Zazwyczaj sezon motocyklowy w Polsce trwa przez 6-7 miesięcy: od kwietnia do października. Im lepsza pogoda, tym więcej miłośników motoryzacji porzuca cztery kółka na rzecz jednośladów. O tym, jak wielu jest ich w Polsce, świadczą statystyki Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Tylko w 2021 roku (w całym kraju) zarejestrowano 82 411 motocykli oraz wydano 28 795 praw jazdy kategorii A. Chcesz dołączyć do tego grona? Musisz zatem upewnić się, że spełniasz określone wymagania. Zmieniające się przepisy mogą zaś powodować trudność w rozróżnieniu, które pojazdy możesz prowadzić bez dodatkowego kursu i egzaminu. Na pewno pojawi się też wiele innych wątpliwości dotyczących choćby kosztów za prawo jazdy kat. a (cena może być uzależniona od kilku czynników). Nasi eksperci zebrali najważniejsze informacje i podjęli się ich usystematyzowania. Skorzystaj z ich wiedzy, zanim zapiszesz się na kurs.
Z poniższego artykułu dowiesz się między innymi:
- jakie są rodzaje prawa jazdy na motocykl,
- czy spełniasz wymagania dotyczące wieku,
- ile kosztuje prawo jazdy kat. A,
- jak wygląda egzamin teoretyczny,
- jak wygląda egzamin praktyczny,
- gdzie kupić części do pierwszego motocykla,
Prawo jazdy na motocykl – rodzaje
19 stycznia 2013 roku weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących prawa jazdy na motocykle. Wprowadziła ona nowe kategorie oraz podniosła próg wiekowy użytkowników jednośladów. Do tego czasu istniały tylko dwie kategorie prawa jazdy na motocykl: A1 i A. Pierwsza z nich uprawniała do poruszania się maszynami o pojemności do 125 ccm i mocy do 11 kW. Kategoria A dotyczyła zaś wszystkich rodzajów motocykli i można było się o nią ubiegać już od 19. roku życia.
Obecnie prawo jazdy na motocykl jest podzielone na cztery kategorie: AM, A1, A2 i A. Kategoria AM zastąpiła kartę motorowerową, którą dawniej można było wyrobić w szkole. Kategoria A1 jest uprawnieniem pierwszego stopnia do prowadzenia motocykla, z kolei A2 stanowi jej rozszerzenie (uprawnienie pośrednie między A1 a A). Kategoria A, tak jak przed 2013 rokiem, dotyczy wszystkich rodzajów jednośladów. Do zdobycia uprawnień każdej kategorii niezbędne jest teraz ukończenie kursu i zdanie egzaminu państwowego.
Prawo jazdy kategorii AM
O prawo jazdy kategorii AM można ubiegać się po ukończeniu 14. roku życia i niezbędna jest do tego pisemna zgoda rodzica lub opiekuna prawnego (dotyczy to osób niepełnoletnich).
Pojazdy, które możesz prowadzić po zdaniu egzaminu na kat. AM, to:
- motorower,
- czterokołowiec lekki (np. mały quad),
- zespół pojazdów: motorower lub czterokołowiec lekki z przyczepą (w Polsce).
Cechy konstrukcyjne powyższych pojazdów ograniczają maksymalną prędkość do 45 km/h. Ze względu na to, że o prawo jazdy kat. AM starają się często osoby niepełnoletnie, należy pamiętać o wcześniejszym wyrobieniu stosownych dokumentów. Przystępując do egzaminu, trzeba bowiem mieć paszport lub dowód tymczasowy. Kurs na prawo jazdy tej kategorii trwa 35 godzin: 30 godz. zajęć teoretycznych i 5 praktycznych.
Prawo jazdy kategorii A1
A1 to kolejna kategoria dla osób niepełnoletnich. Najczęściej jest to pierwsze prawo jazdy na motocykl. Wiek kandydata to minimum 16 lat (można zapisać się na kurs, mając 15 lat i 9 miesięcy), a po zdaniu egzaminu uzyskuje się znacznie szersze uprawnienia niż w przypadku kategorii A1.
