Przepustnica to element, który odpowiada za kontrolowanie ilości powietrza dostarczanego do silnika. Jej awaria daje specyficzne objawy, jednak usterka nie zawsze jest związana z uszkodzeniem całego podzespołu. Często zawodzi bowiem czujnik położenia przepustnicy, który odgrywa istotną rolę w procesie kontrolowania dawki mieszanki paliwa dostarczanej do komory spalania. Na czym konkretnie polega jego działanie, jakie są objawy usterki i ile kosztuje naprawa? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w niniejszym artykule!

czujnik położenia przepustnicy

Przepustnica jest bezpośrednio połączona z pedałem gazu i na podstawie jego położenia kontroluje ilość przekazywanego do tłoków powietrza.  Jest montowana w kanale dolotowym, a wewnątrz niej znajduje się silniczek krokowy, którego zadaniem jest utrzymywanie stabilnych obrotów. Konstrukcja obejmuje również czujnik położenia przepustnicy, bez którego pozostałe elementy nie są w stanie prawidłowo pracować. Ten niepozorny mechanizm może powodować sporo problemów, dlatego warto wiedzieć, jakie są objawy jego usterki i jak prawidłowo je zdiagnozować. Długotrwała jazda z uszkodzonym czujnikiem położenia przepustnicy stwarza bowiem ryzyko awarii jednostki napędowej.

Z tego artykułu dowiesz się między innymi:

Czujnik położenia przepustnicy – co to jest i jak działa?

We wstępie wyjaśniliśmy pokrótce, czym jest przepustnica i jaką pełni funkcję. Jest to niezbędne, aby zrozumieć, co to jest czujnik położenia przepustnicy i jaki ma wpływ na działanie całego układu. To urządzenie zamontowane bezpośrednio na obudowie przepustnicy. W jego wnętrzu znajduje się skomplikowany mechanizm, który składa się ze ślizgacza przesuwającego się po bieżni oporowej. Na skutek tego ruchu zmienia się krańcowa rezystancja czujnika, a następnie tak przekształcony sygnał napięcia zostaje wysłany do sterownika. Czujnik położenia przepustnicy jest również nazywany potencjometrem lub potencjometrycznym czujnikiem otwarcia przepustnicy. Niezależnie jednak jak go nazwiemy, to mierzy on kąt otwarcia klapy umieszczonej w przelocie przepustnicy, która jest połączona z pedałem gazu. Zatem gdy w wyniku przyśpieszenia wspomniana klapa otwiera  się coraz bardziej, umożliwiając większy przepływ powietrza do komory spalania, potencjometr wysyła sygnał do sterownika silnika, co umożliwia komputerowi dobranie odpowiedniej dawki paliwa.

Czujnik położenia przepustnicy – objawy uszkodzenia

Jak każda część eksploatacyjna, również czujnik położenia przepustnicy z czasem przestaje działać prawidłowo i konieczna jest jego wymiana. Awaria potencjometru powoduje dostarczanie niewłaściwej dawki paliwa do komory spalania, co daje specyficzne symptomy w postaci zaburzonej pracy jednostki napędowej. 

Jeśli chodzi o czujnik położenia przepustnicy, objawy charakterystyczne dla uszkodzenia tego urządzenia to m.in.:

  • falujące obroty na biegu jałowym,
  • nierówna praca silnika,
  • gaśnięcie samochodu na wolnych obrotach lub postoju,
  • trudności z uruchomieniem silnika,
  • słabsze przyśpieszenie samochodu,
  • nadmierne zużycie paliwa,
  • brak reakcji na pedał gazu,
  • pojawienie się kontrolki check engine.

W autach wyposażonych w automatyczną przekładnię może również wystąpić problem ze zmianą biegów. Czujnik położenia przepustnicy współpracuje bowiem ze sterownikiem skrzyni biegów i wysyłając błędne informacje, sprawia, że cały mechanizm działa nieprawidłowo.

czujnik położenia przepustnicy

Uszkodzony potencjometr nie tylko może powodować problemy z rozwinięciem prędkości, ale i przełożyć się na nagłe przyśpieszenie. Delikatne wciśnięcie pedału gazu może się więc skończyć drastycznym skokiem prędkości, co będzie  spowodowane nagłym otwarciem klapy przepustnicy.

