Nie od dzisiaj wiadomo, że spaliny emitowane przez samochody są bardzo szkodliwe dla środowiska naturalnego i przyczyniają się do pogarszania stanu klimatu naszej planety. Producenci motoryzacyjni od dawna próbują ograniczyć ilość tlenków azotów, będących najbardziej szkodliwymi składnikami spalin i udaje im się to z różnym rezultatem. Z tego tekstu dowiesz się, czym jest układ SCR.
Układ SCR jest typowym rozwiązaniem stosowanym w samochodach wyposażonych w silniki Diesla spełniające normę spalin Euro 6. Dzięki niemu możliwa jest produkcja pojazdów o mniej szkodliwym oddziaływaniu na środowisko naturalne. Oczywiście wciąż można mówić o dużym problemie związanym z nadmierną emisją spalin, ale SCR jest poważnym krokiem w kierunku ograniczenia tej sytuacji. Jedni powiedzą, że to wciąż za mało, a inni uznają, że warto docenić każde starania w tym zakresie. Prawda jak zwykle leży pewnie gdzieś pośrodku.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- czym jest układ SCR,
- dlaczego stosuje się układ SCR,
- jak zbudowany jest układ SCR,
- na czym polega działanie SCR,
- jak auto z SCR zachowuje się podczas zimy.
Co to jest układ SCR?
Na samym początku artykułu należy wyjaśnić, czym dokładnie jest układ SCR. Dopiero po tym można przejść do dokładniejszego opisania budowy oraz tego rozwiązania. Najpierw kilka zdań o historii.
Technologia SCR została opracowana pod koniec lat 50. XX wieku przez inżynierów pracujących w firmie BASF. Co ciekawe, SCR weszło do głównego obiegu dopiero po pięćdziesięciu latach. Z początku rozwiązanie nie zdobyło dużej popularności, ale z czasem eksperci motoryzacyjni oraz użytkownicy zaczęli zauważać jego niepodważalne zalety. Jak już wspominaliśmy, zadaniem układu SCR jest obniżenie poziomu emisji spalin w samochodach osobowych, ciężarowych, dostawczych oraz maszynach rolniczych wyposażonych w silniki Diesla.
Układ SCR – dlaczego jest stosowany?
W tym miejscu należy poświęcić kilka zdań temu, jak działają silniki wysokoprężne. Otóż w trakcie procesu spalania oleju napędowego w obrębie silnika pojawiają się szkodliwe substancje, takie jak sadza oraz tlenki azotu. O ile z sadzą bardzo dobrze radzi sobie filtr cząstek stałych, o tyle tlenki są już bardziej problematyczne. Przez wiele lat producenci motoryzacyjni stosowali zawory recyrkulacji spalin EGR, które w mniejszy lub większy sposób podejmowały walkę z tlenkami azotu. Niestety tego typu rozwiązanie miało dużo ograniczeń, takich jak:
- niedziałające zawory podczas pracy silnika,
- konieczność montowania ich w cylindrach i ograniczanie dostępu tlenu,
- problemy wynikające z zapychanego kolektora dolotowego.
W momencie gdy zawory EGR zaczęły być głośno przedstawiane przez najważniejsze podmioty w branży jako rozwiązanie nieskuteczne, koncerny postanowiły sięgnąć po pomysł stosowany w przemyśle, czyli układ SCR. Dzięki niemu problemy znane z EGR zostały szybko rozwiązanie, a samochody z silnikiem Diesla rzadziej trafiały do warsztatów.
Jak zbudowany jest układ SCR?
System SCR w pojeździe jest układem o bardzo ważnym znaczeniu oraz stosunkowo złożonej budowie. W skład tego rozwiązania wchodzą elementy, takie jak:
- czujniki tlenków azotu,
- zbiornik na płyn AdBlue (więcej o tym płynie i jego wpływie na SCR znajdziesz w dalszej części tekstu),
- pompa wykonana z tworzywa sztucznego,
- przewody wykonane z tworzywa sztucznego,
- wtryskiwacze płynu AdBlue,
- mieszalnik w postaci metalowej puszki zamontowanej w układzie wydechowym,
- katalizator SCR,
- elektroniczny moduł sterująco-diagnostyczny.
To wszystko składa się na funkcjonalnie działający system SCR, który pozwala na ograniczenie emisji szkodliwych pozostałości po spalaniu paliwa w samochodach z silnikami Diesla.
Czym jest AdBlue?
