W toku postępowania komorniczego samochód będący własnością dłużnika może zostać zajęty. Wtedy pojazd zostaje wyceniony, a następnie wystawiony na licytację. Kwota uzyskana ze sprzedaży auta przechodzi na poczet spłaty zadłużenia. Istnieją jednak pewne wyjątki, które warto znać. Sprawdź co zrobić, żeby komornik nie zajął samochodu!
Komornik sądowy z pewnością nie należy do najbardziej lubianych profesji. Otrzymanie pisma dotyczącego wszczęcia postępowania egzekucyjnego to często powód niepokoju adresata. Do zajęcia samochodu dochodzi zazwyczaj na dalszych etapach postępowania egzekucyjnego, gdy brak innych możliwości spłaty zadłużenia. W większości przypadków pojazdy dłużników trafiają na licytację. Istnieje jednak kilka wyjątków, które pozwalają uchylić zajęcie. Podpowiadamy, co zrobić, żeby komornik nie zajął samochodu oraz jak uchronić się przed zakupem auta z zajęciem komorniczym.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Na jakiej podstawie komornik może zająć samochód?
- W jaki sposób dłużnik dowiaduje się o zajęciu samochodu?
- Czy można uniknąć zajęcia samochodu przez komornika?
- Czy można sprzedać samochód zajęty przez komornika?
- Jak zweryfikować, czy samochód nie jest zajęty przez komornika?
- Jak kupić samochód na licytacji komorniczej?
- Jak zadbać o stan kupionego auta?
Kiedy komornik może zająć samochód?
Podstawą do egzekucji długu jest wydany przez sąd nakaz zapłaty z tytułem wykonawczym. Treść wyroku zawiera dane wierzyciela i dłużnika, a także kwotę długu. Z kolei tytuł wykonawczy jest tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w klauzulę wykonalności. Na podstawie tego dokumentu komornik sądowy wszczyna postępowanie egzekucyjne. Dzieje się to zawsze na wniosek wierzyciela złożony wraz z nakazem zapłaty do wybranej przez siebie kancelarii komorniczej.
Komornicy działają na podstawie prawomocnych wyroków sądów, więc prawdopodobieństwo, że dłużnik dowiaduje się o zadłużeniu dopiero na etapie egzekucji, jest niewielkie. Zadaniem komornika jest znalezienie sposobu na wyegzekwowanie środków pieniężnych od dłużnika. Najczęściej dochodzi do zajęć na wynagrodzeniach oraz pieniędzy znajdujących się na rachunkach bankowych. Zajęte środki zostają przelane do wierzyciela po potrąceniu kosztów i opłat komorniczych. Gdy te metody okażą się nieskuteczne, rozpoczyna się poszukiwanie składników majątku dłużnika, który można zająć, a następnie zlicytować.
Do często zajmowanych ruchomości należą auta. Aby ustalić, czy dłużnik jest posiadaczem samochodu, komornik składa zapytanie do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Organ na podstawie numeru PESEL ustala, czy dłużnik jest właścicielem pojazdów i przekazuje informacje do komornika. Jeśli osoba, wobec której prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, ma samochód lub motocykl, to następuje zajęcie tych rzeczy.
Jak sprawdzić, czy komornik zajął samochód?
Dłużnik o zajęciu samochodu dowiaduje się zazwyczaj listownie. W piśmie wskazane jest, gdzie będzie znajdować się pojazd do czasu licytacji komorniczej. Od woli komornika zależy, czy samochód zostanie:
- umieszczony na parkingu strzeżonym,
- przekazany komornikowi,
- pod nadzorem dłużnika.
W każdym przypadku wymagane jest sporządzenie protokołu zajęcia, na którym wskazana zostanie wartość pojazdu. W przypadku ruchomości wartych więcej niż 25 tys. zł. wyceny dokonuje rzeczoznawca. Jeśli jednak wartość pojazdu jest mniejsza, to wartość określa komornik zazwyczaj na podstawie cen podobnych aut na portalach z ogłoszeniami motoryzacyjnymi. Może to nie uwzględniać dokupionych rzeczy do samochodu, takich jak np. felgi aluminiowe. Jeśli dłużnik nie zgadza się z oszacowaną wartością samochodu, to może złożyć zażalenie na przeprowadzone czynności.
Do zajęcia pojazdu dochodzi w momencie podpisania protokołu przez komornika. Kopia dokumentu przekazywana jest dłużnikowi, który nie musi uczestniczyć w zajęciu ruchomości. Wpis dotyczący zajęcia pojazdu trafia także do Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych. Jak sprawdzić, czy komornik zajął samochód, który planujesz kupić, jest wyjaśnione w dalszej części artykułu.
Co zrobić, żeby komornik nie zajął samochodu?
