Roadbook jest niezbędnym elementem każdego rajdu. Wielu uczestnikom, zwłaszcza początkującym, może on sprawić problem. Często zdarza się, że ktoś rezygnuje z udziału w rajdzie ze względu na obawy przed nawigowaniem z pomocą roadbooka. Przez tę nietypową mapę wydarzenie może się jawić w wyobraźni jako swoisty rajd Dakar. Takie precyzyjne rozpisywanie trasy można porównać właśnie do tworzenia roadbooka.
Z tego artykułu dowiesz się między innymi:
- Czym jest roadbook?
- Jakie informacje się na nim znajdują?
- W jaki sposób odczytywać piktogramy oraz liczby?
- Jak działa digitalowa mapa roadbook?
- Jaką formę ma roadbook offroad?
Roadbook – co to takiego?
Roadbook offroad to inaczej itinerer. Jak już wspomnieliśmy we wstępie tego artykułu, nie jest niczym strasznym. Jest to po prostu podzielona trasa rajdu na mniejsze fragmenty. Każdy z nich zawiera informacje na temat danego odcinka. Roadbook to schematycznie przedstawiona trasa i zinterpretowana tak, że jesteś w stanie poruszać się po każdym rodzaju terenu. Jest on zazwyczaj przedstawiany motocykliście w postaci rolki papieru. Roadbook jest tworzony przez zespół organizacyjny i stanowi podstawowy przewodnik po trasie.
Zasady dotyczące roadbooka – co na ten temat mówi FIA?
FIA, czyli Fédération Internationale de l’Automobile (Międzynarodowa Federacja Samochodowa) to organizacja, która zrzesza 239 narodowych federacji sportów samochodowych. Przygotowanie oficjalnego roadbooka do rajdu powinno uwzględniać wytyczne opracowane przez ten podmiot. Co dokładnie w nich znajdziemy? Oto kilka z nich:
- na każdy odcinek zawodów powinien być przygotowany osobny itinerer;
- książka drogowa powinna być: formatu A5, portretowa i oprawiona na górnej stronie metalową lub inną odpowiednio mocną oprawą, umożliwiającą otwarcie o 360 st.;
- druk powinien być jednostronny, na papierze o grubości 90 g/m kw. lub większej;
- druk należy wykonać w jasnych kolorach na białym papierze;
- wszystkie symbole powinny odpowiadać leksykonowi książki drogowej;
- wszystkie teksty i kolory powinny odpowiadać pod względem wielkości i koloru wzorom książki drogowej, wzorcowi i niniejszemu opisowi;
- teksty, zwroty i wszystkie nagłówki muszą być wyłącznie w języku angielskim;
- wszystkie strony książki drogowej muszą być ponumerowane, aby była możliwość sprawdzenia kompletności książki;
- w przypadku zmiany w książce drogowej zmienione strony powinny być wydane w formacie A5 w celu umieszczenia ich w środku.
Oprócz tego FIA opracowała szereg wytycznych dotyczących strony informacyjnej. Według nich na pierwszej stronie należy podać procedurę postępowania w razie wypadku oraz numery telefonów do centrali rajdu i służb ratowniczych. Następna strona powinna zawierać trasę przejazdu w formacie „portretowym” oraz mapy poszczególnych etapów. Wymaganym elementem są lokalizacje startu oraz mety, a także punkty ratunkowe.
Jak czytać roadbook?
Czytanie schematów to umiejętność, którą z pewnością jesteś w stanie się wyuczyć i doskonalić. Nie ma znaczenia, czy masz ochotę wziąć udział w lokalnym rajdzie, czy międzynarodowym. Wszystkie itinerery stworzone są według podobnego schematu.
Roadbook motocyklowy podzielony jest przez dwie linie poziome na trzy równe części. Pierwsza z nich przedstawia kilometry oraz metry, na których należy wykonać dane działanie. Przykładowo, jeśli w tym okienku znajduje się zapisany dystans 3,00, oznacza to, że na trzecim kilometrze jest coś, na co trzeba zwrócić uwagę. Może to być zakręt, las, most. Informacja o tym, co to dokładnie będzie, znajduje się w drugim okienku. Charakterystyczne punkty oraz elementy oznaczone są piktogramami. Aby skutecznie rozszyfrowywać poszczególne, musisz się z nimi zapoznać. Cały alfabet zawiera ponad 100 piktogramów i jest opracowany przez FIA. Trzecie okno to uwagi od organizatora oraz wskazówki od pilota.
Zaopatrz się w metromierz oraz kątomierz
Liczba informacji podawanych przez roadbook nie jest określona przez żadne przepisy czy normy. Może się okazać, że na odcinku jednego kilometra znajdziesz pięć takich punktów. Przykładowo w rajdzie Dakar może być zupełnie inaczej. Na pustynnych trasach możesz jechać w jednym kierunku przez 20 kilometrów. Teraz wyobraź sobie sytuację, że źle wyznaczyłeś kierunek jazdy, pomyliłeś zakręt lub nie zauważyłeś jakiegoś charakterystycznego elementu. Dowiesz się o tym dopiero po przejechaniu tych 20 kilometrów – nie brzmi to dobrze, jednak trzeba się z tym liczyć podczas rajdów długodystansowych.
