Kradzież samochodu – jak się zachować?

W 2022 roku, według policyjnych statystyk, w Polsce skradziono 6 157 pojazdów osobowych i dostawczych. Oznacza to, że każdego dnia 17 właścicieli traciło swój pojazd z powodu działalności złodziei. Kradzież samochodu może przydarzyć się także Tobie. Co powinieneś wtedy zrobić? Jak zabezpieczyć się przed dalszymi stratami? Podpowiadamy krok po kroku. 

Na kradzież auta najbardziej narażeni są właściciele samochodów poniżej 7 lat. Celem kradzieży jest zwykle rozebranie pojazdu na części i ich sprzedaż. Niekiedy samochody są „przywłaszczane” na zamówienie. Dotyczy to przede wszystkim aut luksusowych, sportowych, niszowych i rzadkich. Zwykle trafiają one do przestępców z krajów o wysokim poziomie skorumpowania urzędników, gdzie możliwe jest „zalegalizowanie” samochodu, ukradzionego na terenie Unii Europejskiej. Jednak najczęściej giną auta popularne. W 2022 roku ukradziono najwięcej egzemplarzy SUV-a Hyundai Tucson. 

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• gdzie zgłosić kradzież samochodu;
• czy możesz liczyć na odzyskanie pojazdu;
• jak otrzymać odszkodowanie za skradzione auto;
• co zrobić, gdy ukradną auto w leasingu;
• jak zabezpieczyć się przed kradzieżą.

Kradzież samochodu – pierwsze działania

Wychodząc rano z domu, zauważyłeś, że Twój samochód zniknął. Masz w kieszeni kluczyki, ale auto nie stoi tam, gdzie wczoraj je zaparkowałeś…  Co zrobić w takiej sytuacji? Po pierwsze staraj się zachować spokój. To stresująca sytuacja, ale nerwy na tym etapie w niczym nie pomogą. Następny krok to zgłoszenie kradzieży samochodu na policji. Wybierz standardowy numer alarmowy 112. Gdy połączysz się z dyspozytorem, podaj swoje imię i nazwisko. Zgłoś kradzież, opisz swój samochód. Najlepiej by relacja zawierała:

• markę i model samochodu;
• numer rejestracyjny;
• kolor;
• numer nadwozia.

Policja ma dostęp do danych samochodów i informacje o nim (z wyjątkiem koloru nadwozia) mogą łatwo uzyskać z bazy danych CEPiK jedynie na podstawie numeru rejestracyjnego. Podanie ich dyspozytorowi może jednak przyspieszyć przekazanie informacji do policjantów pracujących w terenie.

Operator 112 przekaże Ci, jakie kolejne kroki musisz wykonać. Przeważnie będziesz musiał zaczekać na patrol, który dokona oględzin miejsca parkingowego, a następnie udać się na komisariat w celu formalnego zawiadomienia. Pamiętaj, by uzyskać pisemne potwierdzenie zgłoszenia. Będzie ono bardzo  ważne przy załatwianiu innych formalności.

Następnie powinieneś zgłosić zdarzenie swojemu ubezpieczycielowi. Nawet jeżeli ubezpieczenie od kradzieży samochodu ani Autocasco nie zostało przez Ciebie wykupione, Twoje auto może wziąć udział w kolizji lub wypadku. Jeżeli zgłosisz kradzież, unikniesz nerwów i formalności, jakie mogą się wiązać z takim zdarzeniem.

Kolejnym krokiem jest udanie się do Wydziału komunikacji. W urzędzie zgłosisz utratę samochodu, dzięki czemu nie będziesz już zobowiązany do opłacania ubezpieczenia OC. Nie musisz robić tego od razu, masz na to 30 dni. Zaczekaj tydzień lub dwa. Istnieje szansa, że uda się odzyskać auto. 

Jaka jest szansa na odzyskanie samochodu przez policję?

W roku 2022 oficjalnie odzyskano niemal co 4 skradziony samochód. Nie oznacza to, że auta te trafiły ponownie do właścicieli w nienaruszonym stanie. Większość pojazdów odnajdywano podczas likwidacji tzw. dziupli (miejsc, gdzie rozbiera się je na części). Zwykle były one pozbawione wielu podzespołów lub nawet pocięte na kawałki. Służby wpisują do statystyk każdy samochód, który są w stanie zidentyfikować na podstawie numeru VIN. Dlatego szanse na to, że auto wróci do Ciebie po kradzieży, są niewielkie.

Odzyskanie auta bardziej prawdopodobne jedynie, gdy nie padłeś ofiarą zawodowych złodziei, a jedynie młodocianego przestępcy czy kogoś, kto „potrzebował” Twojego samochodu do transportu. W takich wypadkach sprawca zwykle porzuca swój łup i raczej nie powoduje poważnych szkód. Złodziej prawdopodobnie nie zostanie złapany, ale samochód może wrócić do Ciebie.

Jeżeli zgłoszenie kradzieży samochodu na policji nastąpi szybko po zdarzeniu, jest szansa, że zostanie on zauważony w czasie transportu. Zdarza się to rzadko, ponieważ przeważnie auta giną w nocy. Ich zniknięcie jest raportowane po co najmniej kilku godzinach, gdy najpewniej już znajduje się w miejscu rozbiórki.

