Jak poprawnie jeździć po rondzie? Przepisy i wskazówki

W ostatnich latach można zauważyć znaczny wzrost liczby skrzyżowań o ruchu okrężnym na polskich drogach. Prawdziwym rekordzistą jest pod tym względem Rybnik, gdzie w 2022 r. było ich ponad 40. Niestety, kierowcy nie zawsze wiedzą, jak się zachować mając przed sobą okrągłe skrzyżowanie. Jak jeździć po rondzie zgodnie z przepisami? I kiedy należy włączyć kierunkowskaz? W poniższym artykule znajdziesz szczegółową analizę oraz wskazówki ekspertów.

Skrzyżowania o ruchu okrężnym są cenione wśród kierowców ze względu na wysoką przepustowość i bezpieczeństwo jazdy. Dlatego najczęściej powstają w newralgicznych miejscach, które wymagają poprawy płynności ruchu. Jednocześnie ronda bywają prawdziwą zmorą kursantów przygotowujących się do egzaminu na prawo jazdy, a problemy z poruszaniem się po rondzie mają czasami nawet bardziej doświadczeni kierowcy. Według policyjnych statystyk, w 2020 roku doszło do 402 wypadków na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym, a w 2021 r. do 376. Główną przyczyną tych zdarzeń było nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, niedostosowanie prędkości do panujących warunków oraz potrącenie pieszych. Sprawdź więc, jak poprawnie poruszać się po rondzie.

W dalszej części artykułu przeczytasz o:

• przepisach, które regulują poruszanie się po rondzie,
• rodzajach skrzyżowań o ruchu okrężnym,
• zasadach poruszania się po rondach dwupasmowych i turbinowych,
• konieczności stosowania kierunkowskazów,
• akcesoriach do auta, przydatnych w ruchu miejskim.

Jak jeździć po rondzie – co mówią przepisy

Pierwsze rondo powstało w XIX wieku w Stanach Zjednoczonych (korzystały z niego powozy konne). Nowatorskie rozwiązanie dotarło do Europy dopiero na początku XX w. Rondo wybudowano wówczas we Francji, wokół Łuku Triumfalnego, gdzie do dziś stanowi jedną z atrakcji turystycznych. Historia okrężnych skrzyżowań w Polsce rozpoczęła się zaś w czasach powojennych, a ich rozwój następował stopniowo. Tak naprawdę dopiero pod koniec XX wieku ronda zaczęły masowo pojawiać się nie tylko w wielkich miastach, ale też mniejszych miejscowościach.

Co ciekawe, na próżno szukać w polskim prawie nazwy „rondo”. Występuje jedynie określenie „skrzyżowanie o ruchu okrężnym”. Kodeks drogowy nie definiuje tego pojęcia, a bardziej szczegółową charakterystykę można znaleźć w rozporządzeniu w sprawie znaków i sygnałów drogowych (1997 r., ostatnia nowelizacja w 2022 r.). Zgodnie z nim, o ruchu okrężnym informują dwa znaki:

• C-12 – oznacza, że ruch odbywa się wokół wyspy lub placu, zgodnie z kierunkiem wskazanym na znaku,
• A-8 – ostrzega przed skrzyżowaniem, na którym ruch odbywa się wokół wyspy lub placu.

Polskie prawo nie uwzględnia precyzyjnych reguł poruszania się po rondzie. Wynikają one z ogólnych przepisów o ruchu drogowym i wyglądają tak samo, jak w przypadku każdego innego skrzyżowania. Skąd zatem wątpliwości dotyczące wykonywania poszczególnych manewrów na rondzie? Utrudnieniem może być różnorodność takich skrzyżowań. A to, jak jeździć po rondzie dwupasmowym, wydaje się bardziej skomplikowane od poruszania się wokół niewielkiej wysepki.