Jak jednak sprawdzić, na którym kilometrze się znajdujesz? Podczas rajdów nie znajdziesz słupków drogowych. Do tego celu służy metromierz, który wyświetla na bieżąco przebyty dystans. Czasami zdarza się, że niektóre ekipy montują w swoich samochodach, ciężarówkach, a nawet quadach dwa urządzenia. Dzięki temu można zminimalizować ryzyko błędu pomiarowego. Jest to również zabezpieczenie na wypadek problemu z jednym metromierzem.
Czasami roadbook każe zjechać na całkowite bezdroża. Wówczas w poszczególnych kratkach znajdziesz tylko strzałki z informacją o kącie danego zakrętu. Może się okazać, że książka drogowa każe utrzymywać kąt 49 st. przez kilka kilometrów. Taką informację znajdziesz oczywiście w wytycznych. W związku z tym kątomierz jest nieocenionym urządzeniem, które pomoże Ci bezpiecznie i sprawnie dojechać do mety etapu.
Niezbędne części i akcesoria do motocykla znajdziesz w Inter Cars!
Wiesz już, czym jest i jak czytać roadbook. Pamiętaj również o tym, że każdy motocykl należy odpowiednio przygotować do wyprawy. Wszystko, co niezbędne do Twojego jednośladu znajdziesz w ofercie sklepu internetowego Inter Cars. Od ponad 30 lat dbamy o to, byś miał łatwy dostęp do części zamiennych. Oferowane produkty charakteryzują się wysoką jakością oraz atrakcyjną ceną.
W naszym bogatym asortymencie znajdziesz m.in. świece zapłonowe, uszczelniacze czy kaski. Oferowane części dobierzesz do wielu rodzajów oraz modeli motocykli. Sprawdź naszą ofertę i wybierz dla siebie odpowiednie produkty!
Przygotuj się na każdą ewentualność z Inter Cars!
Digitalowa mapa offroad – nowoczesne podejście do wyznaczania trasy
Roadbook może być zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej. To drugie rozwiązanie stosowane jest od kilku lat w zawodach cross-country oraz m.in. rajdzie Dakar. W 2021 roku Światowa Rada Sportów Motorowych dopuściła je również do użycia w rajdach regionalnych. W ten sposób FIA chce ograniczyć zużycie papieru, a co za tym idzie również koszt organizacji takiego wydarzenia. Informacja o stosowaniu książki elektronicznej musi być podana w regulaminie zawodów. Samą mapę organizator musi udostępnić najpóźniej w dniu publikacji listy zgłoszeń.
Jak to zazwyczaj w życiu bywa, wprowadzone zmiany wywołują różne reakcje. Niektórzy zawodnicy są zadowoleni z takiego obrotu sprawy, jednak nie wszyscy. Elektroniczny roadbook to po prostu tablet z wgraną mapą. Obsługa urządzenia szczególnie na początku startów może nie być najłatwiejsza
Elektroniczny roadbook pojawił się po raz pierwszy w Rajdzie Dakar w 2021 roku. Niektóre zespoły miały okazję wcześniej zapoznać się z działaniem tego urządzenia podczas Andalucia Rally. Niestety pary Elena-Loeb nie było na tych zawodach. Awaria samochodu, problemy z serwisem oraz właśnie kłopoty związane z nawigacją sprawiły, że zespół nie ukończył rajdu Dakar.
Według profesjonalnych pilotów elektroniczny roadbook zawierał wiele informacji w jednej niewielkiej kratce. Do tego doszła kwestia braku możliwości przejrzenia trasy. Roadbook został wydany przez organizatorów tuż przed samym startem. Było to kłopotliwe, ponieważ pilot nie miał okazji opracować odpowiednich wytycznych. Bardzo często w większych zespołach nad rozgryzieniem roadbooka pracowały całe sztaby.
Historia Eleny oraz Loeba pokazuje, że mimo wprowadzenia innowacyjnego rozwiązania, urządzenie elektroniczne nadal wymaga wiele pracy i doskonalenia. Kierowca podkreślał nawet, że poprzez zmiany w nawigacji rajd Dakar stał się bardziej zawodami pilotów, a nie kierowców. Jednak elektroniczny roadbook może naprawdę przyczynić się do zmiany na lepsze. Sama idea oszczędzania papieru jest godna pochwały, jednak przed światową federacją oraz organizatorami wciąż dużo pracy, by sprawić, żeby urządzenie było ułatwieniem, a nie męką dla zawodników – dzieli się swoją opinią ekspert Inter Cars.
Roadbook offroad – sprawdź się w terenie!
Roadbook wcale nie jest trudny do opanowania. Po przeczytaniu tego artykułu z pewnością dasz sobie radę. Pamiętaj jednak, że zadaniem zawodnika nie jest wyłącznie rozszyfrowywanie i bezbłędne stosowanie się do informacji.
Można to porównać do nauki nowego języka. Jeśli naprawdę chcesz opanować nawigację, musisz ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć. Każdy na najwyższym poziomie tego sportu może sprawić, że motocykl będzie szybki. Rzeczą, która robi różnicę, jest zdolność umysłowa do nawigacji – mówił uczestnik Rajdu Dakar, zawodnik ekipy Red Bulla, Jordi Viladoms. Teraz Twoja kolej. Od tego momentu roadbook motocyklowy będzie dla Ciebie przyjemną lekturą!