Jakimi pojazdami możesz kierować dzięki kategorii A1? Lista poniżej:
- motocyklami o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg,
- motocyklami trójkołowymi o mocy do 15 kW,
- wszystkimi pojazdami z kategorii AM,
- zespołami pojazdów: wszystkimi powyższymi połączonymi z przyczepą (w Polsce).
Kurs prawa jazdy kat. A1 trwa 50 godzin, z czego 30 to zajęcia teoretyczne, a 20 – praktyczne. Kurs zajmuje zazwyczaj ok. 2 miesięcy.
Prawo jazdy kategorii A2
Osoby pełnoletnie mogą rozszerzyć uprawnienia do jazdy na motocyklu o kolejny stopień – prawo jazdy kat. A2. Umożliwia ono poruszanie się znacznie większymi i mocniejszymi motocyklami niż w przypadku kategorii A1. Jednocześnie zwróć uwagę, że nie jest to „pełne” motocyklowe prawo jazdy.
Dzięki kategorii A2 możesz prowadzić:
- motocykle o mocy do 35 kW oraz stosunku mocy do masy własnej 0,2 kW/kg (ważne: nie może on powstać w wyniku zmian w pojeździe, którego moc przekraczałaby dwukrotnie moc tego motocykla),
- motocykle trójkołowe do 15 kW,
- pojazdy z kategorii AM,
- zespoły pojazdów: wszystkie powyższe połączone z przyczepą (w Polsce).
Kategoria A2 to częsty wybór osób, które chcą zaoszczędzić pieniądze i nie spełniają wymagań do ubiegania się o prawo jazdy kat. A (cena takiego kursu również będzie atrakcyjniejsza). Czas trwania kursu wygląda identycznie jak w przypadku kat. A1 i wynosi 50 godzin (30 to teoria, a 20 – praktyka).
Prawo jazdy kategorii A
Zdając prawo jazdy kat. A, otrzymasz najszersze możliwe uprawnienia do prowadzenia motocykli. Dawniej limit wiekowy kursanta był taki sam jak w przypadku prawa jazdy kat. B i wynosił 18 lat. Obecnie są to 24 lata. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy od 2 lat masz prawo jazdy kat. A2 (minimalny wiek to wówczas 20 lat). O wcześniejsze wyrobienie prawa jazdy tej kategorii mogą ubiegać się również pracownicy służb mundurowych (żołnierze, policjanci, strażacy i funkcjonariusze Straży Granicznej) – jest ono dla nich dostępne od 18. roku życia.
Uprawnienia, które zyskujesz dzięki kategorii A, to możliwość kierowania:
- każdym motocyklem,
- pojazdami z kategorii AM,
- zespołem pojazdów: wszystkimi powyżej z przyczepą (w Polsce).
Prawo jazdy kategorii A zezwala zatem na prowadzenie każdego motocykla, bez względu na pojemność skokową silnika. Dotyczy to również wielośladów, czyli motocykli z bocznym wózkiem.
Prawo jazdy kat. A – wymagania
Jeśli chcesz zyskać uprawnienia do prowadzenia wszystkich jednośladów, pamiętaj, żeby w pierwszej kolejności sprawdzić, czy spełniasz wszystkie wymagania konieczne do ubiegania się o prawo jazdy na motocykl. Wiek jest tu oczywiście podstawowym kryterium, nie zapomnij jednak o pozostałych procedurach, takich jak choćby obowiązkowe badanie lekarskie dla kandydatów na kierowców.
Zanim zapiszesz się na kurs, musisz założyć Profil Kandydata na Kierowcę. Należy w tym celu udać się do starostwa (zgodnego z miejscem zamieszkania) wraz z kompletem dokumentów: dowodem tożsamości, zdjęciem paszportowym (35 mm x 45 mm) oraz orzeczeniem lekarskim stwierdzającym brak przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów mechanicznych. PKK otrzymuje się od razu (jeśli masz ze sobą wszystkie pisma). Po założeniu PKK możesz rozpocząć kurs w wybranej szkole nauki jazdy.
