Zimy w Polsce w ostatnich latach należą raczej do łagodnych, choć czasem zdarzają się intensywne opady śniegu, które paraliżują ruch drogowy. Wtedy ciężki sprzęt do odśnieżania wyjeżdża na drogi w celu zapewnienia przejezdności na zasypanych odcinkach. Pług wirnikowy to urządzenie montowane do pojazdów mechanicznych. Przeznaczone jest do usuwania ciężkiego, zbitego i przymarzniętego śniegu.
Po intensywnych opadach śniegu w mediach często pojawia się znany komunikat, że zima zaskoczyła drogowców. Naszym celem nie jest usprawiedliwianie poczynań organów odpowiedzialnych za przejezdność dróg, ponieważ w wielu przypadkach organizacja działań pozostawia sporo do życzenia. Warto jednak mieć na uwadze, że proces odśnieżania dróg nie jest prosty i wymaga specjalistycznego, ciężkiego sprzętu. Urządzenie przeznaczone do pracy w najtrudniejszych warunkach to właśnie pług wirnikowy. Podpowiadamy, jak skonstruowany jest ten sprzęt i jak z niego korzystać.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Co to jest pług wirnikowy?
- Jakie elementy wchodzą w skład pługa wirnikowego?
- Jakie są wymiary i waga pługa wirnikowego?
- Do jakich pojazdów można zamontować pług wirnikowy?
- Jakie są zastosowania pługów wirnikowych?
- Do kogo należy obowiązek odśnieżania dróg?
- Dlaczego warto kupić łańcuchy śniegowe?
Czym jest pług wirnikowy?
Pług wirnikowy to urządzenie mechaniczne montowane zazwyczaj do pojazdów ciężarowych lub traktorów w celu usunięcia śniegu z dróg, parkingów, chodników i innych obszarów używanych do komunikacji samochodowej lub pieszej. Montaż, obsługa i konserwacja tego urządzenia wymaga fachowej wiedzy.
W odróżnieniu od zwykłego pługa wirnikowy sprzęt do odśnieżania wyposażony jest w ruchome elementy, czyli tzw. ślimaki, które zbierają, rozdrabniają i wprawiają w ruch śnieg. Zamarznięte opady atmosferyczne trafiają następnie do obrotowego przewodu, który wyrzuca je na odległość sięgającą do 20 metrów. Śnieg zebrany z jezdni czy chodnika może więc trafiać poza obszar użytkowany przez pieszych i samochody lub zostać skierowany do przyczepy, a następnie wywieziony w inne miejsce.
Ruchome podzespoły napędzane są mocą dostarczaną z silników pojazdów, do których zamontowano pług wirnikowy. Do przeniesienia energii mechanicznej z jednostki napędowej do pługa służy wał odbioru mocy (WOM). Dlatego pług wirnikowy do śniegu może pracować jedynie z pojazdami wyposażonymi w wyjście wałka odbioru mocy, a ich jednostki napędowe muszą generować moc nie mniejszą niż wskazana przez producenta sprzętu do odśnieżania. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w dalszej części tekstu.
Z czego składa się pług wirnikowy?
Pługi wirnikowe to urządzenia mechaniczne o stosunkowo prostej konstrukcji. Maszyny tego typu składają się układu roboczego, układu zawieszenia i regulowanego komina, przez który wyrzucany jest zebrany śnieg. Głównym elementem pługa wirnikowego jest korpus, do którego przymocowane są wszystkie podzespoły. Korpus od frontu ma kształt prostokąta, a jego górna ściana opada ku dołowi, okalając zespół wirników. W celu zwiększenia powierzchni roboczej montowane są zbieracze, które pomagają zgarniać śnieg do wirnika umieszczonego na niemal całej szerokości urządzenia. Dostępne są pługi z jednym lub dwoma rzędami wirników.
Wirniki napędzane są mocą generowaną przez silnik pojazdu, do którego przyczepiony został pług wirnikowy. Napęd przekazywany jest z wałka odbioru mocy (WOM) za pomocą wału przegubowo-teleskopowego do przekładni, która odpowiada za napędzanie jednego lub dwóch rzędów wirników. Moc do urządzeń wirujących wokół własnej osi przekazywana jest zazwyczaj przekładnią łańcuchową, która składa się z napinacza, kół łańcuchowych oraz łańcucha. Śnieg zebrany z drogi zostaje rozdrobniony i wprawiony w ruch przez obracające się wirniki, a następnie wyrzucany jest z urządzenia przez komin wyposażony w przedłużkę. Od wysokości tego ostatniego podzespołu zależy, gdzie i na jaką wysokość nastąpi wyrzut zebranego śniegu.
