Roztargnienie, chwila nieuwagi, pośpiech czy rutyna sprzyjają pomyłkom. Także podczas błahej i powtarzalnej czynności, jaką jest napełnianie baku. Jak się zachować, gdy już zatankujesz niewłaściwe paliwo? Przygotowaliśmy sprawdzone rozwiązania rekomendowane przez mechaników. Z artykułu dowiesz się też o innych czyhających na Ciebie pułapkach – niewłaściwej liczbie oktanowej paliwa lub jego niskiej jakości.
W teorii błędy podczas tankowania nie powinny się zdarzać – pistolety do diesla i benzyny różnią się kolorem, inna jest także średnica wlewu paliwa. W przypadku oleju napędowego pistolet jest czarny, a wlew paliwa ma 25 mm średnicy, natomiast w przypadku benzyny mamy kolor zielony i 19 mm. Oczywiście intencją wprowadzenia tych różnic jest zminimalizowanie możliwości popełnienia pomyłki. Jednak to tylko teoria. W praktyce zatankowanie niewłaściwym paliwem zdarza się bardzo często, zarówno świeżo upieczonym kierowcom, jak i tym, którzy przejechali już setki tysięcy kilometrów. Niedopatrzenie możliwe jest w chwilach zapomnienia, ale także w sytuacji, gdy użytkujemy kilka różnych pojazdów.
Z poniższego artykułu, dowiesz się:
- co benzyna może zrobić z silnikiem wysokoprężnym;
- jakie są konsekwencje tankowania oleju napędowego w samochodzie benzynowym;
- co w praktyce oznacza określenie „niewłaściwa liczba oktanowa”;
- czym jest „chrzczone” paliwo i jakie są konsekwencje jego tankowania?
Benzyna a silnik wysokoprężny
Konsekwencje pomyłki podczas tankowania samochodu z silnikiem diesla są odwrotnie proporcjonalne do wieku pojazdu. Co to znaczy? Im młodsze auto, tym koszty błędu będą wyższe. Dawniej, kiedy na drogach dominowały samochody diesla z wtryskiem pośrednim, niewielki dodatek benzyny do oleju napędowego przeciwdziałał gęstnieniu paliwa w sezonie zimowym. Jednak współczesne konstrukcje z wtryskiem bezpośrednim, z filtrem cząstek stałych czy z koniecznością uzupełniania płynu AdBlue są dużo wrażliwsze na jakość i skład paliwa.
Niestety, pozornie prosty błąd wynikający z roztargnienia, zamyślenia lub niewiedzy, może być kosztowny w naprawie – zwłaszcza gdy kierowca nie zorientuje się w porę i ruszy ze stacji benzynowej.
Ważne są proporcje
Ryzyko poważnej usterki po zatankowaniu benzyny do diesla wzrasta wraz ze zmianą proporcji na niekorzyść oleju napędowego. Kilka litrów benzyny może utrudnić odjechanie spod dystrybutora. Kiedy po ruszeniu zauważysz znaczący spadek dynamiki, czym prędzej zatrzymaj się i zgaś silnik. Jednorazowe wlanie niewielkiej ilości benzyny do baku starszego diesla nie powinno trwale uszkodzić drogich podzespołów, lecz warto odpowiedzieć sobie na pytanie: czy warto ryzykować?
Jak wspominają mechanicy, po spaleniu ropy z domieszką benzyny i zatankowaniu do pełna właściwym paliwem, moc i wartość momentu obrotowego powinny wrócić do stanu pierwotnego. Natomiast w samochodach kilku- czy kilkunastoletnich, ze względu na znikome właściwości smarujące benzyny, układ wtryskowy może ulec trwałemu uszkodzeniu. Jeżeli dodasz benzyny do diesla, zgaś motor (najlepiej w ogóle go nie odpalaj). Następnie wezwij fachową pomoc (jeszcze na stacji benzynowej) i zleć płukanie zbiornika oraz przewodów paliwowych.
