Diesel particulate filter, w skrócie DPF. Co to takiego? Montuje się go w układach wydechowych silników wysokoprężnych. Jego zadaniem jest oczyszczanie gazów spalinowych. Filtr przyjmuje postać przestrzennej struktury, dzięki czemu może zatrzymywać duże ilości zanieczyszczeń. Cząstki stałe wykonane m.in. z metalu, które osiadają się na włóknach lub porowatych ściankach, zbierają się w filtrze. Do ich spalenia potrzebna jest temperatura około 550 st. C. Co warto wiedzieć o filtrze DPF?
Z tego tekstu dowiesz się:
- DPF – co to takiego?
- Jak dbać o filtr DPF?
- Co warto wiedzieć na temat regeneracji DPF?
- Dlaczego sprawność filtra cząstek stałych jest istotna?
- Jak działają czujniki w pracy filtrów cząstek stałych?
- Czym różni się filtr cząstek stałych od innych filtrów?
DPF – co to takiego?
DPF to tak zwany filtr cząstek stałych, który znajdziesz w układach wydechowych silników Diesla. Element ten zaczął być montowany w samochodach na szeroką skalę po wprowadzeniu normy Euro 4, która nałożyła obowiązek stosowania DPF.
Jakie funkcje ma filtr DPF? Jedną z nich jest zatrzymywanie cząstek stałych będących produktem spalania paliwa, które wydostają się z silnika. Kolejną jest wypalanie sadzy wewnątrz filtra. To drugie sprawia, że element ma dłuższą żywotność. Należy sobie również uświadomić, że brak wypalania DPF skutkować może problemami związanym z eksploatacją elementu.
Z jakich elementów wykonany jest DPF?
To proste urządzenie jest częścią układu wydechowego. Znajduje się ono za katalizatorem. Filtr umiejscowiony jest w puszce wykonanej ze stali nierdzewnej. W jej środku umieszczony jest ceramiczny korpus filtra, w którego wnętrzu są równoległe kanały. Tworzą one siatkę i każdy z nich jest zamknięty z jednej strony (dolotowej lub wylotowej). Dlatego też spaliny, aby dostać się do kanałów wylotowych, muszą przepłynąć przez porowate ścianki kanałów wlotowych.
Obowiązek montażu filtra DPF do samochodu wiąże się ze zmniejszeniem emisji cząstek stałych, tzw. sadzy. Jednak wraz z jego instalacją należy zamontować również inne elementy takie jak np. szerokopasmową sondę lambda, czujniki temperatury, czujnik ciśnienia.
Na czym polega działanie filtra DPF?
Dzięki temu, że pory wkładu ceramicznego są zdecydowanie mniejsze od cząstek sadzy, możliwe jest zatrzymanie drobin wewnątrz filtra. Następnie podczas spalania mieszanki paliwowej dochodzi do rozgrzania wnętrza filtra do wysokiej temperatury. Tym sposobem drobiny sadzy nazywane cząstkami stałymi są spalane w trakcie jazdy samochodem. Dodatkowo mogą być one dopalane w procesie zainicjowanym przez ECU (Electronic Control Unit), czyli sterownik silnika.
Filtr DPF – porady dotyczące pielęgnacji
Czyszczenie DPF może zostać przeprowadzone na jednej ze stacji obsługi pojazdu, jednak w tym przypadku konieczna jest ingerencja w konstrukcję filtra. Można również zdecydować się na czyszczenie DPF bez demontażu. Do tego mogą zostać użyte specjalne preparaty. Istotne jest to, aby odpowiednio zaaplikować środek, dzięki czemu możliwe będzie natychmiastowe spalenie zabrudzenia przy obrotach biegu jałowego. Nie ma konieczności częstego wykonywania regeneracji jeżeli nie będziesz bagatelizować charakterystycznych objawów zapchania.
Z jakich powodów filtr DPF może się zapychać?
Jak już wiesz, na ściankach filtra DPF osadzają się cząstki stałe oraz sadza. Gdy w zwyczajny sposób korzystamy z samochodu, to urządzenie może być efektywne nawet do 250 tys. km przebiegu. W przypadku eksploatowania pojazdu z Dieslem wyłącznie w mieście sytuacja zaczyna być nieco bardziej skomplikowana, zwłaszcza jeśli przejeżdżasz krótkie dystanse i często stoisz w korkach. To sprawia, że silnik nie jest w stanie w pełni się rozgrzać. Zaczyna spadać moc silnika, do tego również reakcja na pedał gazu jest opóźniona. O zanieczyszczonym filtrze poinformuje Cię zapalona kontrolka DPF. Żółty lub pomarańczowy symbol może pojawić się co 500-1000 km.
