Hamulec ręczny – jak działa i jak rozpoznać jego awarię?

Hamulec ręczny nazywany również postojowym lub pomocniczym to element samochodu, przy pomocy którego możliwe jest skuteczne unieruchomienie pojazdu, w momencie gdy wymagają tego warunki terenowe lub awaria tradycyjnych hamulców. Z tego tekstu dowiesz się, czym właściwie jest hamulec ręczny, jak działa i w jaki sposób objawiają się jego usterki.

Układ hamulcowy w samochodzie jest kluczowy dla bezpiecznej jazdy oraz postoju Twojego pojazdu. Z tego też względu wszelkiego rodzaju objawy uszkodzeń lub spadku wydajności należy traktować bardzo poważnie. O ile usterki w obrębie głównych hamulców są znane, a metody ich naprawy nie stanowią większego wyzwania, o tyle niedoświadczony kierowca może wiedzieć niewiele o tym, jak naprawić hamulec ręczny, a przed tym zdiagnozować uszkodzenie. Wbrew pozorom nie trzeba być specjalistą, by móc we własnym zakresie sprawdzić działanie hamulca ręcznego.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Co to jest hamulec ręczny?
• W jaki sposób działa hamulec ręczny?
• Czym objawiają się usterki hamulca postojowego?
• Jak naprawić hamulec ręczny?

Czym jest hamulec ręczny?

Zacznijmy od podstaw, czyli wyjaśnienia, czym dokładnie jest hamulec ręczny. Otóż w samochodach występują dwa rodzaje hamulców – układ nożny i ręczny. W przypadku hamulca nożnego wszystko powinno być jasne – używa się go na bieżąco, by redukować prędkość pojazdu oraz bezpiecznie uczestniczyć w ruchu drogowym. Jeśli chodzi o układ ręczny, to jest on odpowiedzialny za całkowite unieruchomienie samochodu w czasie postoju na pochylonym terenie lub podczas awarii, gdy układ nożny zawodzi. 

Geneza nazwy hamulca ręcznego nie kryje w sobie niczego ekscytującego i wiąże się ze sposobem, w jaki ten element pojazdu jest obsługiwany. W większości przypadków można spotkać się ze specyficzną dźwignią, która musi zostać zaciągnięta, by hamulec ręczny zaczął działać. W nowoczesnych samochodach pojawiają się też rozwiązania wymagające wciśnięcia przycisku na specjalnej konsoli znajdującej się na desce rozdzielczej. 

Bez względu na to, w jaki sposób aktywowany jest hamulec ręczny, jego działanie jest zawsze takie samo i prowadzi do unieruchomienia auta. O tym więcej informacji znajdziesz w dalszej części tego tekstu, w której szczegółowo omówimy pracę hamulca ręcznego.

Jak działa hamulec ręczny?

Obsługa hamulca ręcznego w perspektywy użytkownika samochodu jest bardzo prosta i nie wymaga żadnej wiedzy z zakresu mechaniki. Wystarczy tylko podnieść dźwignię, by unieruchomić auto lub zwolnić ją, gdy pojazd ma ruszyć. Zwykle znajduje się ona za dźwignią zmiany biegów w tunelu środkowym. 

W momencie zaciągnięcia hamulca ręcznego na desce rozdzielczej powinna pojawić się kontrolka, która zasygnalizuje, że hamulec został aktywowany. Co ważne, przy korzystaniu z układu ręcznego nie zapalają się światła stop. Warto, żebyś o tym pamiętał, gdy pociągasz za dźwignię, uczestnicząc w ruchu. 

Hamulec ręczny co do zasady działa na tylne koła Twojego pojazdu. Gdy chcesz zaparkować na pochylonym terenie, musisz bezwzględnie skorzystać z hamulca ręcznego, ale warto też zadbać o dodatkowe wsparcie, które pozwoli Ci odciążyć nieco ten niezwykle ważny układ. Jeśli auto stoi pod górę, wrzuć dodatkowo wsteczny bieg, a jeśli odwrotnie, jedynkę. Dzięki temu hamulec ręczny będzie dłużej sprawny, a Ty unikniesz kosztownych usterek – mówi ekspert Inter Cars.

Hamulec postojowy jest zbudowany z:

• dźwigni hamulca ręcznego razem z elementami osłonowymi – znajdują się w tunelu środkowym. Pod osłoną występuje również oczko cięgna, dźwignia pomocnicza i sprężynki;
• dźwigni znajdującej się bezpośrednio w zaciskach hamulcowych umiejscowionych na tylnych kołach;
• cięgien dwóch linek wykonanych z metalu w osłonkach z tworzywa sztucznego;
• elementów montowanych bezpośrednio przy tarczach hamulcowych.