W ekstremalnej sytuacji, gdy zatankowałeś zbiornik diesla do pełna benzyną, nie możesz pod żadnym pozorem włączać silnika. Od razu wezwij pomoc drogową i zarezerwuj kilka godzin na wizytę w warsztacie. Alternatywą jest pomoc świadczona przez mobilny serwis samochodowy. Jedyne, co wcześniej możesz zrobić samodzielnie, to przepchnięcie (na luzie) auta na parking, by nie sprawiać kłopotów innym tankującym. Teraz czeka Cię wypompowanie paliwa, przepłukanie przewodów paliwowych, wymiana lub oczyszczenie filtra paliwa. Koszt całej operacji nie powinien przekroczyć 1000 zł. Warto jednak zastanowić się nad tym, czy są to koszty konieczne, które chcesz ponosić za roztargnienie lub niedbałość.
Olej napędowy w benzynie
Zatankowanie oleju napędowego do auta z silnikiem benzynowym to kolejny z błędów, na jaki można narazić się przy dystrybutorze. Jednak ze względu na większą o 6 mm średnicę końcówki pistoletu do benzyny trudniej o pomyłkę. Trudniej, ale nadal jest to możliwe.
Podstawowym problemem związanym z zatankowaniem ropy do auta zasilanego benzyną jest liczba oktanowa i cetanowa. Pierwsza określa odporność na samozapłon w silnikach z zapłonem iskrowym (benzynowym), druga natomiast wskazuje na zdolność oleju napędowego do samozapłonu. Zatem mieszanie benzyny z olejem napędowym zaburza właściwe proporcje liczby oktanowej, zwiększając jednocześnie ryzyko przedwczesnego zapłonu. Już przy 10-procentowym dodatku oleju napędowego do benzyny wartość liczby oktanowej spada aż o ok. 5 punktów procentowych. Przedwczesny zapłon prowadzi natomiast do spalania stukowego oraz zwiększa prawdopodobieństwo uszkodzenia tłoków.
Bardzo istotna jest również różnica między ciężarem właściwym benzyny a oleju napędowego. Sprawia ona, że zatankowana ropa może osiąść na dnie baku. Jednocześnie lżejsza benzyna jest spalana bez przeszkód, zaś olej napędowy pozostawia duże ilości osadów na tłokach, świecach czy zaworach. Czym to grozi? Czarny scenariusz to pęknięcie głowicy, wypalenie uszczelki, rozcieńczenie oleju samochodowego czy zapchanie otworów w katalizatorze.
Trudno jest dokładnie stwierdzić, ile niewłaściwego paliwa znajduje się w układzie paliwowym i w baku. Dlatego jeżeli podejrzewasz lub masz pewność, że olej napędowy dostał się do benzyny, podejmij podobne kroki jak po zatankowaniu benzyny do diesla. Najlepiej w ogóle nie włączaj silnika, odholuj auto do warsztatu i skorzystaj ze wsparcia mechanika. Łączne koszty oczyszczenia układu paliwowego z pewnością będą niższe niż wydatki poniesione na usunięcie kosztownych awarii, o których pisaliśmy wcześniej.
Niewłaściwa liczba oktanowa
Raz jeszcze wróćmy do liczby oktanowej, która jest najważniejszym parametrem dla benzyny. Obecnie w Polsce oferuje się głównie paliwa E95 i E98. Podczas uzupełniania baku ważne jest, aby stosować się do wskazówek producenta samochodu – wyższa liczba oktanowa jest dopuszczalna, benzynę o niższej można tankować warunkowo. Współcześnie projektowane jednostki napędowe mogą okazjonalnie pracować na paliwie o niższej liczbie oktanowej. Trzeba natomiast liczyć się z pogorszoną dynamiką oraz ze zwiększonym spalaniem. Dawniej, kiedy w silnikach nie było czujników spalania stukowego, zatankowanie benzyny o zbyt niskiej liczbie oktanowej wiązało się ze zwiększonymi obciążeniami przenoszonymi na tłoki, korbowód i inne współpracujące elementy.
Czy więc zatankowanie niewłaściwej benzyny jest groźne i powinno skończyć się wizytą u mechanika? Nie wpadaj w panikę, kiedy zatankujesz niewłaściwą benzynę. Jeśli to możliwe, uzupełnij zbiornik paliwem o właściwej (lub wyższej) liczbie oktanowej. Pomoc mechanika nie jest konieczna, podobnie jak przepłukanie, wymiana przewodów paliwowych bądź filtra paliwa.
