Dyrektywa unijna to temat, który potrafi wzbudzać spore emocje. Podobnie było podczas wprowadzenia rozporządzeń MV BER zwanej również GVO. Przepisy znacznie zmieniły przebieg napraw samochodów i przeglądów w trakcie trwania gwarancji producenta. Choć zmiany dla kierowców i warsztatów zostały wprowadzone wiele lat temu, to warto przypomnieć sobie, co dokładnie oznaczają wspomniane dyrektywy.
Wielu kierowcom wciąż wydaje się, że jedynym miejscem, w którym przeprowadzane są przeglądy i naprawy pojazdów na gwarancji producenta, jest autoryzowana stacja obsługi. Model ten funkcjonował przez długie dekady, więc zdążył utrzeć się w ich świadomości. Dyrektywa unijna MV BER/GVO mocno zliberalizowała dość hermetyczny rynek przeglądów i napraw samochodów na gwarancjia. Jakie zmiany dla kierowców i warsztatów przyniosło rozporządzenie? Czy wszyscy producenci stosują się do unijnych przepisów?
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Czym jest dyrektywa MV BER/GVO?
- Co oznacza dyrektywa GVO w praktyce?
- Jakie są zmiany dla kierowców wynikające z dyrektywy GVO?
- Jak dyrektywa GVO wpływa na działanie warsztatów?
- Kogo jeszcze dotyczy dyrektywa GVO?
Co to jest dyrektywa unijna MV BER/GVO
Dyrektywa unijna MV BER określana jest często jako GVO. Protoplastą obecnych przepisów jest rozporządzenie Komisji Europejskiej z 2002 roku pod nazwą GVO (BER 1400/2002). Skrót BER pochodzi od angielskich słów Block Exemption Regulation, co po polsku oznacza regulację wyłączeń blokowych w branży motoryzacyjnej. Z kolei skrót GVO ma to samo znaczenie, tylko że w języku niemieckim. Obie nazwy stosowane są zamiennie i oznaczają tę samą dyrektywę.
Podstawowym celem wspomnianego aktu prawnego sprzed ponad 20 lat była regulacja zasad współpracy pomiędzy producentami samochodów a niezależnym rynkiem motoryzacyjnym (producentami części zamiennych oraz warsztatami) w zakresie napraw i sprzedaży aut. W Polsce przepisy dyrektywy GVO zaczęły obowiązywać kilka miesięcy po akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej. Miało to miejsce w maju 2004 roku.
W 2010 roku, czyli 8 lat po wprowadzeniu pierwotnego rozporządzenia, Komisja Europejska uznała, że konieczne jest naniesienie zmian w przepisach. Wynikało to z potrzeby doprecyzowania dokumentów nadrzędnych dyrektywy MV BER/GVO, które okazały się zbyt ogólne i co za tym idzie podatne na nieprawidłową interpretację. Rozporządzenie 461/2010 z dnia 27 maja 2010 roku w znacznym stopniu wyrównało szanse konkurencji pomiędzy koncernami produkującymi samochody a niezależnym rynkiem części zamiennych oraz napraw samochodów. Niosło to korzystne zmiany dla klientów i warsztatów samochodowych.
Rozporządzenie 461/2010 miało obowiązywać do końca maja 2023 r. W listopadzie 2022 roku Komisja Europejska naniosła poprawki do dyrektywy oraz wyznaczyła nowy termin jej obowiązywania. Będą aktualne do maja 2028 roku.
Co oznacza dyrektywa GVO w praktyce?
Dyrektywa GVO znacznie ograniczyła monopol koncernów samochodowych na sprzedaż części zamiennych oraz wykonywanie czynności serwisowych i napraw podczas obowiązywania gwarancji fabrycznej. Przed wprowadzeniem dyrektywy osoby kupujące nowy samochód praktycznie były skazane na korzystanie z usług autoryzowanych stacji obsługi w celu utrzymania gwarancji. Wszelkie czynności naprawcze wykonane poza ASO były kwalifikowane jako naruszanie postanowień gwarancji. W efekcie często stanowiły powód odmowy wykonania „darmowych” napraw w autoryzowanym serwisie.
