się na główny, pośredni i sprzęgłowy. Każdy z podzespołów zamocowany jest na łożyskach. Przekładnia wypełniona jest olejem, który niweluje tarcie metalowych elementów, co przedłuża ich żywotność. Z kolei uszczelniacze zapobiegają wydostaniu się środka smarnego na zewnątrz.
Brak regularnej wymiany oleju lub jego wyciek to częste powody awarii manualnej skrzyni biegów. Problemem, z którym borykają się kierowcy, często jest brak wiedzy o konieczności wymiany środka smarnego. Ponadto niektórzy producenci w ogóle nie wskazują interwału tej czynności serwisowej. W celu uniknięcia kosztownych awarii wskazana jest wymiana oleju w manualnej skrzyni biegów co 60 tys. km. W przypadku zaobserwowania wycieku lub tzw. zapocenia obudowy przekładni nie warto zwlekać z umówieniem wizyty w warsztacie.
Często przy dużych przebiegach dochodzi do zużycia łożysk skrzyni biegów. Usterka daje podobne oznaki jak usterka łożysk montowanych w kołach samochodu. Najczęściej zaczyna się od niespotykanego wcześniej szumu, który z czasem staje się coraz głośniejszy. Intensywność dźwięku wzrasta wraz z prędkością obrotową. Przy skrajnym zużyciu podzespołu początkowy szum często przechodzi w donośne wycie. Wymiana łożysk na nowe pozwala uchronić przekładnię przed poważniejszymi awariami.
Niesprawne synchronizatory to kolejna z często spotykanych usterek w manualnej skrzyni biegów. Utrudnione, a nawet niemożliwe wybranie przełożenia lub niepokojące, donośne zgrzyty podczas zmiany biegów świadczą zazwyczaj o awarii synchronizatora. Awaria może dotyczyć jednego lub większej liczby przełożeń w skrzyni biegów Twojego samochodu.
Uszkodzenie kół zębatych przekładni to jedna z najpoważniejszych awarii ręcznej skrzyni biegów. Objawy tej usterki w pewnym stopniu podobne są do uszkodzeń synchronizatorów oraz łożysk, ponieważ często towarzyszą jej zgrzytania i szumy. Dodatkowe oznaki, które są charakterystyczne dla awarii kół zębatych to luzy na dźwigni po wybraniu przełożenia lub nagłe ruchy drążka zmiany biegów podczas dodawania gazu.
Automatyczne skrzynie biegów – typy usterek
Pod względem konstrukcji automatyczne skrzynie biegów składają się ze znacznie większej liczby części, są więc znacznie cięższe od manualnych odpowiedników. Automaty składają się z trzech podstawowych podzespołów, do których należą: układ przeniesienia napędu, zespół przełożeń oraz układ odpowiadający za sterowanie.
Podobnie jak w przypadku przekładni manualnych także automatyczne skrzynie biegów wymagają specjalnego oleju. Z uwagi na wysoki stopień zaawansowania konstrukcji, właściwa jakość oraz poziom środka smarnego są niezbędne do właściwej pracy. Producenci samochodów wskazują różne interwały wymiany oleju przekładniowego. Niektórzy wcale nie zalecają jego wymiany. Zdaniem doświadczonych mechaników zajmujących się naprawą automatów, wymiana oleju jest konieczna. W przypadku przekładni uchodzących za problematyczne zaleca się wykonywanie tej czynności serwisowej nawet co 60 tys. km.
Automatyczne skrzynie biegów dzielą się na trzy rodzaje: klasyczne przekładnie, automaty dwusprzęgłowe oraz przekładnie bezstopniowe. Choć każda z konstrukcji ma mocniejsze i słabsze strony, to wycieki oleju przekładniowego lub brak jego wymiany jest tak samo szkodliwy dla każdego z wymienionych typów.
Do najczęstszych usterek spotykanych w klasycznych automatach należy przeciąganie na biegach oraz ślizganie się konwertera. Jeśli nie kontrolowałeś i nie wymieniałeś wcześniej oleju w przekładni, to jest to najlepszy moment, aby to zrobić. Przy odrobinie szczęścia skrzynia zalana nowym środkiem smarnym powróci do pełnej sprawności.
Szarpanie na postoju podczas wybierania trybu jazdy może świadczyć o zużyciu poduszek gumowych lub hydraulicznych. Przyczyna może leżeć po stronie czujnika, oprogramowania lub sterownika skrzyni, co nie oznacza konieczności kosztownego remontu całej przekładni. W celu postawienia diagnozy najlepiej odwiedzić doświadczony serwis skrzyń automatycznych.
Automatyczne skrzynie dwusprzęgłowe wyposażone są w specjalnie zaprojektowany moduł sprzęgła zawierający dwie tarcze. Podzespoły te ulegają zużyciu, podobnie jak ma to miejsce w przypadku manualnych skrzyń biegów. Podczas wymiany modułu sprzęgła często dochodzi także do wymiany koła dwumasowego. W skrzyniach dwusprzęgłowych zdarzają się także awarie mechatroniki. Poważniejsze awarie w skrzyniach tego typu mogą pojawić się już przy ok. 150 tys. km. przebiegu. Najtrwalsze przekładnie wytrzymują ok. 300 tys. km bez ingerencji mechanika.
Przekładnie bezstopniowe to automatyczne skrzynie biegów, które teoretycznie mają nieograniczoną liczbę przełożeń. Rozwiązanie tego typu jest tańsze w produkcji od klasycznego automatu. Niestety większość przekładni tego typu nie grzeszy trwałością. Zazwyczaj dochodzi do zużycia stalowego pasa lub łańcucha, który porusza się pomiędzy dwiema parami kół stożkowych.
