Monster Truck – wszystko, co musisz wiedzieć

W przypadku Monster Trucków nazwa nie jest myląca. To wysokie na 4 metry i ważące kilka ton, największe samochody na  świecie. Pojazdy te wyróżniają się jednak nie tylko rozmiarem. Fascynującym zjawiskiem są bowiem również efektowne stylizacje aut i widowiskowe zawody. Co warto wiedzieć na temat tych maszyn? Dowiedz się, jak jest zbudowany Monster Truck oraz poznaj najsłynniejsze pojazdy na świecie.

Z wyglądu Monster Truck przypomina ogromnego, wręcz karykaturalnego pickupa. Skojarzenie nie jest wcale przypadkowe – to właśnie te samochody są najczęściej przerabiane na Monster Trucki. Istotnym elementem budowy tych ogromnych aut jest wysokie zawieszenie i duże koła (znacznie większe niż w samochodach osobowych). 

Takie pojazdy nie mają praktycznie żadnej wartości użytkowej – z racji swoich rozmiarów nie są przeznaczone do poruszania się nimi na co dzień. Biorą za to udział w zawodach oraz pokazach, podczas których niszczą wszystko, co stanie im na drodze (często są to wraki samochodów). Widowiska z ich udziałem odbywają się na największych stadionach i gromadzą dziesiątki tysięcy fanów. Tylko w Stanach Zjednoczonych, skąd wywodzą się Monster Trucki, zmagania wielkich maszyn każdego roku obserwuje ponad 700 tys. widzów. Co ciekawe, zawody Monster Truck zyskują coraz większą popularność również w Polsce.

Z poniższego artykułu dowiesz się m.in.:

• kiedy i gdzie powstały Monster Trucki
• jakie są zasady zawodów Monster Trucków,
• jak są skonstruowane te pojazdy,
• jakie są najsłynniejsze Monster Trucki na świecie,
• ile kosztuje Monster Truck.

Historia Monster Truck

Początki Monster Trucków sięgają lat 70. XX wieku. Pomysł przeprowadzenia licznych modyfikacji w autach w celu zwiększenia ich rozmiarów jest przypisywany amerykańskim ranczerom. Specjalnie przygotowane pojazdy miały zastąpić traktory, które nie zawsze radziły sobie w trudnych warunkach. Szukając rozwiązania problemu, hodowcy bydła przebudowywali swoje samochody tak, by mogły wjechać dosłownie wszędzie.

Efektowny wygląd wielkich i nietypowych maszyn spowodował, że ich właściciele szybko postanowili wykorzystać je w inny sposób. Pierwszą osobą, która zdecydowała się stworzyć gigantyczny samochód, mający służyć wyłącznie rozrywce był Bob Chandler. W 1974 r. ten amerykański właściciel warsztatu z częściami do aut rozpoczął prace nad przebudową Forda F-250. Udoskonalanie kolejnych elementów zajęło mu 5 lat. Efektem podjętych wysiłków był pierwszy Monster Truck, którego nazwał tak, jak swoją firmę – Bigfoot.

„Wielka Stopa” Chandlera początkowo służyła głównie promocji warsztatu. W 1981 r. wpadł jednak na kolejny pomysł – postanowił przetestować możliwości pojazdu, przejeżdżając po dachach aut przeznaczonych do złomowania. Był to strzał w dziesiątkę. Wkrótce powstały kolejne pojazdy wzorowane na Bigfoot. Zainteresowanie nimi cały czas rosło, w efekcie czego zaczęto organizować zawody tych wyjątkowych samochodów.

Zasady zawodów Monster Truck

W 1987 r. w USA powstało Monster Truck Racing Association (Stowarzyszenie Wyścigów Potwornych Ciężarówek), które doczekało się też europejskiej filii (MTRAE). W 1990 r. zorganizowano pierwsze mistrzostwa świata Monster Truck, które wygrał nie kto inny, jak sam Bob Chandler. Stworzono też specjalną ligę Monster Jam, organizującą zawody nie tylko w Ameryce Północnej, ale też w całej Europie. W 2009 r. impreza zagościła w Polsce pod nazwą Orlen Monster Jam.