Rondo turbinowe czy rondo dwupasmowe? Zasady klasyfikacji

Przed każdym rondem ustawiony jest znak C-12, informujący o skrzyżowaniu o ruchu okrężnym. Najczęściej, jest obok niego umieszczony znak A-7, ostrzegający o konieczności ustąpienia pierwszeństwa. Wjeżdżając na rondo, musisz więc przepuścić wszystkie poruszające się po nim pojazdy. Jeśli nie ma znaku A-7, oznacza to skrzyżowanie równorzędne i należy stosować się do zasady prawej ręki (pierwszeństwo mają pojazdy po Twojej prawej stronie).

Poszczególne pasy ruchu na rondzie mogą być względem siebie kolizyjne lub bezkolizyjne (jak np. rondo turbinowe). Zasady poruszania się po skrzyżowaniu będą zależały więc od jego rodzaju. Dlatego klasyfikacja skrzyżowań okrężnych przyjmuje kryteria wielkości ronda, liczby pasów oraz sposobu ich oznaczenia.

Ronda jednopasmowe i wielopasmowe

Podstawowym rodzajem skrzyżowania okrężnego jest rondo jednopasmowe, które jest też najmniej skomplikowane dla kierowców. Jeśli przed rondem ustawiony jest znak A-7, przed wjazdem musisz ustąpić pierwszeństwa znajdującym się na nim pojazdom. Po wjeździe na rondo poruszasz się wokół placu, a kiedy chcesz z niego zjechać, sygnalizujesz zamiar prawym kierunkowskazem. Pamiętaj też, że wokół ronda mogą znajdować się przejścia dla pieszych, na których to oni mają pierwszeństwo.

Problem pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy skrzyżowanie okrężne ma więcej niż jeden pas (w Polsce najczęściej spotyka się ronda z dwoma lub trzema pasami ruchu). Do opuszczenia ronda służy wtedy wyłącznie zewnętrzny, skrajny pas.

Co zrobić, jeśli masz przed sobą rondo dwupasmowe? Zasady są bardzo proste: wyprzedzanie i zmiana pasa odbywają się tak samo, jak na innych skrzyżowaniach (wymagane jest włączenie kierunkowskazu i ustąpienie pierwszeństwa pojazdom znajdującym się na pasie, który chcesz zająć).

Ronda mini, małe, średnie i duże

Kolejna klasyfikacja uwzględnia wielkość skrzyżowania. Wyróżnia się ronda:

• mini (najczęściej osiedlowe) – średnica środkowej wyspy nie przekracza 10 m,
• małe – średnica wyspy nie większa niż 40 m, jezdnia jest jednopasmowa,
• średnie – średnica do 65 m, jezdnia jest jedno lub dwupasmowa, mogą mieć więcej niż 4 wloty,
• duże – średnica większa niż 65 m, jezdnia wielopasmowa.

Wbrew pozorom, to jak jeździć po rondzie nie zależy od jego rozmiarów. Większe znaczenie ma liczba pasów, a także znajdujące się na skrzyżowaniu znaki poziome, pionowe oraz świetlne.

Ronda turbinowe i półturbinowe

Pod koniec XX wieku, w Holandii powstało pierwsze rondo turbinowe. Czym wyróżnia się takie skrzyżowanie? Wewnętrzne i zewnętrzne pasy ruchu nie przecinają się, czyli nie są względem siebie kolizyjne. Rondo turbinowe, dzięki odpowiedniemu oznakowaniu poziomemu, wymusza konkretne zachowania oraz warunkuje pierwszeństwo przejazdu. 

Celem wprowadzenia tych skrzyżowań było zmniejszenie kolizji na rondach, a także upłynnienie ruchu. Nie są one jeszcze zbyt popularne w Polsce, przez co kierowcy nie zawsze wiedzą, jak jeździć po rondzie turbinowym. Nieco inne reguły obowiązują na rondzie półturbinowym. W przypadku takiego skrzyżowania zewnętrzny pas służy wyłącznie do zjazdu. Po zajęciu go, kierowca ma zatem obowiązek opuścić skrzyżowanie pierwszym, dostępnym zjazdem. Poruszając się wewnętrznymi pasami, należy stosować się do zasad znanych z innych skrzyżowań (ustępując pierwszeństwa innym pojazdom).