Pług wirnikowy – wymiary i waga
Ciężki sprzęt do odśnieżania dróg, taki jak pług wirnikowy, najczęściej ma sporą masę i rozmiary. Do skutecznego usuwania śniegu z jezdni potrzebne są maszyny dysponujące znaczną szerokością roboczą, co bezpośrednio wpływa na to, jak duży odcinek drogi zostanie oczyszczony podczas jednego przejazdu maszyny. Dostępne są także urządzenia o mniejszych rozmiarach, takie jak pług wirnikowy do traktorka, który służy jako sprzęt do odśnieżania chodników lub ścieżek rowerowych. Konstrukcja maszyn jest zbliżona bez względu na rozmiary.
Pług wirnikowy do odśnieżania nawierzchni dróg najczęściej ma szerokość wynoszącą od 200 do 250 cm, czyli tyle, ile wynosi szerokość samochodów ciężarowych i dużych traktorów. Idzie to w parze ze znaczną masą urządzeń tego typu, która wynosi zazwyczaj od 300 do nawet ponad 1000 kg. Niższą masą charakteryzują się pługi jednowirnikowe, a urządzenia wyposażone w dwa wirniki zazwyczaj są znacznie cięższe. Pług wirnikowy do traktorka przeznaczony do odśnieżania np. chodników z kolei może mieć szerokość 100 cm lub mniejszą, co przekłada się na znacznie niższą masę własną. Wysokość korpusu wynosi zazwyczaj od 60 do 120 cm, a ponad jego obrys wystaje komin, przez który wyrzucany jest śnieg.
Jakie zastosowania ma pług wirnikowy?
Główną funkcją pługa wirnikowego jest odśnieżanie nawierzchni w wymagających warunkach. Urządzenia tego typu są w stanie oczyścić drogi, na których znajduje się warstwa śniegu mierząca nawet powyżej metra. Ponadto obracające się wirniki mogą skutecznie rozbijać nawet ciężki, zamarznięty śnieg. W obu wskazanych przypadkach zwykłe pługi często nie są w stanie podołać zadaniu. Jako przewagę urządzeń wirnikowych należy także wskazać wyrzut śniegu przez obrotowy przewód odprowadzający na znaczną odległość od drogi.
Pług wirnikowy do śniegu to bez wątpienia wydajne urządzenie przeznaczone do wymagających zadań, lecz ma kilka słabych stron. Do największych minusów należy zaliczyć niską prędkość, z jaką może poruszać się pojazd wyposażony w pług wirnikowy. W przypadku traktorów dopuszczalna prędkość odśnieżania wskazywana przez producentów pługów rzadko przekracza 5-10 km/h. Ponadto duża masa sprawia trudności w montażu i transporcie urządzeń tego typu.
Z jakimi pojazdami współpracuje pług wirnikowy?
Pług wirnikowy musi zostać zamontowany do pojazdu mechanicznego, aby wydajnie odśnieżać drogi. Często w tym celu wykorzystuje się traktory, co wynika z konstrukcji tych pojazdów. Niemal każdy nowoczesny ciągnik rolniczy wyposażony jest w wał odbioru mocy (WOM) służący do napędzania mechanizmów pługa. Najczęściej spotykane prędkości obracania się WOM wynoszą od 540 do 1000 obrotów na minutę. Wartość tę można regulować w zależności od potrzeb, ale nie należy przekraczać maksymalnej dopuszczalnej prędkości obrotowej wskazanej przez producenta pługa. Przed zamontowaniem pługa wirnikowego do traktora należy upewnić się, jaką moc ma pojazd i jaka minimalna moc wyrażona w koniach mechanicznych została wskazana przez producenta pługa do jego napędzania.
