Kurs na prawo jazdy kategorii B obejmuje 30 godzin praktycznych. Egzamin to zaś zaledwie ok. 25 minut, podczas których sprawdza się podstawowe umiejętności oraz wybrane manewry. Jeśli jego wynik jest pozytywny, młody kierowca musi zmierzyć się z całkiem nową sytuacją, kiedy zdany jest wyłącznie na siebie. Niepewność i stres mogą zaś spowodować popełnianie błędów. Jakich? I co zrobić, żeby się ich ustrzec? Sprawdź i dowiedz się, na co należy zwrócić uwagę.
Po zdaniu egzaminu, z siedzenia obok znika instruktor, który wcześniej odpowiadał za bezpieczeństwo kursanta. Jest to bardzo stresujący moment. Sytuacja na drodze bywa nieprzewidywalna, a decyzje trzeba podejmować w ekspresowym tempie. Społeczna ocena młodych kierowców jest jednoznaczna: według badań Polskiej Izby Ubezpieczeń są oni uznawani za głównych sprawców wypadków drogowych. Potwierdzają to statystyki polskiej Policji. W 2021 r. niedoświadczone osoby spowodowały 3653 wypadki, w których zginęły 382 osoby (jest to też najwyższy wskaźnik ofiar na 1 mln populacji). Jednocześnie są oni dość pewni siebie. PIU postanowiło sprawdzić, czy według polskich kierowców można jeździć szybko i bezpiecznie. Ze stwierdzeniem zgodziło się 53 proc. osób (ogółem), a w najmłodszej grupie wynik wzrósł już do 70 proc. Skłonność do ryzykownych zachowań i brak doświadczenia to niebezpieczne połączenie. Czy młody kierowca to zły kierowca? Nie należy oczywiście klasyfikować wszystkich według jednego wzorca. Pewne jest jednak, że po zdaniu prawa jazdy, trzeba poświęcić jeszcze wiele czasu na doszkolenie się. Warto też mieć świadomość najczęstszych błędów, których listę znajdziesz poniżej.
W dalszej części artykułu dowiesz się więcej między innymi na temat:
- obowiązków młodych kierowców, wynikających z prawa o ruchu drogowym,
- pomysłów UE na zmniejszenie liczby wypadków powodowanych przez niedoświadczone osoby,
- popularnych błędów, popełnianych przez młodych kierowców,
- cech, które charakteryzują dobrego kierowcę.
Młody kierowca w świetle przepisów prawa o ruchu drogowym
Polskie prawo dokładnie określa, kim jest młody kierowca. Jak długo po zdaniu egzaminu zaliczasz się do tej kategorii? Według kodeksu drogowego granicę wyznacza tu okres dwóch lat od momentu odebrania dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Istotny jest też wiek danej osoby, który wynosi od 18 do 25 lat.
Młody kierowca przez pierwsze dwa lata od uzyskania prawa jazdy jest na tzw. okresie próbnym. Oznacza to, że podlega szczególnej kontroli i jest zobowiązany do przestrzegania ściśle określonych zasad. Jakich? Prawne regulacje ulegają ciągłym modyfikacjom. Jednym z powracających od wielu lat pomysłów jest oznaczanie pojazdów, którymi poruszają się świeżo upieczeni kierowcy. Naklejka z zielonym listkiem była obowiązkowa w latach 70. XX wieku i miała wrócić na szyby pojazdów w 2013 i 2018 r., a obecnie jest rozwiązaniem jedynie zalecanym.
Obowiązki młodego kierowcy
Początkujący kierowcy muszą liczyć się z wieloma ograniczeniami. Dotyczy to także kwestii finansowych. Składka na ubezpieczenie OC oraz cena za wypożyczenie auta są zawsze wyższe, ze względu na zwiększone ryzyko wypadku.