Jednak wraz z wejściem w życie dyrektywy MV BER w 2010 roku sytuacja uległa zmianie. Samochodowe części zamienne przestały być uznawane za oryginalne jedynie wtedy, gdy widniało na nich logo producenta auta. Otwierając maskę nowego samochodu, można znaleźć wiele podzespołów z oznaczeniami takich marek, jak: Bosch, Hella czy Valeo. Dzięki dyrektywie GVO dozwolone jest montowanie części pochodzących od producentów dostarczających oryginalne podzespoły, lecz sprzedawane pod ich własnym logo bez utraty gwarancji producenta.
Klasyfikacja części zamiennych
Dyrektywa unijna GVO klasyfikuje samochodowe części zamienne w następujący sposób:
- O – oryginalne podzespoły z logo marki samochodowej,
- Q – części zamienne produkowane zgodnie z tą samą specyfikacją i wykorzystaniem tych samych materiałów, sprzedawane pod marką producenta podzespołu,
- P – podzespoły o porównywalnej jakości poświadczonej certyfikatem niezależnej jednostki badawczej,
- Z – zamienniki pozbawione certyfikatu.
W praktyce oznacza to, że kupując olej silnikowy, czy też część zamienną do samochodu jak np. filtr powietrza lub klocki hamulcowe na gwarancji producenta, kluczowy jest wybór produktu o udokumentowanej jakości.
Wszystkie naprawy oraz czynności serwisowe mogą być wykonane poza siecią ASO. Warunkiem jest dokonanie wymiany podzespołów zgodnie z dokumentacją techniczną dostarczoną przez producenta samochodu. Oznacza to, że autoryzowany serwis nie może odmówić naprawy gwarancyjnej właścicielowi samochodu, który dokonał np. wymiany oleju poza ASO. Ryzyko utraty gwarancji producenta na samochód występuje tylko w sytuacji, gdy wybrany warsztat wykonał czynność serwisową w sposób niezgodny z dokumentacją techniczną. Aby uniknąć stresujących sytuacji, należy:
- wykonywać przeglądy według harmonogramu producenta;
- wybierać niezależne warsztaty samochodowe dysponujące wiedzą, narzędziami oraz oprogramowaniem diagnostycznym zgodnym ze standardami producenta pojazdu;
- wybierać części zamienne o potwierdzonej i porównywalnej jakości do podzespołów używanych przez producenta samochodu (części kategorii O, Q i P z powyższego zestawienia).
Jakie zmiany dla kierowców niesie dyrektywa MV BER?
Wśród korzystnych zmian dla kierowców należy wymienić niższe ceny zakupu samochodowych części zamiennych o takiej samej jakości. Przed wejściem w życie dyrektywy GVO zdarzały się sytuacje, że części z logo producenta samochodu były nawet kilkukrotnie droższe od takich samych podzespołów sprzedawanych pod marką ich faktycznego producenta. Ponadto niezależne warsztaty samochodowe oferują zazwyczaj niższe ceny za usługi. Efektem korzystnych zmian dla kierowców są zatem realne (potencjalne) oszczędności bez ryzyka utraty gwarancji producenta pojazdu.
Niestety wprowadzone przepisy nie zawsze były uznawane przez autoryzowane serwisy. Nie brakowało przypadków, w których ASO odmówiło naprawy gwarancyjnej z powodu wykonania napraw lub czynności serwisowych poza autoryzowaną siecią serwisów. Czasem wystarczyło powołanie się klienta na przepisy GVO. W innych przypadkach konieczne było wyjaśnienie sprawy przed sądem. W niektórych sprawach interweniował też UOKiK.