Ciągniki rolnicze wyposażone są w jeszcze jedno rozwiązanie technologiczne, które ułatwia montaż pługa. Jest to trzypunktowy układ zawieszenia (TUZ), który służy do mocowania m.in. maszyn rolniczych. Pługi wirnikowe przeznaczone do pracy z traktorami mają taki sam układ mocowań jak popularne narzędzia rolnicze. Ponadto TUZ pozwala mechanicznie lub automatycznie podnosić, opuszczać i odchylać na boki zamontowaną maszynę. Umożliwia to opuszczenie pługa, dopiero gdy pojazd znajdzie się na odcinku drogi, który wymaga odśnieżenia – zauważa ekspert Inter Cars.
Pługi wirnikowe mogą być także montowane do ciężarowych samochodów komunalnych (do śmieciarek) wyposażonych w przystawkę odbioru mocy. Mechanizm ten działa podobnie jak WOM stosowany w ciągnikach rolniczych. Pługi wirnikowe przeznaczone do pracy z samochodami ciężarowymi mają inną konstrukcję mocowania, która musi być kompatybilna z nośnikami komunalnymi. Także mocowanie oraz mechanizm przeniesienia mocy mają inną konstrukcję niż modele przeznaczone do pracy z ciągnikami rolniczymi. Osoby rozważające korzystanie z pługów wirnikowych przeznaczonych do traktorów muszą mieć prawo jazdy kategorii B lub T. Natomiast w przypadku urządzeń montowanych do samochodów ciężarowych koniecznie jest prawo jazdy kategorii C.
Kto odpowiada za odśnieżanie dróg?
Podmiotem odpowiedzialnym m.in. za utrzymanie przejezdności drogi jest zarządca. W przypadku dróg publicznych organy odpowiedzialne za odśnieżanie różnią się w zależności od typu dróg:
- drogami krajowymi i autostradami zarządza Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA)
- drogami wojewódzkimi zajmuje się zarząd województwa,
- drogami powiatowymi zarządzają władze powiatu,
- drogi gminne podlegają wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.
Każdy ze wskazanych organów musi mieć odpowiednie zaplecze technologiczne, które umożliwia utrzymanie dróg w należytym stanie. Zarządcy dróg leżących na terenach, gdzie dochodzi do znacznych opadów śniegu, powinni mieć zatem do dyspozycji pługi wirnikowe. Z kolei w przypadku dróg wewnętrznych za ich utrzymanie odpowiada właściciel terenu lub powołana wspólnota. Jak widzisz, zima jest wyzwaniem nie tylko dla organów odśnieżających drogi, ale także dla kierowców. Czy wiesz, jak jeździć zimą? Pięć najważniejszych zasad wskazaliśmy na naszym blogu.
Łańcuchy śniegowe bywają niezastąpione na zaśnieżonych odcinkach dróg
Znaczne opady śniegu powodujące utrudnienia na drogach zdarzają się nie tylko w górach. Dlatego przed wyruszeniem w podróż zimą warto wyposażyć samochód w łańcuchy śniegowe. Jest to stosunkowo niedrogie rozwiązanie, które często okazuje się niezbędne podczas dużych opadów śniegu. Akcesoria te są łatwe w montażu i niezwykle pomocne w pokonywaniu zasypanych odcinków dróg. Sprawdź, jakie łańcuchy śniegowe z oferty Inter Cars będą idealnie pasować do Twojego samochodu.
Znajdź swój łańcuch śniegowy!
Podsumowanie
Pługi wirnikowe to zazwyczaj duże i ciężkie urządzenia przeznaczone do profesjonalnego użytku. Sama maszyna to za mało, aby odśnieżać zasypane drogi czy chodniki, ponieważ pług wirnikowy musi zostać podłączony do ciężkiego sprzętu, takiego jak traktor lub samochód ciężarowy. O ile ciągnikami rolniczymi mogą jeździć osoby mające prawo jazdy kategorii B, to do prowadzenia aut ciężarowych wymagana jest kategoria C. Należy mieć także na uwadze spore gabaryty pługów wirnikowych, co znacznie utrudnia montaż i transport maszyn tego typu.
W przypadku nagłych i znacznych opadów śniegu służby drogowe często nie są w stanie odśnieżyć wszystkich odcinków dróg w krótkim czasie. Wyposażenie swojego auta w łańcuchy śniegowe bywa bardzo pomocne, gdy droga została pokryta znaczną ilością śniegu. W artykule opublikowanym na naszym blogu podpowiadamy, jak dobrać łańcuchy śniegowe do samochodu.