Prawne obowiązki młodego kierowcy określa z kolei Ustawa o kierujących pojazdami, nakładająca wiele nowych obostrzeń. Co ważne, przepisy nie są (póki co) stosowane z powodu braku wdrożenia odpowiednich rozwiązań technologicznych. Niezbędna jest do tego modyfikacja Centralnej Ewidencji Kierowców, której gotowość ma ogłosić minister ds. informatyzacji (co najmniej 3 miesiące przed wdrożeniem pakietu przepisów). Zgodnie z zapisami Ustawy, między 4 a 8 miesiącem od odebrania prawa jazdy, należy odbyć kurs dokształcający oraz praktyczne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Przez pierwsze 8 miesięcy zabrania się też między innymi:
- przekraczania prędkości powyżej 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym i 100 km/h na autostradzie,
- podejmowania pracy w charakterze kierowcy,
- osobistego wykonywania działalności gospodarczej polegającej na kierowaniu pojazdem zaliczanym do kategorii B.
Okres próbny może też zostać wydłużony o kolejne 2 lata, jeśli kierowca popełni wykroczenia udokumentowane mandatem. Popełnienie trzech wykroczeń (lub przestępstwa) skutkuje zaś utratą prawa jazdy.
Propozycje Unii Europejskiej
Zagrożenia stwarzane przez młodych kierowców dostrzega też Unia Europejska. Z tego powodu Europejska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego rekomenduje wdrożenie wspólnych rozwiązań dla wszystkich krajów członkowskich. Propozycje, które się pojawiły to m.in.:
- zabronienie prowadzenia pojazdów nocą,
- zerowy limit alkoholu we krwi,
- zakaz przewożenia pasażerów,
- możliwość kierowania samochodem wyłącznie w obecności osoby z większym doświadczeniem.
Postulaty UE są bardzo restrykcyjne. Jeden z pomysłów powinien jednak przypaść do gustu osobom niepełnoletnim: Unia proponuje, żeby prowadzenia auta było możliwe już w wieku 17 lat (po zdaniu egzaminu). Warunkiem ma być opieka starszego kierowcy (w wieku powyżej 25 lat, mającego prawo jazdy od minimum 5 lat).
Młody kierowca – popularne i niebezpieczne błędy
Znajomość przepisów w teorii i umiejętność ich wykorzystania w praktyce bywają trudne, jeśli nie ma się odpowiedniego doświadczenia. Duże znaczenie dla bezpieczeństwa jazdy mają też szybka reakcja na zmieniające się warunki oraz właściwa interpretacja sygnałów otrzymywanych od innych uczestników ruchu drogowego. Dobry kierowca nie tylko zna prawo i potrafi okiełznać samochód, ale jest także ostrożny, analizuje sytuację i swoim działaniem wyprzedza bieg wydarzeń. Dla młodego wieku typowe są zaś brawura, chęć imponowania rówieśnikom oraz brak umiejętności przewidywania konsekwencji. Efektem są z kolei liczne błędy, które mogą być też przyczyną wypadków. Które z nich są najpowszechniejsze? Sprawdź poniższą listę.
Nieprawidłowe trzymanie kierownicy
Sposób trzymania kierownicy jest przedmiotem pierwszych zajęć praktycznych na kursie prawa jazdy. Zgodnie z zaleceniami ręce powinny znajdować się na pozycji „za piętnaście trzecia”. W trakcie skręcania należy zaś obracać kierownicę w ten sposób, żeby nie krzyżować rąk (tzw. przeplatanka). Wzorzec ten jest istotny nie tylko dla utrzymania kontroli nad autem. Podczas przejazdu przez nierówność może dojść do poważnego uszkodzenia, a nawet złamania palców. Młodzi kierowcy szybko zapominają o tych zasadach, trzymając kierownicę jedną ręką lub przy pomocy samych kciuków.
Zbyt głośne słuchanie muzyki
Skupienie w trakcie prowadzenia auta to kluczowy czynnik decydujący o bezpieczeństwie. Zbyt głośne słuchanie muzyki, typowe dla młodych osób, niepotrzebnie dekoncentruje i rozprasza. Nie oznacza to oczywiście, że kierowca musi przebywać w absolutnej ciszy. Dźwięki dobiegające z radia nie mogą jednak zakłócać jego uwagi, a tym bardziej zagłuszać odgłosów dobiegających z zewnątrz. Sygnał karetki, pociągu lub hamującego awaryjnie pojazdu muszą być dobrze słyszalne dla kierowcy, inaczej niemożliwa jest szybka i właściwa reakcja.