Jak jeździć po rondzie dwupasmowym? 

Wykonywanie manewrów na rondzie wielopasmowym często przysparza kierowcom problemów. Jak się zachować? Obecność na rondzie sygnalizacji świetlnej oznacza, że bezwzględnie należy stosować się do nadawanych przez nią sygnałów. Podobnie wygląda sprawa znaków poziomych i pionowych, które mogą regulować sposób poruszania się po skrzyżowaniu.

Co, jeśli przez rondo przebiegają tory tramwajowe? Zapamiętaj, że tramwaj nie zawsze ma pierwszeństwo. Jeśli tramwaj wjeżdża na rondo, a Ty już się po nim poruszasz, musi bowiem ustąpić Ci pierwszeństwa, tak samo, jak inne pojazdy. Kiedy tramwaj już znajdzie się na rondzie, ma jednak pierwszeństwo przed pozostałymi pojazdami. Dotyczy to nie tylko momentu opuszczania przez niego skrzyżowania, ale też przejeżdżania przez wyspę ronda.

Rondo dwupasmowe – manewry

Trudności w poruszaniu się po takim skrzyżowaniu dotyczą najczęściej tego, który pas należy zająć oraz w jaki sposób zjechać z ronda. Nasi eksperci przygotowali wskazówki dotyczące wykonywania poszczególnych manewrów. Jak jeździć po rondzie dwupasmowym zgodnie z zasadami ruchu drogowego?

1. Wjazd na skrzyżowanie – jeśli rondo ma dodatkowe znaki poziome (wskazujące, który pas jest przypisany do określonego zjazdu), zastosuj się do nich i zajmij właściwy pas. W przypadku braku oznakowania pamiętaj, że: jeśli jedziesz w prawo – zajmujesz prawy pas, jedziesz prosto – zajmujesz pas prawy albo lewy, jedziesz w lewo lub zawracasz – zajmujesz lewy pas.
2. Zmiana pasa – obowiązują te same zasady, co na wszystkich rodzajach skrzyżowań. Manewr możesz wykonać tylko, jeśli pasy są przedzielone przerywaną linią (ciągła wyklucza taką ewentualność). Przed zmianą pasa, włącz kierunkowskaz i ustąp pierwszeństwa pojazdom, które się po nim poruszają.
3. Zjazd ze skrzyżowania – rondo opuszcza się zawsze z prawego pasa. Jeśli poruszasz się lewym, musisz go więc zmienić (postępując zgodnie z zasadami zmiany pasa). Zjazd sygnalizujesz prawym kierunkowskazem. Po opuszczeniu ronda pamiętaj, żeby ustąpić pierwszeństwa pieszym.
4. Zawracanie – to nic innego jak objechanie całego ronda. Należy w tym celu wjechać na lewy, skrajny pas. Po przedostatnim zjeździe włącz kierunkowskaz, zmień pas na prawy, a następnie zjedź ze skrzyżowania, upewniając się, że nie zajedziesz drogi innym kierowcom.

Rondo turbinowe – zasady

Podstawowe manewry wyglądają nieco inaczej, jeśli wjeżdżasz na rondo turbinowe. Zasady są wtedy o wiele prostsze: 

• przed wjazdem na rondo wybierasz kierunek jazdy i zajmujesz przypisany do niego pas (widoczny na oznaczeniu poziomym),
• następnie poruszasz się po swoim pasie, który w naturalny sposób kieruje Cię do wybranego wylotu ronda. 

Ustąpienie pierwszeństwa jest konieczne tylko podczas wjazdu na rondo turbinowe, w żadnym innym punkcie nie występują bowiem punkty kolizyjne. Strumienie ruchu nie przeplatają się ze sobą, co niemal całkowicie eliminuje niebezpieczeństwo zderzenia z innym pojazdem. Poszczególne pasy często są przedzielone separatorami i wysepkami, a zmiana pasa w trakcie jazdy nie jest możliwa. Jedyna trudność polega więc na zajęciu odpowiedniego pasa, nie na tym, jak jeździć po rondzie turbinowym.