Czy paliwo jest „chrzczone”?
Na koniec chcemy jeszcze poruszyć temat chrzczonego paliwa, którego zatankowanie do naszego baku może mieć poważne konsekwencje. Cały proceder polega na tym, że nieuczciwi sprzedawcy dodają do benzyny czy oleju napędowego tańszą ciecz (benzen i olej opałowy). Skutkiem tego zaniżona jest liczba oktanowa (lub cetanowa), co jak opisywaliśmy wcześniej, zauważalne wpływa na pogorszenie osiągów. Wzrasta też ryzyko występowania poważnych usterek, silnika czy układów odpowiadających za oczyszczanie spalin. Jak zatem chronić się przed „chrzczonym” paliwem? Wystarczy, że będziesz unikał tankowania na niesprawdzonych stacjach benzynowych oraz zakupu paliwa z nielegalnego źródła. W tym drugim przypadku trzeba się liczyć nie tylko z ryzykiem niższej jakości, ale także z konsekwencjami prawnymi. Jak dobrze wiesz, paliwa na stacji są objęte podatkiem akcyzowym. Nabywanie, przechowywanie, przenoszenie lub przewożenie towarów bez uiszczenia akcyzy jest podstawą dla ustawodawcy do wymierzenia kary (Kodeks karny skarbowy, art. 65).
Na pocieszenie, wg danych UOKiK (Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) w 2005 r. jeszcze 6 proc. stacji oferowało paliwo niskiej jakości, to jednak w 2019 r. odsetek ten zmalał do 1,37 proc., a w 2021 r. na 516 próbek tylko jedna budziła wątpliwości. Obecnie dużo większym problemem niż „chrzczone” paliwo jest zbyt długie przechowywanie benzyny i oleju napędowego – mówi ekspert Inter Cars.
Naukowcy twierdzą, że jakość prawidłowo magazynowanych benzyn spada po 24 miesiącach od czasu produkcji, zaś oleju napędowego po pół roku. Dlatego dobrą praktyką jest tankowanie na renomowanych stacjach, które restrykcyjnie podchodzą do warunków i czasu przechowywania. Duże i popularne stacje benzynowe mogą pochwalić się również dużym obrotem oferowanych paliw. Nie przechowują więc one benzyny lub oleju napędowego na tyle długo, by miało to wpływ na ich jakość. Natomiast ryzykowne jest dolanie do baku paliwa ze stojącego w garażu kanistra lub też odpalanie auta po bardzo długim postoju. Warto też unikać niewielkich stacji benzynowych, które oddalone są od dróg i budzą pewne zastrzeżenia pod kątem jakości oferowanych paliw.
Sprawny układ paliwowy to nie tylko jakość paliwa – ekspert Inter Cars podpowiada…
W powyższym artykule na czynniki pierwsze rozkładamy konsekwencje błędów podczas tankowania auta. Jak wynika z rozmów z mechanikami, jedną z najczęstszych przyczyna awarii układu paliwowego jest nieregularna wymiana filtra paliwa. Dlatego właśnie ekspert Inter Cars przygotował rekomendacje w zakresie doboru filtra paliwa doTwojego auta. Wybierz najlepszy produkt dla siebie!
Błędy przy tankowaniu paliwa zdarzają się każdemu…
Prawie 1/3 kierowców przyznaje, że zdarzyło im się mieć wątpliwości, czy tankują dobre paliwo. Czarny pistolet zamiast zielonego, zielony zamiast czarnego… Obie sytuacje wymagają natychmiastowej reakcji. W przeciwnym razie pomyłka może okazać się nad wyraz kosztowna. Ale mamy również pozytywne informacje. Po pierwsze, w ostatnich latach zauważalnie spadła liczba stacji oferujących paliwo niespełniające parametrów. Po drugie, producenci samochodów stosują sposoby mające na celu wyeliminować błędy podczas tankowania. Prawdopodobnie na Twoim samochodzie w okolicach wlewu paliwa jest naklejka z symbolem, które paliwo należy wybrać. Zatem mając nasz artykuł w głowie, pamiętaj, aby zadbać o cały układ paliwowy.