Czujnik położenia przepustnicy – przyczyny awarii

Nie da się całkowicie wyeliminować przyczyn usterki, gdyż wynikają one głównie z naturalnego zużycia mechanizmu. Najbardziej narażona na uszkodzenia jest ścieżka oporowa, po której przesuwa się sygnał. Z czasem jej powierzchnia się wyciera, co skutkuje nieprawidłowym sygnałem wysyłanym do sterownika. Zazwyczaj dzieje się tak w rejonie, odpowiadającym za odczyt położenia klapy na niskich obrotach, gdyż to w tej pozycji ślizgacz znajduje się najczęściej.

Usterka może być również spowodowana zwarciem czujnika lub korodowaniem styków. Dzieje się tak pod wpływem zanieczyszczeń i wilgoci, które dostają się do wnętrza obudowy. Za nieprawidłowe działanie potencjometru mogą także być odpowiedzialne usterki mechaniczne lub uszkodzone styki na wejściu wtykowym. Tylko dokładna diagnostyka jest w stanie zweryfikować, w jakim stanie jest czujnik położenia przepustnicy. Objawy uszkodzonego potencjometru są również charakterystyczne dla niesprawnych świec zapłonowych, zapchanego filtra powietrza czy zepsutej lub zanieczyszczonej przepustnicy.

Jak sprawdzić czujnik położenia przepustnicy?

Diagnostyka potencjometru polega na zweryfikowaniu stanu elementów zewnętrznych i sprawdzeniu sygnału generowanego przez mechanizm wewnętrzny. W pierwszej kolejności należy więc ocenić, czy na obudowie nie ma widocznych uszkodzeń i czy złącze wtykowe jest prawidłowo osadzone.  Zwróć też uwagę na przewody pomiędzy potencjometrem a złączem przepustnicy. Jeśli nie zauważyłeś defektów, powinieneś przeprowadzić pomiar rezystancji przy użyciu multimetru. 

Jak sprawdzić czujnik położenia przepustnicy? Będzie Ci do tego potrzebny schemat pinów, aby wiedzieć, jakie funkcje pełnią poszczególne złącza. Po podłączeniu multimetru do odpowiedniego pinu, na początku musisz odczytać wynik rezystancji przy zamkniętej klapie przepustnicy. Następnie delikatnie zmieniaj położenie przepustnicy aż do całkowitego jej otwarcia. Wartości pomiaru powinny się zmieniać stopniowo i proporcjonalnie do kąta odchylenia klapy. Nagłe skoki odczytów świadczą o tym, że bieżnia oporowa została zużyta, dlatego czujnik wysyła błędne sygnały do komputera.

Jak ustawić czujnik położenia przepustnicy?

Problemy z potencjometrem może również zdiagnozować mechanik, podłączając samochód do komputera i odczytując błędy.  Może się wówczas okazać, że konieczna jest regulacja potencjometru. Jak ustawić czujnik położenia przepustnicy? Wszystko zależy od marki i modelu pojazdu, gdyż adaptacja sensora może przebiegać nieco inaczej. 

czujnik położenia przepustnicy

Najprostszym sposobem na wyregulowanie czujnika położenia przepustnicy jest pozostawienie samochodu przez kilka minut na wolnych obrotach. Metoda ta nie zawsze się sprawdza, dlatego w niektórych przypadkach konieczne jest ręczne ustawienie potencjometru. Polega to na wyregulowaniu napięcia na pinach odpowiadających za sygnał i masę zgodnie z wartościami zaleconymi przez producenta. Taką czynność najlepiej zlecić specjaliście, który dysponuje odpowiednim sprzętem i jest w stanie precyzyjnie ustawić właściwe parametry – mówi ekspert Inter Cars. 

Jaki jest koszt naprawy czujnika położenia przepustnicy?

Naprawa czujnika położenia przepustnicy polega na wymianie całego podzespołu. Zazwyczaj przyczyną awarii jest naturalne zużycie mechanizmów wewnętrznych, których nie da się zregenerować. Na szczęście zakup czujnika położenia przepustnicy nie wiąże się z wysokim kosztem, gdyż ceny zaczynają się już od kilkudziesięciu złotych. Jeśli okaże się, że uszkodzone zostały tylko przewody elektryczne, wystarczy zastąpić stare kable nowymi. Na rynku istnieją też specjalne preparaty do czyszczenia i konserwacji wtyków, które mogą pomóc w przypadku zaśniedziałych styków.