Aby zrozumieć w pełni sposób, w jaki sposób działa system SCR, należy wyjaśnić, czym jest AdBlue. Płyn określany tą nazwą to wysokiej jakości roztwór mocznika, który jest w szerokim zakresie stosowany w branży motoryzacyjnej. Pełni rolę reduktora szkodliwych tlenków azotu bezpośrednio w katalizatorze.
AdBlue charakteryzuje się dużą wydajnością. Szacuje się, że na 100 litrów oleju napędowego potrzebnych jest zaledwie kilka litrów AdBlue. Płyn w temperaturze poniżej -11 st. C ulega krystalizacji, co prowadzi do zatrzymania pracy układu SCR i stanowi częstą przyczynę awarii tego systemu.
W jaki sposób działa system SCR?
Z pozoru zadanie, jakie stoi przed systemem SCR, jest proste. Ma on rozbijać toksyczne tlenki azotów na parę wodną oraz sam azot, który jest obojętny dla zdrowia i środowiska naturalnego.
Podczas pracy SCR odpowiednia dawka płynu AdBlue jest transportowana pod wysokim ciśnieniem do wtryskiwacza. Następnie płyn kierowany jest do mieszalnika, a tam miesza się ze strumieniem spalin. Tego typu mieszanka trafia bezpośrednio do katalizatora, a tam zachodzą niezbędne reakcje chemiczne, dzięki którym szkodliwe składniki spalin są rozkładane na parę wodną oraz azot. Wstępnie oczyszczone spaliny są transportowane do filtra cząstek stałych, w którym zatrzymywana jest sadza następnie usuwana poprzez rurę wydechową.
Układ SCR bez płynu AdBlue informuje użytkownika o konieczności dolania substancji do specjalnego zbiornika znajdującego się w okolicy wlewu paliwa. Zazwyczaj powiadomienie polega na podświetlonej kontrolce. Bywają jednak pojazdy, w których brak płynu AdBlue objawia się poprzez obniżenie mocy silnika nawet o 40 proc. Takiego sygnału nie da się przegapić. Najbardziej oporni kierowcy muszą liczyć się również z sytuacją, w której komputer pokładowy uniemożliwi odpalenie jednostki. Wiesz już zatem, czym grozi układ SCR bez płynu AdBlue.
Układ SCR zimą – jak sobie radzi?
Nie jest żadną tajemnicą, że niezbędny do poprawnego działania SCR płyn AdBlue niezbyt dobrze radzi sobie zimą. Jak już wspominaliśmy, substancja krystalizuje się w temperaturze -11 st. C, ale co to tak naprawdę znaczy?
Skrystalizowane AdBlue jest niezwykle groźne dla przewodów, ponieważ je zatyka, a na dnie zbiornika tworzy się osad, który może uszkodzić wtryskiwacz lub pompę. Z pozoru może to nie brzmieć jak duży problem, ale warto wiedzieć, że sama pompa może kosztować nawet kilka tysięcy złotych. Dodaj do tego nie najniższe koszty wynikające z konieczności zakupu nowych wtryskiwaczy, a okaże się, że naprawa będzie droższa, niż można by się spodziewać.
Jeśli więc zależy Ci na bezpieczeństwie samochodu z silnikiem Diesla oraz układem SCR, zadbaj o garażowanie w temperaturze wyższej niż 0 st. C. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że skrystalizowany płyn AdBlue nie wyrządzi szkód w obrębie poszczególnych elementów SCR.
Co czeka technologię SCR?
System SCR w pojeździe jest układem, który dzisiaj stosuje się w niemal każdym samochodzie wykorzystującym olej napędowy. Co więcej, technologia jest stale ulepszana, co sprawia, że eksperci motoryzacyjni wskazują, że SCR ma przed sobą świetlaną przyszłość.
Badania przeprowadzone przez Komisję Europejską jednoznacznie potwierdzają, że układ czynnie wspiera walkę z nadmierną emisją cząsteczek NOx, czyli tlenkami azotu, znajdującymi się w spalinach, będących pozostałościami po procesie spalania paliwa – mówi ekspert Inter Cars.