Profilaktyka
W przypadku gdy chcesz uniknąć awarii filtra DPF, musisz o niego właściwie zadbać. Bardzo ważne jest to, aby korzystać z paliwa tylko dobrej jakości. Istotną rzeczą jest także utrzymanie silnika w odpowiedniej kondycji. Kierowcy nie przejmują się niewłaściwą kompresją czy podwyższonym zużyciem oleju, a to powoduje zatkanie DPF. Co to oznacza? Wysokie koszty naprawy, które są konsekwencją zaniedbania, zwłaszcza jeśli sprawą usunięcia awarii zajmiemy się późno.
Bardzo ważną rzeczą, o której należy pamiętać, jest też sprawdzanie stanu turbosprężarki. Jej uszkodzenie może spowodować przedostanie się oleju do układu wydechowego i dolotowego. Ma to wpływ na DPF. Obecność oleju w układzie wydechowym prowadzi do zapchania filtra, szczególnie jeśli nie spieszymy się z usunięciem problemu.
Typowo miejska eksploatacja najczęściej bardzo szybko powoduje zatkanie DPF. W celu uniknięcia problemu możesz wybierać się na dłuższe przejażdżki. Dobrym wyborem do tego będzie trasa szybkiego ruchu. Tym sposobem wydłużysz żywotność DPF. Sprawisz również, że mechanizm zatrzymywania sadzy na znów będzie działać prawidłowo.
Jakie jeszcze czynności wykonywać, aby filtr DPF zawsze działał sprawnie? Zawór regulacji spalin to element, który odpowiedzialny jest za odpowiednią cyrkulację gazów. Należy postarać się, aby był zawsze w odpowiedniej kondycji. W przypadku gdy będzie on działać nieprawidłowo, do filtra DPF automatycznie zacznie trafiać więcej zanieczyszczeń. Tym sposobem w znacznie szybszy sposób dojdzie do jego zapchania.
Istotną rzeczą jest także to, aby dbać o ogólną kondycję pojazdu. Z czym to się wiąże? Ważnymi aspektami profilaktyki są systematyczna wymiana oleju czy umiejętna technika jazdy. Nie wolno też ignorować żółtego lub pomarańczowego symbolu filtra cząstek stałych na desce rozdzielczej. Zapalona kontrolka DPF to sygnał, że należy dopilnować czyszczenia.
Co ile powinno się wymieniać DPF?
Filtr DPF powinno wymieniać się co 120 000 kilometrów, jednak nie jest to wyznacznikiem. Przy odpowiedniej eksploatacji może on czasem wytrzymać nawet do 250 000 kilometrów. Warto stosować różnorodne preparaty, które pomogą wypalić sadzę, istotna jest także regularna wymiana oleju. Jeśli nie wiesz, co dzieje się z Twoim filtrem, najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie diagnostyki komputerowej – mówi ekspert Inter Cars.
Regeneracja DPF – co warto wiedzieć?
Jakie można wyróżnić rodzaje regeneracji filtra cząstek stałych?
Wypalanie DPF dzieli się na kilka rodzajów. Można wyróżnić trzy tryby regeneracji:
- regeneracja pasywna – w której sadza neutralizowana jest samoczynnie podczas dłuższej jazdy,
- regeneracja aktywna – uruchamiana jest przez sterownik, który zwiększa dawkę paliwa i podnosi prędkość obrotową silnika,
- regeneracja wymuszona – samochód podpina się do komputera i zwiększa drastycznie temperaturę spalin. Ten typ regeneracji szkodzi silnikowi, dlatego wykonuje się go w ostateczności.
Wodna regeneracja DPF
Tani i skuteczny sposób, jeśli chodzi o czyszczenie filtrów DPF? Co to? To metoda hydrodynamiczna, która jest mniej inwazyjna niż np. wycinanie podzespołu, do tego również w pełni legalna. Ten proces składa się z takich etapów jak:
- demontaż filtra z samochodu,
- analiza składu wkładu,
- czyszczenie w specjalistycznej maszynie,
- suszenie i odnawianie z wykorzystaniem odpowiednich preparatów.
Ta metoda jest przede wszystkim niezwykle skuteczna i przynosi trwałe efekty. Do jej zalet należy np. to, że parametry filtrów zostają przywrócone do wartości prawie takich samych jak fabryczne. Mycie skutecznie usuwa sadzę i popiół. Sprawdź ofertę Inter Cars i wybierz odpowiedni środek czyszczący dla siebie!
Dlaczego posiadanie filtra cząstek stałych jest konieczne?
Filtr cząsteczek stałych jest potrzebny przede wszystkim z tego względu, iż to dzięki niemu powietrze w naszych miastach może być czystsze. To sprawia, że zdrowie mieszkańców jest lepsze. Do zalet DPF można zaliczyć to, że przyczynia się on do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.
Czy istnieje możliwość wycięcia filtra DPF?
Istnieje możliwość wycięcia filtra, jednak należy sobie uświadomić, że usuwanie DPF jest niezgodne z prawem. Za jazdę samochodem z wyciętym filtrem DPF możesz zostać ukarany i stracić dowód rejestracyjny. W Polsce grozi to karą w wysokości 5 tys. zł. Jeśli taka modyfikacja wyjdzie na jaw np. w stacji diagnostycznej, samochód nie przejdzie pozytywnie przeglądu rejestracyjnego.
