W oponach samochodów możemy wyróżnić trzy główne rodzaje bieżnika: asymetryczny, kierunkowy oraz symetryczny. Przyjrzyjmy się bliżej charakterystyce poszczególnych bieżników, ich podstawowym wadom i zaletom.
Niewielu kierowców wie, że pneumatyczne opony samochodowe dostępne są na rynku od ponad 150 lat. Jednak opony bezdętkowe w obecnej formie zostały zaprezentowane dopiero w 1947 roku przez firmę Goodrich Corporation. Mimo, że kształt oraz idea opony pozostały niezmienione, to w samej mieszance gumy oraz rzeźbie bieżnika cały czas zachodzą znaczące zmiany.
Zasadniczy wpływ na kierunek rozwoju opon miały sporty motorowe, a szczególnie Formuła 1. To właśnie inżynierowie F1 dowiedli, że przy dużych prędkościach na suchym asfalcie, największy wpływ na zachowanie opony ma skład gumowej mieszanki, z której ją wykonano. Sam bieżnik odpowiada obecnie jedynie za około 20 proc. właściwości opony. Dopiero, kiedy nawierzchnia staje się mokra rola bieżnika znacząco wzrasta. Ma on za zadanie zapewnić optymalną przyczepności i skuteczne odprowadzenie wody sprzed czoła opony. Z biegiem lat systematyczny wzrost osiągów samochodów pociągnął za sobą ewolucję bieżników i wyodrębnienie trzech odrębnych typów wzorów -symetrycznego, kierunkowego i asymetrycznego.
Bieżnik symetryczny
To najmniej zaawansowany typ bieżnika o najdłuższej tradycji. Jego charakterystyczną cechą jest jednolity wzór, który występuje na całej szerokości i obwodzie opony. Ze względu na symetryczne ułożenie klocków, oponę można założyć na samochodzie w dowolny sposób. W tym przypadku nie ma rozróżnienia na stronę wewnętrzną i zewnętrzną. Opony z symetrycznym bieżnikiem ze względu na małe zaawansowanie technologiczne bieżnika zapewniają przeciętne osiągi i najczęściej stosowane są w samochodach miejskich i kompaktowych o niewielkiej mocy. Odpowiadają na potrzeby kierowców, którzy poruszają się głównie po mieście i nie mają wygórowanych oczekiwań wobec opon.
Do zalet opon z bieżnikiem symetrycznym należy duża wytrzymałość na zużycie oraz niskie opory toczenia, co przekłada się na niski poziom hałasu i wysoką efektywność paliwową. To ważne aspekty dla osób, które zwracają szczególną uwagę na koszty eksploatacji. Ceny opon z bieżnikiem symetrycznym należą do najniższych. Oponę renomowanego producenta w popularnym rozmiarze 14 cali można kupić już za niecałe 200 zł. Testy ADAC dowodzą, że wadą tego ogumienia są przeciętne parametry na suchej, mokrej i oblodzonej nawierzchni. W tych aspektach dominują opony z bardziej zaawansowanymi bieżnikami – kierunkowym oraz asymetrycznym.
Bieżnik kierunkowy
Ten typ bieżnika charakteryzuje się ułożeniem klocków we wzór litery V, symetrycznie względem linii symetrii czoła opony. Jest konstrukcją bardziej zaawansowaną w porównaniu z bieżnikiem symetrycznym i wymaga zamontowania zgodnie z kierunkiem jazdy. W celu uniknięcia pomyłki producenci na bocznej ścianie umieszczają symbol strzałki, która wskazuje kierunek toczenia.
Do zalet opon z bieżnikiem kierunkowym należy przede wszystkim skuteczne odprowadzanie wody sprzed czoła opony. Z tego względu opona jest mniej podatna na zjawisko aquaplaningu i cechuje się lepszymi właściwościami na mokrej nawierzchni i przy wyższych prędkościach. Ze względu na zaawansowanie technologiczne, opony z bieżnikiem kierunkowym są droższe w porównaniu z odpowiednikami z bieżnikiem symetrycznym, a ceny 14-calowych modeli od renomowanych producentów zaczynają się od około 300 zł.
Bieżnik kierunkowy staje się coraz bardziej popularny nawet w samochodach klasy niższej, jednak najczęściej wybierany jest przez kierowców mocniejszych samochodów, którzy cenią pewność jaką daje przy wyższych prędkościach. Wadą opon z bieżnikiem kierunkowym jest możliwość ich rotowania tylko w obrębie jednej strony pojazdu, przy założeniu, że nie chcemy przekładać opon na felgach.
Bieżnik asymetryczny
To najnowszy i najbardziej zaawansowany typ bieżnika. Asymetryczna rzeźba charakteryzuje się zróżnicowanym ułożeniem lameli po wewnętrznej i zewnętrznej stronie opony. Podstawą do skonstruowania tego typu bieżnika jest zróżnicowanie w pracy, jaką wykonują poszczególne jego części. W momencie pokonywania zakrętu, największe obciążenie występuje na zewnętrznej części opony, która odpowiada za utrzymanie odpowiedniej trakcji. Dlatego też posiada ona bardziej solidne, rzadziej ułożone klocki i płytsze rowki. Część wewnętrzna dla zapewnienia lepszego odprowadzenia wody ma głębsze rowki i gęściej ułożone klocki. Taki rodzaj bieżnika zapewnia również większą efektywność paliwową i zmniejsza poziom generowanego hałasu wynikający z oporów toczenia.
Do zalet opon z bieżnikiem asymetrycznym należy najlepsza przyczepność przy agresywnej jeździe na prostych odcinkach i w zakrętach. Z tego względu polecane są do samochodów sportowych o dużych mocach, o czym świadczą też wysokie indeksy prędkości (250-310 km/h). Wiele sportowych marek takich jak Porsche, Ferrari, Maserati czy Aston Martin stosuje je na pierwszy montaż. Opony z kierunkowym bieżnikiem występują zwykle w większych rozmiarach i niskim profilu. Ich ceny w porównaniu do opon z bieżnikiem symetrycznym i kierunkowym są znacznie wyższe. Koszt zakupu opony renomowanego producenta w rozmiarze 18 cali zaczyna się od 800 zł.
Jaki typ bieżnika na zimę?
Na trudne warunki zimowe polecany jest bieżnik kierunkowy ponieważ najlepiej radzi sobie z odprowadzaniem błota i wody sprzed czoła opony, oraz zapewnia najlepszą trakcję na śniegu. Swoją rolę spełnia jednak najlepiej tylko w oponach zimowych o ograniczonej szerokości (max 225 mm).
Dowiedz się, jak dobrać optymalne opony zimowe do Twojego samochodu