Ciemna strona SCR
Układ SCR pomimo dobrych opinii kierowców oraz specjalistów motoryzacyjnych nie jest jednak rozwiązaniem wolnym od wad. Abstrahując jednak od kwestii technicznych, warto zwrócić uwagę na aspekty prawne. Nie tak dawno temu wśród użytkowników silników Diesla pojawiła się informacja, która mówiła, że w Niemczech oraz Austrii policja zatrzymuje samochody i sprawdza dogłębnie działanie układów AdBlue. Nie chodzi o pobieżną kontrolę, a o badanie diagnostyczne, mające na celu sprawdzenie, czy dany kierowca nie próbował czasem ręcznie wyłączyć SCR.
Wystarczyło zaledwie podłączenie się do gniazda, by tego typu informacja ujrzała światło dzienne. Oczywiście polscy kierowcy nie muszą martwić się takimi kontrolami na krajowych drogach, ale przy podróżach do sąsiednich krajów warto mieć świadomość ryzyka.
Układ SCR AdBlue – poznaj największe wady
- Płyn AdBlue jest odpowiedzialny w dużej mierze za korozję wielu elementów układu przechowywania oraz wtryskiwania. Co gorsza, elementy tego układu bardzo często są stworzone z nieodpornych tworzyw sztucznych, a to znacznie przyśpiesza proces degradacji całego systemu.
- AdBlue nie jest przesadnie drogi nawet w dzisiejszych realiach. Musisz jednak mieć świadomość, że w przypadku samochodów osobowych koszt płynu może nie przerażać, ale jeśli chodzi o ciężarówki potrzeba nieco więcej tego środka, by SCR działał poprawnie. Branża transportowa niezbyt lubi więc rozwiązania oparte o AdBlue.
- Przepisy nakazują koncernom produkującym samochody, by w razie braku płynu AdBlue wprowadzały funkcję uniemożliwiającą uruchomienie silnika. W praktyce oznacza to więc, że usterka układu dozującego powoduje konieczność skierowana pojazdu do profesjonalnego warsztatu samochodowego.
Zajrzyj do Inter Cars po części zamienne
Jeśli jesteś właścicielem samochodu wyposażonego w układ SCR AdBlue, czasami możesz potrzebować części zamiennych oraz innych elementów, które naturalnie zużywają się przy tego typu rozwiązaniu. W naszym sklepie internetowym Inter Cars przygotowaliśmy dla Ciebie szeroki wybór części, akcesoriów i wszystkiego, co może Ci się przydać. Zadbaliśmy nawet o płyn AdBlue w opakowaniu o wygodnej pojemności.
Znajdź części zamienne i akcesoria do Twojego auta!
Naszym głównym celem jest dostarczanie produktów, które sprawdzają się w pracy z różnorodnymi pojazdami oraz w trudnych warunkach. Z tego powodu nie musisz mieć obaw o jakość towarów, które oferujemy. Pochodzą z oficjalnych sieci dystrybucji oraz charakteryzują się solidnością wykonania.
W razie pytań lub wątpliwości możesz skontaktować się z naszymi specjalistami, którzy szybko pomogą Ci wybrać odpowiednie rozwiązanie. Wystarczy tylko krótka rozmowa, byśmy mogli dopasować produkt spełniający Twoje oczekiwania. Sprawdź już dzisiaj naszą ofertę i przekonaj się, jak łatwo możesz zadbać o stan techniczny swojego samochodu.
Układ SCR – mniej szkodliwych substancji w atmosferze
Jak widzisz, technologia SCR razem z płynem AdBlue to dobry sposób na walkę z wydobywającymi się z rur wydechowych tlenkami azotu. Rozwiązanie pozwala na szybką redukcję ilości emitowanych spalin, co sprawia, że spełnia obowiązujące normy Euro 6. Jeśli chodzi o płyn AdBlue, to warto zwrócić uwagę na niewygórowaną cenę oraz wydajność. Co prawda w przypadku pojazdów ciężarowych sytuacja nie wygląda już tak kolorowo, ale system i tak wydaje się rozsądnym rozwiązaniem.
Pomimo wielu zalet SCR jest technologią niepozbawioną wad. Ciągłe prace nad udoskonaleniem tego układu powoli, chociaż skutecznie pozwalają jednak na minimalizowanie potencjalnie szkodliwego działania SCR i AdBlue na wpływ poszczególnych podzespołów samochodu. Dobrym dowodem na skuteczność SCR jest brak realnej alternatywy, która mogłaby zastąpić tę technologię. Niektórzy producenci próbują opracować własny sposób na ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery, ale nie widać w tej kwestii wielkiego postępu. Obecnie więc najlepszym rozwiązaniem jest SCR i zapowiada się, że tak pozostanie przez dłuższy czas.