Przez długi czas patrole policyjne nie były odpowiednio wyposażone, dlatego też trudno było wykryć tego rodzaju wykroczenie. W ostatnich latach wprowadzono jednak zmiany w kontroli pojazdów oraz zaopatrzono patrole w odpowiedni sprzęt diagnostyczny. Co za tym idzie, zaczęto przeprowadzać akcje kontroli emisji i policja coraz częściej sprawdza obecność filtra DPF.
Jeżeli decydujesz się na zakup używanego samochodu, pamiętaj, że musisz też ponieść koszty napraw ukrytych usterek. Zapchany czy też wycięty filtr może dostarczyć Ci wiele problemów. Upewnij się więc, czy poprzedni właściciel posiada odpowiednie dokumenty serwisowe, które dotyczą przepalania DPF lub jego regeneracji.
Czujniki w pracy filtrów cząstek stałych
Działanie DPF nadzorowane jest przez kilka niezależnych czujników. To, gdzie je umiejscowiono, zależy od marki samochodu. Najważniejszymi sensorami w układzie oczyszczania spalin są czujniki ciśnień. Można wyróżnić dwa ich rodzaje. Jedne odpowiedzialne są za mierzenie ciśnienia tylko przed filtrem. Drugie sprawdzają je przed i za DPF.
Do czego służą czujniki temperatury spalin?
Czujniki temperatury spalin przeznaczone są do kontroli procesów regeneracji DPF. ECU czyli sterownik silnika odpowiedzialny jest za analizę informacji otrzymywanych z czujników. Ponadto steruje on procesem regeneracji filtra, dostosowując tryb oraz dawkę dotryskowego paliwa w oparciu o dane, jakie przekazują czujniki.
Czujniki nie mają zbytnio skomplikowanej konstrukcji. W ich obudowie znajduje się jeden z dwóch rodzajów termistora, a jest to NTC lub PTC. NTC to skrót od Negative Temperature Coefficient. Jest to element półprzewodnikowy, którego rezystancja maleje wraz ze wzrostem temperatury. W przypadku PTC, czyli Positive Temperature Coefficient, rezystancja rośnie wraz ze wzrostem temperatury. W układzie może być zainstalowanych od 1 do 4 czujników. Gdy dojdzie do awarii jednego z nich, regeneracja aktywna jest niemożliwa.
Czym różni się filtr cząstek stałych od innych filtrów?
Poznałeś podstawowe informacje dotyczące filtra DPF. Co to jest i jak działa, już wiesz. Istotne jest też zapoznanie się z różnicami między filtrem cząstek stałych DPF, a podobnymi do niego elementami.
Czy jest różnica pomiędzy filtrem DPF i FAP?
Urządzenie, które używane jest w silnikach wysokosprężynowych, to DPF, który jest filtrem suchym. Zamiast nich można też wykorzystać filtr FAP. Jest to tak zwany filtr cząstek stałych mokry. Jego budowa i zasada działania jest podobna do DPF, ale ma on dodatkowo zbiornik z płynem katalitycznym, pompę, wtrysk, które pozwalają na obniżenie temperatury wypalania do ok. 400 st. C. Gdy mowa o podstawowych zasadach działania, nie występują tu żadne różnice. Oba filtry przeznaczone są do zatrzymywania sadzy w takich samych typach silników.
Jaka jest zasadnicza różnica między filtrem DPF i GPF?
GPF jest odpowiednikiem DPF dla silników benzynowych z wtryskiem bezpośrednim. Te dwa filtry różnią się od siebie procesem wypalania sadzy. Silnik Diesla potrzebuje wysokiej temperatury do tego, aby oczyścić urządzenie. Jest ona osiągana przez zwiększenie dawki paliwa. Gdy zaistnieje taka sytuacja, że proces wypalania nie przebiegnie poprawnie, to olej napędowy przedostanie się do układu smarowania.
W przypadku filtrów GPF, silniki benzynowe emitują spalin o wyższej temperaturze niż Diesle. W celu wypalenia urządzenia i zwiększenia poziomu ciepła dochodzi do zubożenia mieszanki paliwowo-powietrznej. Aby filtr został oczyszczony, nie jest konieczny wyjazd na trasę. Sadza może zostać usunięta podczas zwyczajnej eksploatacji.
Czy filtr DPF i katalizator mają takie samo zadanie?
Obie części mają za zadanie wychwytywać ze spalin szkodliwe substancje, pracują jednak w odmienny sposób. Różnice pomiędzy katalizatorem i filtrem są widoczne w budowie tych elementów, awaryjności oraz zasadach działania. Katalizator ma wkład z metalami szlachetnymi i wchodzi w reakcje chemiczne ze spalinami, aby usunąć z nich szkodliwe substancje. Filtr cząstek stałych zajmuje się wychwytywaniem zanieczyszczeń i dopala je.
