Wbrew pozorom opona to skomplikowana konstrukcja, która jest stworzona z kilku warstw o odmiennych parametrach. Każda z nich ma wpływ na właściwości jezdne. Specyfika budowy opony uświadamia, jak istotną rolę odgrywa ogumienie w codziennej eksploatacji samochodu.
Pneumatyczne opony samochodowe są dostępne na rynku od ponad 150 lat. Natomiast znane nam we współczesnym kształcie ogumienie bezdętkowe zostało zaprezentowane dopiero w 1947 roku przez firmę Goodrich Corporation. Chociaż wygląd opony od lat pozostaje niezmieniony, to wszyscy czołowi producenci modyfikują skład gumowej mieszanki, a także rzeźbę bieżnika. Jest to uwarunkowane rozwojem technologii. Nowoczesne samochody są wyposażane w coraz większe moce i osiągi, dlatego potrzebują bardziej zaawansowanego ogumienia, które skutecznie przeniesie na asfalt generowane przeciążenia. Do wykonania opony stosuje się więc skomplikowane połączenie mieszanek gumy, stalowych drutów i włókien tekstylnych, takich jak nylon czy poliester. Elementy te nie są ze sobą sklejane, ale zespalane w procesie wulkanizacji. Opony samochodowe ze względu na budowę możemy podzielić na radialne, w których osnowa ułożona jest promieniowo, i diagonalne z osnową ułożoną krzyżowo. Ze względu na lepsze własności trakcyjne to opony radialne są najczęściej stosowane w samochodach osobowych.
Wszystko, co musisz wiedzieć o oponach typu run flat
Bieżnik (czołowa część opony)
Ponad 80 proc. wierzchniej części opony stanowi bieżnik. To niezwykle ważny element, który stanowi o przyczepności i stabilności koła podczas jazdy. W zależności od klasy opon bieżnik może być symetryczny, asymetryczny lub kierunkowy. Wykonuje się go z mieszanki gumowej, w skład której wchodzi kauczuk naturalny, syntetyczny oraz sadza. Do produkcji opon przeznaczonych na sezon zimowy stosuje się dodatkowo krzemionkę, jak również dodatki w postaci olejów roślinnych lub żywicy. Dokładny skład mieszanki nie jest jednak znany i stanowi ściśle chronioną tajemnicę wszystkich koncernów oponiarskich. Wiadomo, że opona musi mieć odpowiednią przyczepność do różnego typu nawierzchni (sucha, mokra, pokryta lodem lub śniegiem), a także dużą odporność na ścieranie i ograniczoną skłonność do nagrzewania.
Nieprawidłowe zużycie bieżnika: przyczyny i skutki
Bok opony
Wykonuje się go z odpowiednio ukształtowanych warstw osnowy oraz miękkiej mieszanki gumowej. Dzięki temu zabezpiecza karkas przed uderzeniami, poprawia komfort jazdy, a także zwiększa odporność całego koła na przenoszenie obciążeń. Na boku opony umieszcza się też informacje o rozmiarze, indeksie prędkości i nośności oraz dacie produkcji opony.
Karkas (opasanie stalowe)
Warstwa opasania to element konstrukcyjny znajdujący się w górnej warstwie opony. Zbudowana jest z kilku lub kilkunastu warstw cienkich drutów o wysokiej wytrzymałości, ułożonych ukośnie i klejonych jeden na drugim. Krzyżują się z drutami karkasu, tworząc szczelną sieć trójkątów. To właśnie ta warstwa wychodzi na wierzch po maksymalnym zużyciu bieżnika. Karkas zapewnia odporność na wysokie prędkości i siły odśrodkowe, które mogłyby uszkodzić oponę. Ponadto stabilizuje jej profil podczas jazdy i zmniejsza efekt nagrzewania.
Warstwy osnowy (osnowa)
Osnowa to szkielet opony zbudowany z wielu warstw kordu łączący część barkową ze strefą czołową. Kord wykonany jest z tkaniny tekstylnej i zwykle tworzą go 1, 2 lub 3 warstwy cienkich kawałków tego materiału. Zadanie osnowy to utrzymywanie właściwego kształtu opony. Im wyższa jej jakość i dokładność wykonania, tym większa odporność na ciśnienie i zniekształcenia opony powstające podczas skręcania, hamowania i przyspieszania.
Ciało obce w oponie. Co zrobić?
Kapa (warstwa uszczelniająca)
Wykonana jest z miękkiego, elastycznego kauczuku i obejmuje całą wewnętrzną stronę opony, tworząc szczelne połączenie i zabezpieczenie przed dostawaniem się do środka powietrza i wody. Charakteryzuje się dużą odpornością na działanie środków utleniających, kwasów i zasad, dzięki czemu zastępuje dętkę w oponach bezdętkowych. Jej zadanie to niedopuszczenie do utraty ciśnienia powietrza oraz ochrona elementów wewnętrznych przed wnikaniem tlenu, ozonu i wody.
Drutówka
To ważny element konstrukcji opony odpowiadający za utrzymanie jej na obręczy felgi. Wykonana z wytrzymałych drutów, które tworzą klika zwojów i zatopione są w stopce opony. Zwykle producenci umieszczają w oponie dwie drutówki. Owija się je warstwą osnowy wykonanej z nylonu. Dzięki temu opona ma zdolność do przenoszenia bardzo dużych obciążeń.
Stopka
Nazywana potocznie „kołnierzem”, zbudowana jest z rdzenia stalowego i gumowej tkaniny kordowej. Jej zadanie to stabilizacja połączenia opony z felgą oraz zapobieganie deformacji opony na skutek naporu masy pojazdu.