Jeśli potencjometr jest zintegrowany z przepustnicą, konieczna jest wymiana całego podzespołu. To generuje wyższe koszty, które mogą sięgać nawet kilkuset złotych. Warto więc najpierw przeprowadzić dokładną diagnostykę, aby sprawdzić, czy za nieprawidłową pracę silnika odpowiada czujnik położenia przepustnicy. Objawy uszkodzenia mogą być bowiem niejednoznaczne i nie zawsze będzie konieczna wymiana potencjometru. 

Czujniki położenia przepustnicy w Inter Cars

Awaria czujnika położenia przepustnicy może zakłócić optymalne działanie silnika, co prowadzi do większego zużycia paliwa i ryzyka uszkodzenia innych komponentów. Nie warto zwlekać z wymianą potencjometru, aby uniknąć dodatkowych kosztów. W Inter Cars znajdziesz wysokiej jakości części zamienne od cenionych producentów, które spełniają specyfikacje oryginalnych podzespołów. Dzięki temu działają one niezawodnie, a dodatkowo są dostępne w konkurencyjnych cenach. Asortyment obejmuje również przepustnice oraz inne elementy układu paliwowego i zasilania.

Czujnik położenia przepustnicy – podsumowanie informacji

Nieprawidłowa praca silnika nie zawsze musi oznaczać, że doszło do poważnej awarii jednostki napędowej. Często jest to wynikiem uszkodzonego czujnika położenia przepustnicy, który daje objawy w postaci szarpania silnika i podwyższonego zużycia paliwa. Diagnostykę auta warto więc zacząć od sprawdzenia potencjometru, gdyż może się okazać, że wystarczy go wymienić, aby przywrócić pojazdowi sprawność.

Sama wymiana urządzenia nie jest skomplikowana ze względu na łatwy dostęp do przepustnicy. Jest ona zlokalizowana na wylocie przewodu prowadzącego do filtra powietrza. Żeby wymienić potencjometr, wystarczy tylko zdemontować stare urządzenia i w jego miejsce przykręcić nowe. Po naprawie może być konieczna regulacja czujnika, aby przepływające napięcie było zgodne z parametrami zaleconymi przez producenta. W przypadku potencjometru zintegrowanego z przepustnicą konieczna będzie wymiana całego podzespołu. Jest to już znacznie bardziej skomplikowana procedura, gdyż wymusza konieczność demontażu innych elementów osprzętu. 

Przy wymianie czujnika zaleca się także, aby wyczyścić przepustnicę. Nagromadzone zanieczyszczenia mogą dawać podobne objawy do uszkodzonego potencjometru i powodować nierównomierną pracę silnika. Do usunięcia zabrudzeń należy użyć specjalnych preparatów, które dodatkowo zakonserwują  jej wnętrze. Regularne czyszczenie jest w stanie znacząco przedłużyć żywotność całego podzespołu, w tym czujnika położenia przepustnicy. Warto przeprowadzić taki zabieg przy okazji wymiany oleju lub filtrów bądź w trakcie okresowych przeglądów w warsztacie mechanicznym.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Potencjometr mierzy kąt odchylenia klapy przepustnicy i przekazuje sygnał do sterownika silnika. Na tej podstawie komputer dobiera odpowiednią dawkę paliwa. 

Najczęstszymi objawami są falujące obroty na biegu jałowym, szarpanie i gaśnięcie silnika, większe zużycie paliwa i trudności z uruchomieniem samochodu. Na desce rozdzielczej może się także pojawić kontrolka check engine.

Potencjometr jest podzespołem nierozbieralnym, dlatego nie da się naprawić zużytych mechanizmów wewnętrznych. W przypadku uszkodzenia czujnika konieczna jest więc wymiana całego elementu. W zależności od rodzaju konstrukcji, ceny czujników położenia przepustnicy wynoszą od kilkudziesięciu do kilkuset złotych.
Udostępnij artykuł
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Twój głos ma znaczenie!