Skoro wiesz już, z czego składa się hamulec ręczny, czas szczegółowo opisać jego działanie. Zaciągnięcie dźwigni powoduje zablokowanie jej dzięki metalowym zapadkom. Ruch w obrębie dźwigni hamulca przyczynia się również do ruchu dźwigni pośredniej, a ta aktywuje metalowe cięgno i zaciągnięcie linek. To odpowiada za zablokowanie tarczo-bębnów szczęk hamulcowych. 

Producenci, chcąc osiągnąć taką samą siłę zacisku na obu kołach, stosują specjalistyczne zaczepy, mające wyrównać ten parametr i ustabilizować pracę hamulców ręcznych. Jest to bardzo ważne, ponieważ w sytuacji, gdy siły rozkładałyby się nierównomiernie, samochód podczas hamowania byłby znoszony na jedną ze stron. 

Cały mechanizm hamulca ręcznego w większości przypadków jest montowany na tarczy kotwicznej, która znajduje się za tarczą hamulcową. Co ważne, ten element jest również połączony ze zwrotnicą koła. Pojazd z układem tarczowym działa identycznie jak w przypadku bębnowego z jedną różnicą – dźwigniowy układ rozpierający zaczyna funkcjonować po zaciągnięciu linki, a na bęben działają szczęki hamulcowe, które są odpowiedzialne za unieruchomienie pojazdu.

Sprawdź także: Autonomiczne samochody Volkswagen – poznaj plany koncernu.

Awaria hamulca ręcznego – czym się objawia?

Hamulec ręczny, jak wszystko w obrębie samochodu, z czasem się zużywa lub ulega awarii. Nic nie jest wieczne, a urządzenia mechaniczne nie stanowią w tej kwestii żadnego wyjątku. Do najczęściej występujących objawów awarii w obrębie hamulca ręcznego można zaliczyć:

• konieczność mocnego zaciągania dźwigni, by hamulec „zaskoczył” oraz zauważalnie mniejsza skuteczność – w takiej sytuacji najczęściej potrzebna jest kontrola naciągu metalowych linek oraz stanu technicznego tarczo-bębnów umieszczonych na tylnej osi;
• zaburzone działanie hamulca ręcznego oraz problemy z zaciąganiem dźwigni – potrzebna jest kontrola linek, zacisków hamulcowych oraz sprężynek wykonanych z metalu;
• zablokowanie linki z powodu zamarznięcia – konieczna jest ochrona tego elementu przed dostawaniem się do niego wilgoci;
• głośna praca – za taki stan rzeczy najczęściej odpowiadają niesprawne linki, które wymagają regulacji. Bywa, że głośna praca jest również spowodowana brakiem smaru;
• obniżona skuteczność działania – często chodzi o zużycie tylnych tarczo-bębnów, szczęk lub niedostateczny naciąg linek.

Jeśli chodzi o to, jak naprawić hamulec ręczny, to niemal zawsze potrzebna jest interwencja profesjonalnego mechanika.

Dlaczego często dochodzi do awarii hamulca ręcznego?

Bardzo powszechną sytuacją jest strach przed używaniem hamulca ręcznego i niemalże całkowita rezygnacja z korzystania z tego układu. Kierowcy boją się o zablokowanie lub zamarznięcie elementu i w ten sposób przyczyniają się do powstawania usterek. Hamulec ręczny ma to do siebie, że wymaga pracy, by zachować dobry stan techniczny. Wbrew pozorom oszczędzanie go nie sprawia, że będziesz mógł cieszyć się brakiem usterek.

Elektryczny hamulec ręczny i usterki

Niektórzy producenci motoryzacyjni zrezygnowali z tradycyjnego hamulca ręcznego i wprowadzili do swoich pojazdów rozwiązania elektryczne, które uruchamia się przy pomocy jednego przycisku. Niestety, tego typu urządzenia również nie są wieczne i ulegają uszkodzeniom. Najczęściej problemy są jednak sezonowe i związane z niską temperaturą. Gdy za oknem panuje mróz, może bowiem dojść do zamarzania zacisków lub awarii siłownika, która odpowiada za zwolnienie hamulca.