Jazda Monster Truck nie jest prostą sprawą, a opanowanie tak wielkiej maszyny wymaga odpowiednich umiejętności. Przytoczone wyżej organizacje czuwają nad przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa, chroniąc w ten sposób zdrowie uczestników. Żeby zawody były uczciwe, stworzono też zasady techniczne. Ich przestrzeganie jest warunkiem dopuszczenia do rywalizacji.

Najważniejsze sprawy techniczne, które muszą spełnić pojazdy to:

• masa samochodu nie może przekraczać 4080 kg (9000 funtów),
• pojemność centralnie położonego silnika to maksymalnie 9,5 l (575 cali sześciennych),
• auta muszą być wyposażone w potrójny włącznik zapłonu (w tym jeden zdalnie sterowany),
• w pojeździe nie może zabraknąć rozbudowanej klatki ochronnej i specjalnego fotela z pasami bezpieczeństwa,
• modele wyposażone w skrętną oś tylną muszą mieć ją zablokowaną na czas zawodów.

Podczas zawodów „potworne maszyny” rywalizują na specjalnie do tego przygotowanym torze, na którym są ustawione przeszkody (głównie wraki samochodów). Zazwyczaj odbywają się dwa wyścigi: równoległy (auta pokonują tor parami) i dowolny (indywidualny przejazd w określonym czasie). Innymi zasadami mogą rządzić się pokazy Monster Truck, gdzie celem jest zaprezentowanie możliwości pojazdów, nie zaś wygranie rywalizacji. W trakcie pokazów auta wykonują różnorodne akrobacje, w tym skoki, kolizje i miażdżenie samochodów.

Monster Truck – budowa

Gabaryty Monster Trucków mogą robić wrażenie. Pojazdy mają ponad 4 tony wagi, 4 metry wysokości i niemal tyle samo szerokości (największy Monster Truck na świecie jest długi na ponad 10 metrów). Za połowę wysokości odpowiadają zazwyczaj same opony. 

Do budowy tych maszyn najczęściej wykorzystuje się nadwozie pickupów lub SUV-ów. Praktykuje się też samodzielne tworzenie całej konstrukcji od podstaw. Niezbędne jest wtedy skorzystanie z pomocy nowoczesnych technologii, które umożliwiają rozbudowę ramy pojazdu bez zwiększenia jego wagi. Dzięki temu Monster Trucki nie tracą zwrotności i szybkości. Mimo swojej masy oraz wielkości auta mogą rozpędzić się do nawet 130 km/h.

Kosztowne, skomplikowane konstrukcje i zaawansowane technologicznie rozwiązania to znak rozpoznawczy aut typu Monster Truck. Cena w przypadku pasjonatów nie gra jednak większej roli. Poszczególne elementy pojazdu muszą przejść sporą metamorfozę, co również wiąże się z dodatkowym wydatkiem. Budowa tych maszyn wygląda następująco:

• karoseria jest wykonana z włókna szklanego i nadaje pojazdowi określoną formę, często jest wytwarzana komputerowo;
• fotel jest dokładnie dopasowany do kształtu ciała kierowcy, dodatkowo zostaje wyposażony w specjalne systemy podtrzymujące głowę;
• silniki są specjalnie skonstruowane i zasilane metanolem, podczas 80-metrowego przejazdu spalają średnio 10 l metanolu;
• moc silnika to 1500 KM, pojemność nie może być większa niż 9,5 l;
• każde koło ma zainstalowane dwa 76-centymetrowe, wypełnione azotem amortyzatory;
• opony są robione na zamówienie, ich przepisowa wysokość to 168, a szerokość 109 cm;
• lakier pokrywają efektowne rysunki, a samochody często są stylizowane tematycznie (np. na Batmobil).