Rozmowa przez telefon w trakcie prowadzenia auta
Trzymanie telefonu w ręku podczas prowadzenia samochodu jest niezgodne z przepisami. Początkujący kierowcy często decydują się na pisanie wiadomości tekstowych lub odbieranie połączeń bez zestawu głośnomówiącego. Takie błędy mogą być kosztowne: mandat za używanie telefonu w trakcie jazdy wynosi 500 zł i 5 pkt karnych. Konsekwencje będą jeszcze większe, jeśli dojdzie do kolizji lub wypadku. Zagrożenia bywają lekceważone przez młode osoby, które nie zdają sobie sprawy, jak tragicznie może się skończyć nawet krótka rozmowa. Rozwiązanie? Przeczytaj artykuł na blogu Inter Cars: Zestaw głośnomówiący do samochodu – jak wybrać odpowiedni?
Nieostrożne wyprzedzanie
Manewr wyprzedzania jest obarczony dużym ryzykiem i wymaga bezwzględnego stosowania się do określonych zasad. Niestety, nie każdy młody kierowca o tym pamięta. Popularne jest choćby podjeżdżanie zbyt blisko do auta, które chce się wyprzedzić, co może skutkować wjechaniem w jego tył. Często zdarza się też, że niedoświadczone osoby zapominają o sprawdzeniu warunków do wykonania manewru. Dotyczy to zarówno spojrzenia w lusterka wsteczne i boczne, jak i wyprzedzania w niedozwolonym miejscu (m.in. na zakrętach lub przejściach dla pieszych).
Jazda na pamięć
Osoby, które całkiem niedawno zdały prawo jazdy, często mają wiele obaw związanych z uczestnictwem w ruchu drogowym. Dlatego poruszają się wyłącznie dobrze znanymi drogami, unikając wyjeżdżania nawet poza obręb swojego miasta. Jeżdżą wtedy na pamięć, nie zwracając uwagi na znaki drogowe. Łatwo wówczas wpaść w pułapkę. Wystarczy bowiem zmiana oznaczenia, aby doszło do niebezpiecznej sytuacji. Poza tym nie zdobędzie się w ten sposób doświadczenia, kluczowego dla zwiększania swoich kompetencji. Podobnie wygląda kwestia jazdy z włączoną nawigacją, bez krytycznej analizy jej wskazań. O tym, że nie należy darzyć bezgranicznych zaufaniem sprzętów elektronicznych, przekonało się już wielu kierowców.
Brawura zamiast rozwagi
Rozsądek, opanowanie i czujność to ważne cechy dobrego kierowcy. Młode osoby mają z tym wiele problemów, stawiając na pierwszym miejscu brawurę. Jazda na wyścigi i wyprzedzanie wszystkich pojazdów w celu zaimponowania innym to prosta droga do wypadku. Dochodzi do tego nagminne wymuszanie pierwszeństwa (wynikające też ze słabej znajomości przepisów) oraz zapominanie o zasadzie ograniczonego zaufania. Trzeba liczyć się z tym, że inni kierowcy również popełniają błędy i mogą np. źle sygnalizować manewr. Wsiadając do auta, warto zatem odłożyć na bok brawurę, a postawić na rozwagę.
Pomijanie etapu przygotowania do jazdy
Przed uruchomieniem pojazdu należy wyregulować fotel kierowcy, ustawić w odpowiedniej pozycji lusterka i kierownicę oraz oczywiście zapiąć pasy. To nie tylko obowiązki młodego kierowcy, ale zasady dotyczące każdej osoby prowadzącej auto. Pamięć o tym, jak wszystkie te elementy wpływają na bezpieczeństwo jazdy, często szybko mija. Wielu kierowców rezygnuje z nich na krótkich odcinkach trasy. Wypadki zdarzają się zaś nawet w niewielkiej odległości od domu, przy prędkości 20-30 km/h. Niezapięte pasy mogą spowodować wypadnięcie przed przednią szybę pojazdu oraz doprowadzić do śmiertelnych urazów. Co więcej, kierowca musi też upewnić się, że pasy zapięli wszyscy pasażerowie.