Naprawa manualnej skrzyni biegów i koszty z tym związane
Zazwyczaj naprawa manualnej skrzyni biegów jest znacznie tańsza niż regeneracja lub serwis automatu. Koszt usługi wymiany oleju w przekładni manualnej wynosi od 70 do 150 zł. Do ceny należy doliczyć koszt środka smarnego.
Wszystkie poważniejsze naprawy ręcznej skrzyni biegów wymagają demontażu przekładni z auta. Choć manualna skrzynia jest znacznie lżejsza od automatycznej, to i tak waga tego podzespołu wynosi średnio od 25 do 45 kg. Naprawa elementów skrzyni wymaga zatem nie tylko fachowej wiedzy, lecz także specjalistycznego sprzętu, który pozwoli bezpiecznie wymontować i zamontować przekładnię po zakończonej regeneracji. Sprawdźmy, z jakimi czynnościami wiążą się i ile średnio kosztują naprawy najczęściej występujących usterek.
Wymiana łożysk w manualnej skrzyni biegów zaczyna się od zakupu nowych części, których koszt wynosi zazwyczaj od 300 do 700 zł. Cena, jaką przyjdzie zapłacić za robociznę, zależy m.in. od trudności związanych z montażem i demontażem przekładni, a także konstrukcji samej skrzyni. Średnie ceny wynoszą od 500 do 1000 zł. Przy okazji wymiany łożysk należy wymienić olej w przekładni.
Naprawę zużytego synchronizatora także należy rozpocząć od zakupu nowych podzespołów, których ceny są bardzo zróżnicowane. Średni koszt nowego synchronizatora wynosi od 300 do 1000 zł. Koszt robocizny jest zbliżony do ceny usługi naprawy łożysk. Wymiana synchronizatora wiąże się także z otwarciem obudowy, więc nie obędzie się bez wymiany oleju przekładniowego.
Najdroższa jest wymiana kół zębatych. W praktyce oznacza to remont generalny manualnej skrzyni biegów. Koszt takiej operacji liczony jest zazwyczaj w tysiącach złotych.
Naprawa skrzyń automatycznych – ile kosztuje?
Koszt wymiany oleju przekładniowego w skrzyni automatycznej jest zazwyczaj wyższy niż w manualnym odpowiedniku. Wynika to z większej ilości środka smarnego potrzebnego do właściwej pracy przekładni. Ponadto niektóre typy automatów wymagają wymiany oleju przekładniowego metodą dynamiczną, która nie może zostać przeprowadzona bez specjalistycznego sprzętu i jest znacznie droższa.
Masa klasycznej przekładni automatycznej może przekraczać 100 kg. Dlatego naprawa skrzyń automatycznych wiąże się ze znacznie wyższymi kosztami serwisu.
Wymiana poduszek skrzyni biegów to jedna z najtańszych czynności serwisowych. Ceny nowych poduszek są bardzo zróżnicowane. Koszt robocizny wynosi zazwyczaj od 100 do 200 zł. Wszystkie poważniejsze naprawy wymagają demontażu automatycznej przekładni. Dla przykładu moduł sprzęgła w skrzyniach dwusprzęgłowych to koszt ok. 2000 zł. Regeneracja mechatroniki w klasycznej oraz dwusprzęgłowej przekładni automatycznej kosztuje co najmniej 4000 zł. Koszt naprawy sprzęgła hydrokinetycznego w automatach zaczyna się od ok. 1000 zł. Kompletna regeneracja automatycznej skrzyni biegów to wydatek co najmniej 6000 złotych.
Jak uniknąć usterek skrzyni biegów – radzi ekspert Inter Cars
Wielu usterek skrzyni biegów można uniknąć pod warunkiem właściwej eksploatacji. Użytkownicy tzw. manuali powinni przykładać szczególną wagę do możliwie delikatnej zmiany przełożeń. Szarpanie i nagłe puszczanie pedału sprzęgła prowadzą do szkodliwych naprężeń, które w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do poważnych usterek. Podobnie przyspieszanie na wysokich biegach przy niskiej prędkości obrotowej generuje szkodliwe drgania. Z kolei kierowcy korzystający z automatów powinni unikać zbędnego przełączania z trybu D na przełożenie neutralne lub parkingowe podczas krótkotrwałych postojów np. na czerwonym świetle – zauważa ekspert Inter Cars.
Gdzie znajdziesz olej do skrzyni biegów?
Skrzynie biegów różnią się konstrukcją i sposobem pracy. Tym, co łączy wszystkie typy przekładni jest olej pracujący wewnątrz tego kluczowego podzespołu. Regularna wymiana środka smarnego na wysokiej jakości produktów to sprawdzony sposób na utrzymanie skrzyni biegów w nienagannym stanie. Sprawdź szeroki asortyment olejów przekładniowych w sklepie Inter Cars. Dzięki intuicyjnej wyszukiwarce produktów łatwo znajdziesz środek smarny dopasowany do Twojego samochodu.
Naprawa skrzyni biegów – podsumowanie
Ryzyko awarii skrzyni biegów dotyka użytkowników manualnych oraz automatycznych przekładni i często wiąże się ze sporymi wydatkami. Jeśli zauważysz niepokojące objawy, to nie odkładaj wizyty w warsztacie na później. Szybka i fachowa diagnoza pozwala znacznie ograniczyć koszty wyeliminowania usterki. Kupując nowe podzespoły lub olej do skrzyni biegów, warto wybrać wysokiej jakości produkty. Szeroki asortyment sprawdzonych części zamiennych znajdziesz w sklepie Inter Cars.