Nie istnieją dwa identyczne Monster Trucki. Każdy pojazd jest tworzony indywidualnie na zamówienie. Przygotowanie poszczególnych elementów wymaga ogromnego nakładu czasu i pracy. Jak podają nasi eksperci, malowanie maszyny może trwać niemal dwie doby, a ręczne przycinanie jednej opony (o wadze 360 kg) zajmuje ok. 50 godzin. 

Stworzenie jednego egzemplarza pojazdu trwa nawet kilkanaście miesięcy (jeśli zajmuje się tym profesjonalna firma). Ma to znaczenie dla ceny takich maszyn. Wyobrażając sobie, ile kosztuje Monster Truck, weź pod uwagę, że sam silnik to wydatek rzędu 40 tys. dolarów.

Najsłynniejsze egzemplarze Monster Truck

Niektóre Monster Trucki zyskały ogromną, międzynarodową sławę. Stało się tak za sprawą ich oryginalnego wyglądu oraz nietypowych cech. Co ciekawe, największy Monster Truck na świecie pochodzi z Polski. Jego twórcą jest Przemysław Kołtun, pasjonat wielkich maszyn z Dynowa. W 2019 r. polski amator Monster Trucków zbudował gigantyczny pojazd, który nazwał „Maksiu”. Jego gabaryty to: wysokość i szerokość 3,5 metra, długość 10 m i waga 7 ton.

Słynne „potworne ciężarówki” są obecne w kulturze masowej. Pojawiły się m.in. w filmach „Aniołki Charliego” oraz „Tango & Cash”. Właściciele Monster Trucków biją też kolejne rekordy. Dwa z nich należą do jednej osoby: Dan Runte wykonał swoim pojazdem Bigfoot 8 najwyższy (7,3 m) i najdłuższy skok (61,5 m ponad samolotem Boeing 727). Najszybszy Monster Truck to z kolei Raminator, który prowadził Mark Hall. Pojazd osiągnął prędkość 159,49 km/h, dzięki czemu zapisał się w Księdze Rekordów Guinnessa.

Bigfoot

Pierwszy Monster Truck wpisał się na stałe do historii motoryzacji. O tym, jak ważną rolę w niej odegrał, świadczy choćby fakt, że wielu właścicieli gigantycznych pojazdów nazywa swoje maszyny na cześć auta Boba Chandlera. Do tej pory powstało ponad 20 Monster Trucków o nazwie Bigfoot.

Ford F-250 w wyniku modyfikacji Boba Chandlera miał 48-calowe opony. Pod jego maską pracował zaś silnik V8 o pojemności 7,5 l. W kolejnych latach właściciel „Wielkiej Stopy” wciąż udoskonalał swój pojazd, który w 1982 r. był wyposażony już w 66-calowe ogumienie. Chandler zyskał nawet sponsora w postaci Ford Motor Company. Bigfoot jest do tej pory ikoną Monster Trucków, a kolejne odmiany auta wciąż pojawiają się na zawodach i pokazach.

Bear Foot

To kolejny klasyk wśród Monster Trucków. Twórcami pojazdu byli Jack Wilman i Fred Shafer. Pierwszy egzemplarz Bear Foot powstał w 1979 r. Wykorzystano do jego budowy nadwozie Chevroleta, co zmieniło się w 1992 r. po podpisaniu kontraktu z marką Dodge.

Bear Foot zyskał wielką sławę przede wszystkim ze względu na odnoszone sukcesy. W 1990, 1992 i 1993 r. wygrał mistrzostwa USHRA (dzisiejsze Monster Jam). W 1992 r. wykonał też najdłuższy (w tamtym czasie) skok – 43 m. Co ciekawe, Bear Foot wystąpił w jednym z odcinków serialu „Nieustraszony”. 

Max D

Maximum Destruction to nazwa, która zapowiada wielkie emocje. Tak właśnie było w przypadku tego Monster Trucka, określanego też w skrócie jako Max D. Pojazd przypominał stylizacją futurystycznego SUV-a. Za jego konstrukcję odpowiadał znany kierowca Monster Trucków – Tom Meents. Właścicielem auta była zaś grupa medialna Clear Channel.