Brak sygnalizowania manewrów
Dobry kierowca wie, że prowadząc auto, trzeba liczyć się z innymi uczestnikami ruchu drogowego. Używanie kierunkowskazów (we właściwym momencie) informuje ich o tym, że chcesz wykonać określony manewr. Jeśli nie zasygnalizujesz np. zamiaru zmiany pasa ruchu, istnieje duże ryzyko, że znajdujący się za Tobą pojazd nie zdąży zmniejszyć prędkości i dojdzie do kolizji. Włączenie kierunkowskazu jest też istotne podczas zjeżdżania z ronda, kiedy bezpośrednio wpływa na płynność ruchu.
W jakich jeszcze sytuacjach należy używać kierunkowskazów? Przeczytasz o tym na blogu Inter Cars: Kierunkowskazy w samochodzie – co warto wiedzieć na ten temat?
Zły kierowca – jak go rozpoznać?
Umiejętność bezpiecznego prowadzenia samochodu nie zawsze pojawia się z wiekiem i doświadczeniem. Zły kierowca może mieć prawo jazdy od wielu lat, a mimo to nadal stwarzać zagrożenie na drodze. Jak rozpoznać taką osobę?
Pierwszą sprawą jest nieprzestrzeganie praw zawartych w kodeksie drogowym. W końcu nie jest to zbiór przypadkowych lub opcjonalnych zaleceń. Te przepisy służą zapewnieniu bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu drogowego, a stosowanie się do nich to obowiązek każdej osoby prowadzącej pojazd. Szczególną ostrożność należy zachować także w stosunku do kierowców, którzy nie używają kierunkowskazów, jeżdżą ze stałą prędkością bez względu na rodzaj terenu i nadużywają jazdy lewym pasem ruchu. Świadczy to o niewielkich umiejętnościach oraz braku zwracaniu uwagi na inne osoby. Sygnałem alarmowym będzie też balansowanie między krawędziami pasa ruchu, a także agresywna jazda. Cechy dobrego kierowcy to z kolei ostrożność i umiejętność dostosowania się do rodzaju drogi i panujących na niej warunków – wskazuje ekspert Inter Cars.
Dobry kierowca dba o swój samochód: sprawdź ofertę Inter Cars
Prowadzenie samochodu wiąże się z odpowiedzialnością. Zapominanie o tym fakcie i lekceważenie zasad, których nauczyło się na kursie to prosta droga do wypadku. Niestety, podstawowe szkolenie nie uczy o wszystkich, potrzebnych rzeczach, jak choćby o tym, jak dbać o swoje auto. Konieczność przeprowadzania bieżących napraw oraz konserwacji określonych podzespołów to ważne sprawy, o których powinien pamiętać młody kierowca. Jak długo jeździsz samochodem ma tak samo duże znaczenie, co stan Twojego pojazdu. Wymiana płynów eksploatacyjnych, filtrów czy ogumienia oraz sprawdzanie stanu technicznego to obowiązki każdego właściciela samochodu. Niezbędne do tego części zamienne, akcesoria i narzędzia znajdziesz zaś w sklepie motoryzacyjnym Inter Cars. Sprawdź propozycje naszych ekspertów i zatroszcz się o swój pojazd:
Dobierz części i akcesoria do Twojego auta!
Młody kierowca może jeździć bezpiecznie i rozważnie
Nawet najbardziej restrykcyjne przepisy nie zastąpią wiedzy, umiejętności oraz świadomości własnych ograniczeń. Młody kierowca, który niedawno odebrał prawo jazdy ma przed sobą ogromne wyzwanie. Od tego, w jaki sposób do niego podejdzie, zależy jego bezpieczeństwo, a czasami również życie innych osób. Policyjne statystyki nie napawają optymizmem i pokazują, że młody wiek zwiększa ryzyko spowodowania wypadku. Czy uda się je zmniejszyć? Istotne jest tu nie tylko zaostrzanie prawa, ale przede wszystkim edukacja. Wiedza na temat zagrożeń i budowanie prawidłowych nawyków pomogą w rozważnym prowadzeniu auta.