Jedna z głośniejszych spraw dotyczących łamania dyrektywy GVO miała miejsce w 2014 roku u naszych północnych sąsiadów. Spółka Kia Auto importująca samochody koreańskiej marki do krajów bałtyckich została ukarana grzywną w wysokości 134 tys. euro za nakładanie na klientów niezgodnych z prawem restrykcji dotyczących napraw gwarancyjnych. Za podobne praktyki importer marki Kia na rynek szwedzki dostał w 2012 roku karę wynoszącą aż 728 tys. euro. Wysokie grzywny zostały nałożone także m.in. na Toyotę we Francji oraz na Mazdę w Hiszpanii. Wszystkie powyższe postępowania zakończyły się nie tylko karami finansowymi, lecz także nakazem zaprzestania niezgodnych z prawem praktyk – zauważa ekspert Inter Cars.
Jakie zmiany dla warsztatów wprowadza dyrektywa MV BER?
Dyrektywa unijna MV BER/GVO znacznie zwiększyła możliwości konkurowania niezależnych warsztatów z sieciami autoryzowanych serwisów. Wykonywanie przeglądów oraz napraw samochodów objętych gwarancją producenta znacznie zwiększyło liczbę klientów korzystających z niezależnych warsztatów. Skutkiem tego były większe zyski przedsiębiorstw tego typu.
Koncerny samochodowe zostały zobowiązane do przekazywania informacji technicznych pojazdów w zakresie pozwalającym na wykonywanie czynności serwisowych zgodnie z wytycznymi producentów. Przepisy określają także w precyzyjny sposób, jakiego typu części zamienne mogą być stosowane w samochodach objętych gwarancją producenta. Dostęp do dużej oferty podzespołów to kolejna z korzyści, jakie niesie dyrektywa unijna GVO dla warsztatów.
Kto jeszcze zyskał na przepisach dyrektywy GVO?
Dyrektywa unijna GVO/MV BER wpłynęła znacząco na rozwój firm zajmujących się produkcją samochodowych części zamiennych. Możliwość montażu do samochodów objętych gwarancją podzespołów pozbawionych logo producenta pojazdu spowodowała wzrost popytu na części zamienne pochodzące z niezależnych sieci dystrybucyjnych. Ponadto wielu producentów dopracowało jakość podzespołów i zdecydowało się na ich certyfikację, aby spełniały przepisy dyrektywy.
Beneficjentem rozporządzenia Komisji Europejskiej stały się także towarzystwa ubezpieczeniowe. Znowelizowane przepisy pozwalają bowiem na wykorzystanie wysokiej jakości zamienników do napraw powypadkowych. W efekcie ubezpieczalnie mogą ponosić niższe koszty odszkodowań, niż to miało miejsce przez 25 maja 2010 roku. Według niektórych ekspertów dyrektywa unijna GVO przyczyniła się także do spadku liczby kradzieży samochodów. Większa dostępność wysokiej jakości podzespołów w niższych cenach sprawiła, że kradzież aut z przeznaczeniem na części stała się mniej opłacalna.
Skorzystaj z tańszych części zamiennych do samochodu na gwarancji
Dyrektywa unijna MV BER pozwala znacznie obniżyć koszty serwisowania samochodów objętych gwarancją producenta. Skorzystaj z wysokiej jakości części zamiennych i płynów eksploatacyjnych z oferty Inter Cars. Wybierając oleje silnikowe pochodzące od renomowanych producentów, zapewnisz optymalne warunki pracy jednostce napędowej. Dzięki temu zapłacisz znacznie mniej niż w ASO!
Podsumowanie
Dyrektywa GVO przyniosła korzystne zmiany dla kierowców. Możliwość skorzystania z sieci niezależnych warsztatów obniżyła koszty napraw samochodów na gwarancji. Zmiany dla warsztatów dotyczą przede wszystkim możliwości konkurowania z ASO. Dają właścicielom także dostęp do dokumentacji i procedur przewidzianych przez producentów pojazdów. Wybierz wysokiej jakości części zamienne ze sklepu Inter Cars i dokonaj ich wymiany w wybranym warsztacie samochodowym.