Max D pojawił się pierwszy raz na torze w 2000 roku. Auto nazywało się wtedy Goldberg – od nazwiska zapaśnika Billa Goldberga, który zasiadł za jego kierownicą. Max D jest uznawany za jeden z najlepszych Monster Trucków w historii. Zdobył łącznie 11 tytułów Monster Jam: sześć w kategorii racing (2000, 2001, 2002, 2009, 2011, 2012) i pięć w kategorii freestyle (2001, 2002, 2004, 2006, 2013).

Monster Truck – cena

Zbudowanie własnego Monster Trucka to ogromny wydatek finansowy. Stworzenie pojazdów nie jest też łatwe, dlatego najczęściej zleca się je profesjonalnym firmom. Ile kosztuje Monster Truck? Szacuje się, że wykonanie auta wiąże się z wydatkiem ok. 250 tys. dolarów. Co składa się na tę sumę? Jedna opona do samochodu to koszt ok. 1,8 tys. dolarów, amortyzator – 2 tys. dolarów, komputerowa konstrukcja nadwozia – 20 tys. dolarów, malowanie nadwozia – 7 tys. dolarów. 

Oczywiście ceny pojazdu są zmienne. Zależą od firmy zajmującej się tworzeniem Monster Trucków oraz wymagań zleceniodawcy. Samodzielna budowa wymaga z kolei ogromnego zaangażowania, wiedzy, umiejętności i pieniędzy na zakup poszczególnych elementów. Całość nie zajmie wtedy kilka miesięcy, ale raczej lat. Trzeba też mieć świadomość, że stworzenie auta to jedno, a drugie to jego utrzymanie. Rocznie trzeba przeznaczyć na ten cel ok. 120 tys. dolarów. Są to bieżące naprawy, konserwacja, paliwo, transport oraz koszty generowane przez zespół, czyli kierowców i mechaników. Dlatego też prawie każdy Monster ma swojego sponsora – wyjaśnia ekspert Inter Cars.

Wiele osób marzy o tym, że chociaż raz usiąść za kierownicą tak potężnej maszyny, jak Monster Truck. Cena za przejazd wynosi zazwyczaj kilkaset złotych. Są one organizowane przez firmy udostępniające własne pojazdy na specjalnie do tego przygotowanych torach. 

Duże maszyny to nie tylko Monster Trucki

Ogromne pojazdy budzą równie duże emocje. Jazda Monster Truck w normalnym ruchu ulicznym nie jest jednak możliwa. Nie są to auta użytkowe, dlatego kupno własnej „potwornej ciężarówki” zazwyczaj nie ma najmniejszego sensu. Jeśli jednak lubisz duże samochody, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby przesiąść się do masywnego SUV-a, pickupa lub terenówki. Dobrym rozwiązaniem jest też tuning optyczny pojazdu. Dokładki progów, spoilery lub aluminiowe felgi pomogą w odmianie wyglądu auta. Zanim podejmiesz decyzję o metamorfozie swojego pojazdu, zaopatrz się w odpowiednie narzędzia, akcesoria oraz elementy, które znajdziesz w sklepie motoryzacyjnym Inter Cars.

Monster Truck, czyli ulubieńcy Ameryki

W Stanach Zjednoczonych wszystko musi być wielkie. Nic więc dziwnego, że to właśnie USA jest kolebką Monster Trucków. Fascynacja ogromnymi pojazdami rozlała się już na cały świat, nie omijając Polski. Duża w tym zasługa oryginalnego wyglądu oraz niepowtarzalnego charakteru każdego auta. 

Własny Monster Truck jest poza zasięgiem wielu osób ze względu m.in. na cenę oraz brak wartości użytkowej. Pamiętaj jednak, że w każdym momencie możesz zadbać o aspekt wizualny Twojego samochodu. Pomogą w tym akcesoria do tuningu optycznego dostępne w Inter Cars. Nie zapomnij też o naprawach i konserwacji, które wymagają części zamiennych. Połącz to wszystko z regularnym przeglądem, a zyskasz bezpieczeństwo, komfort jazdy i efektowny wygląd auta.