Każdy z nas zapewne pamięta jeszcze z czasów szkolnych temat dotyczący spalania i kluczowego udziału tlenu w tym procesie. Nie inaczej jest z inżynierami, którzy projektują dla nas silniki aut spalinowych i robią wszystko, aby owo spalanie mieszanki paliwowej było jak najbardziej efektywne. Dlatego dziś bliżej przyjrzymy się pracy kolektora dolotowego, inaczej nazywanego ssącym, odpowiadającego za dostarczanie powietrza do komór spalania. Choć zwykle nie sprawia dużych problemów, niektóre marki mają na koncie spore wpadki w konstrukcji tego ważnego elementu.
Kolektor dolotowy (inaczej: ssący) to wykonany z metalu lub tworzyw sztucznych element, który rozdziela strumień powietrza z kanału dolotowego, kierując go równomiernie do cylindrów. W silnikach z wtryskiem pośrednim to w nim powstaje mieszanka paliwowo-powietrzna. Jeżeli w jednostce napędowej występuje zawór EGR, w kolektorze ssącym dochodzi do mieszania powietrza z dolotu z recyrkulowanymi spalinami. Niektóre konstrukcje mają ponadto dodatkowe kanały zamykane, tzw. klapy wirowe, które choćby w starszych BMW czy w jednostkach napędowych serii JTDM, znanych między innymi z aut marki Alfa Romeo, mogły się urywać i niszczyły silnik.
Kolektor ssący — co to jest?
Być może to nieco mylące z językowego punktu widzenia, lecz kolektor w samochodzie nie odpowiada wyłącznie za zbieranie i łączenie różnych strumieni w jeden (jak to robi kolektor wydechowy), ale również za rozdzielanie pojedynczego strumienia na kilka mniejszych. Dokładnie taką funkcję pełni kolektor dolotowy. W najprostszej wersji jest to po prostu zestaw przewodów powietrznych ukształtowanych tak, by zapewniać możliwie optymalne rozdzielenie strumienia zassanego i przefiltrowanego powietrza na cylindry, żeby mogło ono (powietrze) wziąć udział w procesie spalania paliwa.
Rozwój technologii w motoryzacji nie ominął również kolektora, który dziś ma do spełnienia szereg funkcji, innych niż tylko samo dostarczenie powietrza. Dobrym przykładem jest silnik z wtryskiem pośrednim, w którym kolektor ssący odpowiada za doprowadzenie do cylindrów mieszanki paliwowo-powietrznej, a nie samego paliwa. Z tego względu montuje się w nim wtryskiwacz, a przewody muszą być ukształtowane w taki sposób, aby zapewnić odpowiednie zmieszanie i zawirowanie mieszanki na stosunkowo krótkim odcinku.
Kolektor dolotowy — budowa i działanie
Kolektor ssący praktycznie zawsze składa się z przewodów powietrznych zintegrowanych w jednej obudowie. Powietrze zostaje zassane do kolektora z przewodu dolotowego, a następnie rozdzielone na cylindry (do każdego wpada jeden przewód). Kolektor z głowicą łączy uszczelka kolektora ssącego. Warto zwrócić uwagę na jej stan, gdyż nieszczelności prowadzą do spadku mocy. Dość często spotykanym rozwiązaniem są też zainstalowane w przewodach klapy kolektora ssącego. Odpowiadają one za zmianę długości oraz geometrii przewodów poprzez otwieranie i zamykanie dodatkowych kanałów w zależności od obrotów silnika. Ma to na celu optymalizację przepływu powietrza.
Na jakie usterki jest narażony kolektor ssący?
Kolektor dolotowy sam z siebie jest raczej trwałym podzespołem, lecz i jego nie omijają awarie. Częsty problem, zwłaszcza w silnikach z zaworem EGR i bezpośrednim wtryskiem, stanowi odkładanie nagaru prowadzące do zwężenia, a nawet zatkania przewodów. Niektóre jednostki napędowe (np. w BMW, Alfa Romeo i Audi) są z kolei znane z usterek klap wirowych, które w przypadku urwania i zassania do cylindra powodują poważne kłopoty z silnikiem. Natomiast warto zauważyć, że zwykle jest to konsekwencja zaniedbań i odkładania nagaru. Problematyczna bywa też uszczelka, a czasem zdarza się pęknięty kolektor ssący. Objawy takiej awarii trudno jednak przeoczyć.
