Łańcuch rozrządu

Łańcuchy rozrządu – czy trzeba je wymieniać? 

Napędzający rozrząd łańcuch jest drugim, po pasku zębatym, najpopularniejszym rozwiązaniem, jakie stosują konstruktorzy silników samochodowych w celu przekazania momentu z wału korbowego na wałek rozrządu. We współczesnych autach trudno jest znaleźć inny napęd wałka niż pasek lub łańcuch rozrządu.  

W ostatnich latach widoczny jest renesans tego rozwiązania, które połączone jest z powstawaniem wysilonych silników małolitrażowych. Gumowe paski zębate nie są w stanie wytrzymać dużych obciążeń i prędkości obrotowych, dlatego producenci często decydują się na łańcuchy rozrządu. 

Obiegowa opinia na temat tego elementu jest taka, że nie ma potrzeby wymieniania go przez całe życie silnika. Powstała ona w czasach, gdy łańcuch rozrządu silnika był powszechnie stosowany, zarówno w samochodach niedrogich (Fiat 126p, VW Garbus), jak i w pojazdach luksusowych (Mercedes, Maserati, Rolls-Royce). Samochody wówczas nie generowały wysokich mocy jednostkowych (z 1 l pojemności skokowej), a w tańszych autach wytrzymywały zwykle około 100-150 tys. km pomiędzy remontami. W takiej sytuacji metalowy łańcuch napędzający rozrząd faktycznie mógł wytrzymać cały ten okres, chociaż, jak pewnie pamiętają kierowcy „maluchów”, zdarzało się, że wymagał on wymiany wcześniej.  

Nowoczesne silniki z łańcuchem rozrządu to zwykle bardzo wysilone jednostki, generujące wysokie obroty lub potężny moment obrotowy (na przykład niektóre wysokoprężne silniki BMW). W takiej sytuacji siły działające na łańcuch rozrządu są ogromne, co z czasem powoduje jego rozciąganie. Jednocześnie silniki są na tyle wytrzymałe, że na długo przed remontem konieczna jest wymiana łańcucha i niektórych elementów osprzętu napędzanych za jego pomocą.  

Producenci zwykle informują o przebiegu, po jakim należy dokonać wymiany rozrządu. Jest to przyjmowane za oczywistość w przypadku pasków, ale niekiedy ignorowane w silnikach z łańcuchem. Jeżeli nie wiesz, co jaki dystans powinno wymieniać się tę część, powinno zaalarmować Cię charakterystyczne „grzechotanie” dobywające się z silnika na niskich obrotach. Oznacza to, że łańcuch ma zbyt duży luz i uderza o obudowy. W takim wypadku konieczne jest wymienienie łańcucha na nowy. 

Jak dobierać łańcuchy rozrządu do swojego samochodu? 

Łańcuch rozrządu ma dwa podstawowe parametry. Pierwszym jest liczba rzędów. W uproszczeniu: jest to liczba łańcuchów połączonych ze sobą równolegle. W zależności od potrzeb producenci stosować mogą łańcuchy mające od 1 rzędu po nawet 4- i 5-rzędowe. Przykładowo jednostki VR6 produkowane przez firmę Volkswagen wyposażone były w dwurzędowy łańcuch rozrządu. Natomiast silnik BMW M51 D25 – w jednorzędowy łańcuch rozrządu.  

Ciekawe rozwiązanie można było znaleźć w pierwszej generacji Toyoty Yaris, która w jednostce 1.0 (1SZ-FE) wyposażona była w trójrzędowy łańcuch rozrządu silnika, ale o bardzo małej szerokości rzędu. Dzięki temu łańcuszek był odpowiednio mocny i lekki.  

Drugim podstawowym parametrem łańcuchów rozrządu jest liczba ogniw. Wskaźnik ten jest istotny, ponieważ może się nieznacznie różnić pomiędzy różnymi wersjami tej samej jednostki napędowej. O ile liczba rzędów nie była zwykle zmieniana, o tyle wraz z pewnymi modyfikacjami, na przykład obejmującymi pompę oleju, niekiedy z czasem zmieniała się długość łańcucha.  