Hamulec EPB (skrót określający układ elektryczny) często przysparza problemów związanych z niesprawnie działającą elektroniką. Co gorsza, jeśli spotka Cię tego typu sytuacja, to nie obejdzie się bez pomocy profesjonalnego mechanika. Nie ma bowiem możliwości, by samodzielnie odblokować hamulec. Potrzebne do tego są wiedza, doświadczenie oraz specjalistyczne narzędzia. Błędy muszą być odczytane przy pomocy systemu komputerowego. Tylko wtedy mechanik będzie wiedzieć, gdzie leży problem oraz w jaki sposób naprawić hamulec EPB. 

Jak widzisz, awaria hamulca postojowego to coś, czego nie powinieneś bagatelizować, ponieważ wpływa ona bezpośrednio na Twoje bezpieczeństwo podczas jazdy oraz parkowania pojazdu. Jeśli zauważysz jakieś niepokojące sygnały, od razu zareaguj. Unikniesz pogłębienia usterki i większych kosztów napraw.

Sprawdź także: Automatyczne hamulce postojowe – poznaj funkcję Auto Hold.

Awaria hamulca postojowego – świecąca kontrolka

Kontrolka na desce rozdzielczej powinna świecić się, gdy hamulec jest zaciągnięty i gasnąć w momencie, gdy przestajesz z niego korzystać. Co jednak, gdy kontrolka świeci cały czas? Może to być sygnał, że na horyzoncie pojawił się jeden z poniższych problemów:

• uszkodzony przełącznik – łatwe do zdiagnozowania poprzez poruszanie dźwignią na boki;
• dźwignia nieopuszczona do końca – kontrolka świeci się, jeśli dźwignia nie została opuszczona do samego końca. System wykrywa wciąż aktywny hamulec ręczny;
• brak płynu hamulcowego – konieczne jest uzupełnienie płynu w zbiorniczku wyrównawczym;
• usterka czujnika poziomu płynu – poszukiwania warto zacząć od sprawdzenia poziomu, by wykluczyć awarię czujnika;
• nierówne ciśnienie płynu hamulcowego – gdy ciśnienie jest zaburzone, możesz zauważyć nie tylko świecącą się kontrolkę, ale również znoszenie pojazdu na jedną stronę podczas hamowania.

Awaria hamulca postojowego – zajrzyj do Inter Cars

Jak już wspominaliśmy, nic nie jest wieczne, a hamulec ręczny nie stanowi tutaj żadnego wyjątku. Jeśli więc zauważyłeś, że układ hamulcowy w Twoim samochodzie nie działa tak, jak powinien, odwiedź sklep Inter Cars i poznaj naszą ofertę części zamiennych, akcesoriów i innych elementów zwiększających komfort jazdy.

Zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne są solidne podzespoły, dlatego współpracujemy tylko z zaufanymi dostawcami. Dzięki temu jesteśmy w stanie zaoferować wysokiej jakości produkty, które są przygotowane do pracy w nawet najtrudniejszych warunkach. Jeśli potrzebujesz pomocy w wyborze części zamiennych, skontaktuj się z naszymi specjalistami. Po krótkiej rozmowie z pewnością doradzą, który produkt spełni Twoje oczekiwania. Nie czekaj i sprawdź już dzisiaj jak wiele mamy do zaoferowania. Samochód, którym się poruszasz, zasługuje na dostęp do niezawodnych części zamiennych.

Hamulec ręczny – układ, którego nie warto bagatelizować

Po przeczytaniu tego tekstu, wiesz już, czym jest, jak działa hamulec postojowy i jak objawia się awaria hamulca ręcznego. Dzięki tej wiedzy łatwiej zdiagnozujesz ewentualne problemy w obrębie układu. Ten element Twojego pojazdu zawsze musi być w idealnym stanie technicznym – wiąże się on istotną rolą, jaką odgrywa w kontekście ogólnego bezpieczeństwa. Nawet najmniejsze objawy usterek powinny być od razu konsultowane z profesjonalnym mechanikiem. W innym wypadku uszkodzenie może się pogłębiać, a to prowadzi często do konieczności przeprowadzania naprawdę kosztownych napraw. Lepiej więc działać profilaktycznie.

Działania w obrębie hamulca ręcznego wymagają wymiany poszczególnych podzespołów tego układu. Z tego względu powinieneś zajrzeć do sklepu Inter Cars, w którym znajdziesz szeroki dostęp do części zamiennych, akcesoriów oraz innych elementów przydatnych podczas przywracania pojazdowi idealnego stanu technicznego.