Kolektor ssący — objawy awarii
Uszkodzona uszczelka lub pęknięty kanał oznaczają nieszczelność kolektora ssącego. Objawy tego rodzaju usterki to przede wszystkim utrata mocy oraz wahania obrotów. Podobny efekt daje też zapchany kolektor dolotowy. Objawy te wynikają w obu przypadkach z innych przyczyn, jednak sprowadzających się zasadniczo do poważnego zaburzenia przepływu powietrza. Problematyczny bywa ponadto nastawnik klap kolektora. Objawy w tym przypadku są zaś trudniejsze do zauważenia. Można spodziewać się pewnego pogorszenia osiągów, a w niektórych sytuacjach świeci się kontrolka check engine, wskazująca na uszkodzony kolektor dolotowy. Objawy awarii nie powinny być ignorowane, a co więcej — ich wystąpieniu możesz łatwo zapobiec.
Jak dbać o kolektor dolotowy?
Kolektor ssący zwykle nie jest trudny do utrzymania w dobrym stanie, lecz nie powinno się go zaniedbywać. Dobrym remedium na najczęstszy problem, czyli odkładanie się nagaru, okazuje się wykonywane raz na jakiś czas czyszczenie kolektora dolotowego. Jeżeli nie zabrudził się zbyt mocno, na ogół wystarczy wtryśnięcie do dolotu specjalnego środka myjącego. Kolektor da się też zdemontować i wyczyścić np. szczotką do mycia butelek. Niektórzy praktykują także wypalanie nagaru. Warto jednak przy obu tych operacjach zachować ostrożność, jeśli część wykonano z tworzyw sztucznych bądź ma ona klapy wirowe.
Czyszczenie kolektora dolotowego — ekspert Inter Cars podpowiada!
Lepiej zapobiegać niż leczyć… przesłanie płynące z tego słynnego powiedzenia świetnie sprawdza się również w motoryzacyjnym świecie. Dlatego też ekspert Inter Cars przygotował produkty, które pomogą zadbać o czystość kolektora dolotowego oraz całego silnika.
Wybierz swój produkt:
Kolektor dolotowy — najważniejsze informacje
Kolektor dolotowy to dość prosty, ale istotny element silnika, odpowiadający za doprowadzenie powietrza do cylindrów. Objawy jego awarii lub postępującego zabrudzenia pojawiają się stopniowo, wobec czego mniej doświadczeni kierowcy mogą je przeoczyć. Jeżeli zaś wyraźnie pogarszają się osiągi Twojego samochodu, warto sprawdzić, czy kolektor ssący nie uległ zapchaniu lub pęknięciu i w jakiej kondycji jest jego uszczelka. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u zaufanego mechanika, którego doświadczenie i wiedza pozwolą na precyzyjne namierzenie usterki i znalezienie skutecznego rozwiązania.
FAQ
Jak działa kolektor dolotowy (ssący)?
Kolektor dolotowy odpowiada za dostarczanie powietrza do komór spalania. Jest wykonany z metalu lub tworzyw sztucznych. Rozdziela strumień powietrza z kanału dolotowego, kierując go równomiernie do cylindrów.
Jak mogę zadbać o kolektor dolotowy?
Dobrym remedium na najczęstszy problem, czyli odkładanie się nagaru jest periodyczne wykonywane czyszczenia kolektora dolotowego. Jeżeli nie zabrudził się zbyt mocno, na ogół wystarczy wtryśnięcie do dolotu specjalnego środka myjącego.
Jakie są objawy uszkodzonego kolektora dolotowego?
Po pierwsze to zauważalne i trwałe pogorszenie osiągów, a w niektórych sytuacjach zapalenie się kontrolki check engine, wskazującej na uszkodzony kolektor dolotowy.