Kupując łańcuch, koniecznie musisz dobrać go do swojego silnika – zwróć uwagę na dokładne jego oznaczenie, a w przypadku gdy nie możesz go odnaleźć, policz, ile ogniw ma stary łańcuch. Niestety nie mają one zwykle oznaczeń, które by informowały o tym parametrze.  

Co zyskujesz, wymieniając rozrząd? 

Nowoczesne silniki to niezwykle precyzyjne urządzenia, w których wszystko powinno działać w idealnej synchronizacji. Jednym z niezbędnych elementów jest rozrząd. Łańcuch napędza wałek, który otwiera zawory, co pozwala silnikowi pracować.  

Jeżeli na łańcuchu pojawia się luz, praca silnika nie odbywa się idealnie w zaplanowanym cyklu. Różnice wynoszą tysięczne części sekundy, ale to wystarcza, by niektóre z elementów stały się minimalnie przeciążone czy przegrzane, co po pewnym czasie może doprowadzić do poważnej awarii.  

W ekstremalnych przypadkach może dojść do zerwania łańcucha. Wówczas wałek rozrządu będzie podtrzymywać część zaworów w pozycji otwartej, a rozpędzone tłoki niechybnie w nie uderzą, powodując ogromne szkody w silniku. Podobne skutki może mieć przeskoczenie zębów, które powoduje niepoprawne ustawienie faz rozrządu, w wyniku tego tłoki mogą „dogonić” otwarte zawory. Dawniej niektóre benzynowe jednostki napędowe były „bezkolizyjne”, oznaczało to, że nawet w górnym położeniu tłoka, podczas otwarcia zaworu, nie dochodziło do zderzenia tych elementów. Od kilkudziesięciu lat wszystkie silniki w przypadku tego typu awarii niszczą się przez zderzenie tłoka z zaworami. 

Jeśli w Twoim samochodzie nadszedł czas na wymianę łańcucha rozrządu lub usłyszałeś niepokojące dźwięki dochodzące z okolic jego obudowy, nie zwlekaj! Sprawdź ofertę łańcuchów w sklepie Inter Cars i dobierz odpowiednią część do swojego auta.  

FAQ

Jakie są objawy zużycia łańcucha rozrządu? 

Łańcuchy rozrządu, to elementy, które z czasem ulegają naturalnemu zużyciu. Objawami wyeksploatowania tych części są uciążliwe hałasy, które przypominają odgłos tarcia metalu o metal. Kierowcy również wskazują na głośne szumy, które jednoznacznie pochodzą z okolic pokrywy rozrządu. Przyczyną jest napięty łańcuch. Oprócz hałasów pojawia się również nierówna praca jednostki napędowej oraz świecąca się na desce rozdzielczej kontrolka „check engine”.  

Kiedy trzeba wymienić łańcuch rozrządu? 

Łańcuchy rozrządu kwalifikują się do wymiany, gdy tylko pojawiają się pierwsze objawy zużycia. Według producentów samochodów dobrym momentem na wymianę jest przebieg w okolicach 300-350 tys. km. Jeśli chodzi o pojazdy wyposażone w doładowanie, łańcuchy rozrządu zazwyczaj mają o wiele krótszą trwałość. W takim przypadku należy wymienić je po 150 tys. przejechanych kilometrów. Zaleca się regularne sprawdzanie stanu łańcuchów i reagowanie już przy pierwszych oznakach zużycia. 

Co lepsze łańcuch rozrządu czy pasek? 

Zgodnie z obiegową opinią pasek rozrządu jest bardziej przyjazny w kontekście użytkowania oraz charakteryzuje się stosunkowo niską ceną. Kierowcy nie muszą też przejmować się wymianą paska do momentu przejechania 50-60, a nawet 100 tys. kilometrów. Ta zależność jest jednak uzależniona od producenta. Jeśli chodzi o łańcuch rozrządu, to najlepiej sprawdzi się on w przypadku większych silników. Przystosowanych do pokonywania dłuższych dystansów. Łańcuchy są też droższe od pasków, co często stanowi ważny aspekt, decydujący podczas procesu zakupowego.