Jak jeździć po rondzie – sygnalizowanie wjazdu i zjazdu

Poruszanie się po rondzie bywa problematyczne nie tylko ze względu na wybór właściwego pasa oraz technikę jazdy. Kontrowersje budzi też prawidłowe stosowanie kierunkowskazów. Przepisy są niejednoznaczne, a zgodni co do tego nie są nawet instruktorzy nauki jazdy. Jak prawidłowo używać kierunkowskazów na rondzie? Nie ma znaczenia, czy wjeżdżasz na skrzyżowanie jednopasmowe czy rondo dwupasmowe. Zasady zawsze są takie same: przed wjazdem na rondo nie włączasz kierunkowskazu. Dotyczy to tak samo jazdy prosto, skrętu lewo, w prawo, jak i zawracania. 

Kwestia ta była już wiele razy rozpatrywana przez sądy, wywoływane do tablicy przez osoby, które oblały egzamin za to, że nie włączyły kierunkowskazu przed wjazdem na rondo. Sądy za każdym razem uznawały, że wjazd na rondo nie jest zmianą kierunku jazdy, dlatego nie wymaga sygnalizowania kierunku. Sytuacja, kiedy musisz włączyć kierunkowskaz to oczywiście zjazd z ronda. Wtedy, zawsze jest to kierunkowskaz prawy – wyjaśnia ekspert Inter Cars.

Użycie kierunkowskazu jest też konieczne, jeśli w trakcie poruszania się po rondzie zmieniasz pas. Jest to traktowane jako zmiana toru jazdy, dlatego niezbędne jest zasygnalizowanie manewru innym kierowcom.

Jak jeździć po rondzie bezpiecznie? Przydatne akcesoria

Instrukcje dotyczące tego, jak jeździć po rondzie są proste i powinny być jasne dla wszystkich kierowców. Wymaga to znajomości przepisów kodeksu drogowego, a także dobrego zmysłu obserwacyjnego. Jako kierowca musisz zachować czujność szczególnie podczas zmiany pasa, kiedy konieczne jest ustąpienie pierwszeństwa. Problemem może być jednak tzw. martwe pole. Jest to obszar wokół Twojego samochodu, który jest dla Ciebie niewidoczny w lusterku. Wielkość martwego pola zależy od ustawienia lusterek oraz modelu pojazdu (zazwyczaj jest za prawym lub lewym ramieniem kierowcy). Upewnienie się, że możesz bezpiecznie zmienić pas, wymaga zatem odwrócenia głowy. Pomocne będą też dodatkowe akcesoria, które zwiększą widoczność obszaru wokół Twojego auta. Znajdziesz je w sklepie motoryzacyjnym Inter Cars, podobnie jak m.in. części samochodowe, narzędzia i płyny eksploatacyjne.

Upewnij się jak jeździć po rondzie i uniknij problemów

Wiedza o tym, jak jeździć po rondzie jest ważna dla bezpieczeństwa, ale też ochroni Twój portfel. Niestosowanie się do obowiązujących przepisów może być bowiem kosztowne. Złe ustawienie pojazdu przed skrzyżowaniem (kiedy np. objeżdżasz rondo prawym pasem) może skończyć się mandatem w wysokości 150 zł. Jeszcze więcej kosztuje kontynuowanie jazdy na pasie sprowadzającym (służącym do zjazdu) ronda półturbinowego. Taka przejażdżka może bowiem zostać wyceniona przez policję na 250 zł. Oczywiście oddzielnie są traktowane też wymuszanie pierwszeństwa oraz spowodowanie kolizji drogowej lub wypadku. Jak tego uniknąć? Pamiętaj o zasadach poruszania się po rondzie i skorzystaj z nowoczesnych akcesoriów, redukujących martwe pole. Nie zapominaj, że sprawne auto to większy komfort i bezpieczeństwo. Pomyśl o tym już teraz i sprawdź ofertę Inter Cars.