Prawo jazdy na motocykl – kurs
Kurs prawa jazdy kategorii A obejmuje szkolenie teoretyczne (30 godz.) i praktyczne (20 godz.). Zajęcia teoretyczne zazwyczaj mają formę wykładów (obecnie również w postaci e-learningu). Ich zadaniem jest wyposażenie uczestnika w wiedzę z zakresu zasad ruchu drogowego, bezpieczeństwa i budowy pojazdów.
Osoby, które uważają, że są w stanie samodzielnie zdobyć wiedzę niezbędną do zdania egzaminu, mogą zrezygnować z zajęć teoretycznych na prawo jazdy kat. A – cena kursu będzie dzięki temu niższa o kilkaset złotych. Taka możliwość istnieje od nowelizacji przepisów w 2015 roku. Zgodnie z nimi po wyrobieniu PKK można zgłosić się bezpośrednio do WORD-u i zapisać się na egzamin teoretyczny. Z egzaminem praktycznym trzeba zaś poczekać do ukończenia szkolenia i zdania egzaminu wewnętrznego w szkole nauki jazdy. Osoby, które rezygnują z zajęć teoretycznych, muszą (podobnie jak inni kursanci) uczestniczyć w zajęciach z pierwszej pomocy w wymiarze 4 godzin.
Praktyczne zajęcia to przede wszystkim nauka poruszania się motocyklem (stosownym do rodzaju kategorii). Obejmują one ćwiczenia na placu manewrowym i w ruchu miejskim, a także podstawową budowę maszyny oraz umiejętność przygotowania jej do jazdy. 20 godzin to niewiele, aby bezbłędnie opanować wszystkie manewry, dlatego dobrym pomysłem może być wykupienie dodatkowych godzin (jest to bardziej opłacalne niż płacenie za kolejny egzamin).
Prawo jazdy na motocykl – cena
Podczas wyboru szkoły nauki jazdy na prawo jazdy na motocykl cena zazwyczaj odgrywa decydującą rolę. Warto jednak wziąć pod uwagą również umiejętności dydaktyczne szkoleniowców, renomę oraz oczywiście zdawalność. Kwota, którą należy zapłacić za kurs w przypadku kategorii A, wynosi zazwyczaj 2200-2500 zł (może być nieco inna w zależności od szkoły, wielkości miejscowości i regionu Polski).
Co z pozostałymi kategoriami? Cena kursu za kategorię AM mieści się w przedziale 900-1500 zł. Za kurs prawa jazdy kat. A1 średnio zapłacisz 2000 zł, a A2 o 200 zł więcej.
Powyższe kwoty obejmują jedynie szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz obowiązkowy kurs pierwszej pomocy. Należy potraktować osobno badanie lekarskie (ok. 200 zł), a także opłatę za egzamin, którą uiszcza się w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Egzamin teoretyczny kosztuje 30 zł, natomiast praktyczny 140 zł za kategorię AM oraz 180 zł za kategorie A1, A2 i A. To jednak dane z końca 2022 i od mogły ulec zmianie.
Jak wygląda egzamin teoretyczny?
Z egzaminu teoretycznego na prawo jazdy kat. A są zwolnione osoby mające prawo jazdy kategorii A1 lub A2 (i analogicznie: starające się o kategorię A2 i mające prawo jazdy kategorii A1). Egzamin teoretyczny trwa 25 minut, podczas których należy odpowiedzieć na 32 pytania (20 ogólnych i 12 specjalistycznych). Pytania są generowane losowo i różnie punktowane. Żeby zdać egzamin, musisz zdobyć co najmniej 68 punktów na 74 możliwych. Oznacza to, że możesz stracić 6 punktów, ale nie jest to równoznaczne z 6 błędami.
Najważniejsze zasady podczas egzaminu teoretycznego:
- istnieje tylko jedna poprawna odpowiedź na każde pytanie,
- nie można wracać do poprzednich pytań,
- odpowiedź możesz zmienić do momentu upłynięcia wymaganego czasu,
- za brak odpowiedzi nie otrzymujesz punktu (nie są one też odejmowane),
- filmiki podczas pytań wyświetlają się tylko raz.