Zajęcie komornicze odbywa się na mocy przepisów dotyczących egzekucji zawartych w kodeksie postępowania cywilnego. Do jego wykonania konieczne jest dokładne ustalenie, kto jest właścicielem pojazdu. Właśnie w tym celu komornik wysyła zapytanie do CEPiK. Jeśli samochód, z którego korzysta dłużnik, jest w leasingu, to jego właścicielem jest leasingodawca, więc włączenie pojazdu do postępowania egzekucyjnego jest niemożliwe. Interesuje Cię leasing samochodu? Najważniejsze informacje znajdziesz na naszym blogu.
Jeśli jednak dłużnik jest jedynym właścicielem samochodu, to szanse na uniknięcie zajęcia są niewielkie. Nawet fakt, że pojazd jest potrzebny np. w celu dojazdów do miejsca pracy oddalonego o wiele kilometrów to zazwyczaj za mało, aby uniknąć zajęcia. Sytuacja prezentuje się zgoła inaczej, gdy pojazd ma większą liczbę właścicieli lub gdy stanowi narzędzie pracy dłużnika.
Co zrobić, żeby komornik nie zajął samochodu, gdy pojazd ma współwłaściciela?
Wielu dłużników zastanawia się, czy komornik może zająć samochód, gdy ma współwłaściciela? Od strony prawnej jest to jak najbardziej możliwe, z tym że zajęciu podlega udział w pojeździe, a nie cały samochód. Domyślna wartość udziału wynosi po 50 proc. na każdego z właścicieli auta. Na etapie zakupu można jednak sporządzić zapis w umowie, który wskazuje dowolnie ustalony podział własności samochodu, czyli w teorii jedna osoba może mieć 1 proc. udziału, a druga 99 proc. Zajęciu komorniczemu podlega wyłącznie udział należący do dłużnika.
W praktyce to, czy komornik może zająć samochód, gdy ma współwłaściciela, rzadko ma znaczenie, ponieważ trudno znaleźć kupców chętnych nabyć jedynie udział w samochodzie. Trudno się temu dziwić, w końcu dzielenie auta z obcą osobą to mało komfortowe rozwiązanie. W efekcie większość zajęć udziałów we własności samochodów kończy się umorzeniem.
Co zrobić, żeby komornik nie zajął samochodu, gdy pojazd służy do zarabiania środków na życie?
Egzekucja komornicza nie może ograniczać możliwości pozyskiwania przez dłużnika środków do życia. W przypadku egzekucji przedsiębiorcy świadczącego np. usługi transportowe zajęcie samochodu oznaczałoby brak możliwości zarobku. Jeśli jednak dojdzie do zajęcia pojazdu niezbędnego do działalności zarobkowej, to dłużnik może wystąpić do sądu o zwolnienie samochodu spod egzekucji komorniczej.
Należy wtedy wykazać, że auto rzeczywiście jest konieczne do wykonywania działalności gospodarczej. Przykładem korzystnego dla dłużnika orzecznictwa jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 r., która wskazuje ograniczenia egzekucji. Według wspomnianego aktu prawnego niedopuszczalne jest prowadzenie egzekucji komorniczej z samochodu wykorzystywanego przez taksówkarza do osobistej pracy zarobkowej.
Sprzedaż i rejestracja samochodu a komornik
Kreatywność nieuczciwych dłużników bywa zaskakująca. Nie brakuje osób, które sprzedały lub próbowały sprzedać samochód będący przedmiotem egzekucji komorniczej. Sytuacja tego typu jest szczególnie trudna dla kupującego, który został wprowadzony w błąd przez nieuczciwego sprzedawcę. Zajęty samochód może być nadal przedmiotem egzekucji, pomimo że kupujący zapłacił za niego dłużnikowi. Sprawy tego typu zazwyczaj znajdują swój finał w sądzie. W toku postępowania ustalane jest, czy kupujący działał w dobrej wierze (nie wiedział o zajęciu komorniczym), czy w złej wierze. W drugim przypadku sprzedającemu i kupującemu grozi odpowiedzialność karna.
Dłużnik sprzedający zajęte ruchomości popełnia przestępstwo z art. 300 ust. 2 Kodeksu karnego. Przepis wskazuje odpowiedzialność karną za udaremnianie lub uszczuplanie zaspokojenia wierzyciela poprzez m.in. zbywanie swojego majątku zajętego lub zagrożonego zajęciem. Za popełnienie tego przestępstwa grozi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Warto zauważyć, że przepis dotyczy nie tylko zajętych ruchomości, lecz także zagrożonych zajęciem. W praktyce oznacza to, że sprzedaż samochodu po rozpoczęciu egzekucji komorniczej podlega odpowiedzialności karnej, jeśli jeszcze nawet nie doszło do zajęcia pojazdu.
Jak sprawdzić, czy samochód nie jest zadłużony?
W umowie kupna-sprzedaży samochodu sprzedawca oświadcza, że pojazd jest wolny od wad prawnych. Jak wskazaliśmy we wcześniejszym akapicie, niestety nie brakuje nieuczciwych osób, które pomimo odpowiedzialności karnej dokonują sprzedaży samochodów zajętych przez komornika. Jak sprawdzić, czy samochód nie jest zadłużony lub zajęty przez komornika?