Czas na zapoznanie się z treścią pytania wynosi 20 sekund, a na odpowiedź 15 s. Zdany egzamin jest ważny bezterminowo.
Jak wygląda egzamin praktyczny?
Egzamin praktyczny dzieli się na trzy części: przygotowanie motocykla do jazdy, zadania na placu manewrowym oraz poruszanie się w ruchu miejskim. Podczas praktycznego sprawdzania umiejętności ważne jest zadbanie o odpowiedni ubiór. Musisz mieć: rękawice, długie spodnie, zapinaną kurtkę z długimi rękawami i obuwie na płaskiej podeszwie. Kask zapewnia WORD – jeśli chcesz jeździć z własnym, musisz poinformować o tym ośrodek (zostanie w nim wówczas podłączony intercom służący do porozumiewania się z egzaminatorem w trakcie jazdy). Otrzymasz też ochraniacze na łokcie i kolana oraz specjalną kamizelkę odblaskową.
Pierwsza część egzaminu praktycznego na prawo jazdy na motocykl to sprawdzenie stanu technicznego pojazdu (m.in. poziomu płynów eksploatacyjnych, klaksonu, świateł). Następnie egzaminowany musi wykonać zadania na placu manewrowym: szybki i wolny slalom, przemieszczanie od punktu A do punktu B z wyłączonym silnikiem, omijanie przeszkody, jazdę po łuku, ruszanie ze wzniesienia oraz hamowanie awaryjne. Jeśli wszystkie zadania zostaną zaliczone, pora ruszać na miasto.
Podczas jazdy w ruchu ulicznym egzaminator jedzie bezpośrednio za Tobą i wydaje polecenia przez interkom. Ta część egzaminu trwa minimum 30 min. Egzaminator sprawdza podczas niej znajomość zasad bezpieczeństwa, umiejętność prowadzenia pojazdu oraz wykonywania manewrów.
Nie licz na to, że przez cały czas będziesz jechać dwupasmówką. Egzaminator poprowadzi Cię przez wąskie uliczki i sprawdzi, jak zachowujesz się na różnych rodzajach skrzyżowań. Niezbędne sąt do tego doskonała znajomość przepisów oraz umiejętność szybkiego podejmowania decyzji. Podczas jazdy po mieście pamiętaj, że korzystając z pierwszeństwa przejazdu, warto zawsze trzymać rękę na dźwigni hamulca. Dzięki temu, w nieprzewidzianej sytuacji, Twoja reakcja będzie szybsza – doradza ekspert Inter Cars.
Przed egzaminem praktycznym warto sprawdzić, jakimi motocyklami dysponuje WORD – to ważne szczególnie dla osób bardzo wysokich lub niskich. Jeśli maszyny nie są zgodne z Twoimi wymaganiami, możesz odbyć egzamin na motocyklu szkoły nauki jazdy (o ile szkoła świadczy takie usługi).
Gdzie kupić części do pierwszego motocykla?
Pierwszy motocykl to wyjątkowy zakup, warto więc aby części do niego były sprawdzone i służyły Ci jak najdłużej. Po wszystkie części, akcesoria i gazety przeznaczone dla różnych modeli motocykli, kierujemy Cię do oferty Inter Cars, w której znajdziesz wszystko, co najlepsze dla Twojego jednośladu!
Zdaj prawo jazdy kat. A za pierwszym razem!
Dobre przygotowanie merytoryczne i praktyczne oraz stalowe nerwy to czynniki, wpływające na powodzenie podczas egzaminu. Podchodząc do tego poważnie, można liczyć na uzyskanie wymarzonych uprawnień już za pierwszym podejściem. Wiedza i umiejętności powinny oczywiście iść w parze z troską o bezpieczeństwo własne oraz innych uczestników ruchu drogowego. Kiedy już zdasz prawo jazdy kat. A i kupisz wymarzony motocykl, nie zapomnij o regularnych przeglądach i bieżącej naprawie usterek. W Inter Cars znajdziesz wszystkie części zamienne, opony i akcesoria do motocykli szosowych, off-road oraz skuterów. Skorzystaj z doświadczenia ekspertów, zyskując spokój i poczucie bezpieczeństwa.