Sprawdzenie stanu prawnego pojazdu znajduje się w interesie kupującego. Niestety niewiele osób korzysta z tej możliwości, co wykorzystują m.in. nieuczciwi dłużnicy. Dane dotyczące zadłużeń oraz zajęć komorniczych ruchomości znajdują się w Centrali Rejestrów Zastawów. Aby uzyskać stosowne informacje, należy złożyć wniosek do Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych. Można to zrobić osobiście, korespondencyjnie lub elektronicznie przez Internet. Za rozpatrzenie wniosku pobierana jest opłata w kwocie 20 zł.
Przeczytaj artykuł z naszego bloga, z którego dowiesz się, jak powinna wyglądać umowa kupna-sprzedaży samochodu od A do Z. Co musi się w niej znaleźć, szczegółowo omawiamy we wspomnianym artykule.
Jak kupić samochody z windykacji komorniczej?
Samochody zajęte przez komornika trafiają na licytację, która może odbyć się co najmniej 14 dni po dokonaniu zajęcia. Obwieszczenia o licytacjach umieszczane są m.in. na stronach internetowych kancelarii komorniczych, a także na ogólnopolskiej stronie licytacje.komornik.pl. Można tam znaleźć wiele korzystnych cenowo ofert, co wynika ze sposobu obliczania ceny wywołania, od której rozpoczyna się licytacja. Kwota stanowi 75 proc. sumy oszacowania wartości w 1. licytacji. Jeśli sprzedaż nie dojdzie do skutku, to wyznaczany jest kolejny termin licytacji i wtedy cena wynosi 50 proc. kwoty oszacowanej wartości.
Kupując samochody z windykacji komorniczej, trzeba liczyć się z pewnymi trudnościami. Opis przedmiotu licytacji zazwyczaj jest lakoniczny i ogranicza się często do marki, modelu, roku produkcji, jakiego koloru jest lakier oraz numeru VIN. Często dołączane są też mniej lub bardziej szczegółowe zdjęcia zajętych samochodów. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji najlepiej skontaktować się z komornikiem. Oględziny samochodów możliwe są w wyznaczonych godzinach, najczęściej na krótko przed rozpoczęciem licytacji. Jeśli planujesz kupić auto z odległego zakątka Polski, to pamiętaj, że licytacja może się nie odbyć bez podania przyczyny.
Warunkiem uczestnictwa w licytacji jest wpłacenie wadium, czyli rękojmi, wynoszącej 10 proc. wskazanej wartości samochodu. Wpłacona kwota zwracana jest wszystkim uczestnikom licytacji poza osobą, która wygrała. W jej przypadku wadium zostaje zaliczone na poczet zapłaty za samochód. Zwycięzcy licytacji udzielone zostają przybicia komornicze, czyli potwierdzenia wygrania. Następnie konieczna jest niezwłoczna zapłata za wylicytowany samochód. Jeśli kwota przekroczyła 500 zł, to 20 proc. jej wartości należy wpłacić od razu, a pozostałą część najpóźniej do godziny 12:00 następnego dnia.
Gdzie najlepiej kupić części do samochodu kupionego z licytacji komorniczej?
Na licytacjach komorniczych można kupić okazyjnie różnego typu samochody. Pojazdy zajęte osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej mogą nie znajdować się w najlepszym stanie technicznym. Częściowo rekompensuje to niższa od rynkowej cena zakupu. Zaoszczędzone pieniądze możesz przeznaczyć na zakup części samochodowych, które pozwolą przywrócić pojazd do nienagannego stanu. Największy wybór części zamiennych w konkurencyjnych cenach znajdziesz w sklepie Inter Cars.
Znajdź części do swojego auta!
Podsumowanie
Egzekucja komornicza samochodu następuje zazwyczaj, gdy inne sposoby odzyskania zadłużenia zawiodły. Jeśli dłużnik jest jedynym właścicielem samochodu, to umorzenie zajęcia możliwe jest tylko wtedy, gdy pojazd służy do zarabiania środków na życie. Z kolei auta mające kilku właścicieli mogą zostać zajęte tylko do wysokości udziału osoby, wobec której prowadzona jest egzekucja.
Pozorna sprzedaż lub darowizna samochodu w celu uniknięcia zajęcia komorniczego jest karana, podobnie jak sprzedaż zajętego samochodu. Aby uniknąć przykrych niespodzianek, należy zweryfikować stan prawny pojazdy przed zakupem. Z kolei biorąc udział w licytacji komorniczej, można trafić na okazję, lecz trzeba liczyć się z ograniczonymi możliwościami kontroli stanu samochodu. Wysokiej jakości oleje silnikowe oraz części zamienne do auta nabytego od komornika znajdziesz w sklepie Inter Cars.