Kradzież samochodu – jak uzyskać odszkodowanie?

Niestety, nie każdy właściciel może uzyskać odszkodowanie z tytułu kradzieży auta. Jest to możliwe wyłącznie w przypadku opłacania składek Autocasco lub gdy wykupiłeś specjalne, dodatkowe ubezpieczenie od kradzieży samochodu. Obowiązkowe OC nie jest podstawą do wypłacenia tego typu świadczenia.

Do grupy ryzyka samochodów kradzionych należą auta klasy średniej, SUV-y i pojazdy dostawcze mające mniej niż 10 lat oraz modele luksusowe i sportowe bez względu na rocznik. Jeżeli jesteś właścicielem 4 kółek z wymienionych kategorii, warto zainwestować w AC lub ubezpieczenie dodatkowe.

AC a kradzież samochodu – jak załatwić formalności?

Maksymalny czas na zgłoszenie kradzieży określony jest zawsze w OWU (Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia) AC (Autocasco). Zazwyczaj ubezpieczyciele dają na to od 1 do 3 dni, ale w Twojej umowie ten termin może być dłuższy lub nieokreślony precyzyjnie, a jedynie opisanymi terminami „niezwłocznie” czy „jak najszybciej”.

Po zgłoszeniu utraty auta do Twojej firmy ubezpieczeniowej konieczne będzie udokumentowanie tego w oficjalnych protokołach. Ubezpieczyciel zwykle wymaga dostarczenia mu:

• potwierdzenia zgłoszenia kradzieży na policji;
• dokumentów samochodu;
• oryginalnych kluczyków.

Jeżeli nie masz którejś z wymienionych rzeczy uzyskanie odszkodowania może być utrudnione. Dlatego niepolecane jest przechowywanie dowodu rejestracyjnego w aucie. Jego utrata wraz z samochodem będzie sporym problemem. Niektóre firmy wysyłają agentów do klienta, ale zwykle należy dostarczyć wymieniony zestaw do biura towarzystwa. Zwykle po około 2-3 tygodniach podjęta zostanie decyzja o odszkodowaniu i wtedy otrzymasz pieniądze.

Istnieją jednak sytuacje, w których ubezpieczyciel może odmówić wypłacenia odszkodowania. Jeżeli właściciel wykazał się znaczącą lekkomyślnością, zostawił kluczyki w otwartym samochodzie, pożyczył auto komuś, kto sobie je przywłaszczył czy w inny sposób utracił zarówno dokumenty, jak i kluczyki, najpewniej nie otrzyma pieniędzy. Dlatego, nawet gdy opłacasz AC, musisz zachować ostrożność i przestrzegać podstawowych zasad zabezpieczenia samochodu.

Ubezpieczenie od kradzieży samochodu

By uzyskać odszkodowanie, nie musisz opłacać pełnej składki AC. Większość towarzystw ubezpieczeniowych ma w ofercie produkt, który dotyczy tylko kradzieży. Mają one różne nazwy handlowe, np. AC mini lub Minicasco. Składki takiego świadczenia są niższe niż w przypadku AC o pełnym zakresie, ponieważ o wiele częściej pieniądze z Autocasco wypłacane są z powodu kolizji i wypadków.

Ubezpieczenie tego typu jest dobrym wyborem dla aut użytkowych. Łupem złodziei często padają takie samochody jak Fiat Ducato czy Mercedes Sprinter, które dla wielu osób są nie tylko środkiem transportu, ale też źródłem utrzymania. Odszkodowanie z pewnością pomoże kupić inne auto, dzięki czemu będziesz mógł wrócić do pracy. Procedura uzyskania odszkodowania jest taka sama jak w przypadku zwykłego AC.

Kradzież samochodu w leasingu lub wynajmie – co zrobić?

Biorąc auto w leasing, tak naprawdę nie stajesz się jego właścicielem. Dalej formalnie należy on do firmy oferującej ten sposób użytkowania. Z tego powodu kradzież samochodu w leasingu jest traktowana nieco inaczej niż w przypadku pojazdu prywatnego.

Po pierwsze ponosisz odpowiedzialność za stratę leasingodawcy, podobnie jak w przypadku spowodowania wypadku na szkodę całkowitą. Oznacza to, że umowa leasingu jest rozwiązywana z Twojej winy. Obliguje Cię to do spłaty wszystkich należności, jakie są w niej opisane – rat i innych opłat.

Na szczęście, większość samochodów w leasingu ma wykupione pełne ubezpieczenie AC, z którego pokrywane są wspomniane zobowiązania. Jeżeli kwota odszkodowania będzie wyższa od tego, ile jesteś winien firmie leasingującej, to nadwyżka zostanie przekazana na Twoje konto. Jeśli będzie niższa, będziesz zobowiązany zapłacić brakujące pieniądze„z własnej kieszeni”. W ten sam sposób przebiega procedura w przypadku wynajmu długoterminowego, a także kredytu samochodowego.

Jeżeli uda się odzyskać auto, możliwe będzie wznowienie wynajmu/leasingu po dokonaniu ewentualnych napraw. Także w tym wypadku będą one finansowane z AC. By mieć pewność, że kwoty odszkodowania będą wystarczające do pokrycia szkód, należy wykupić dodatkowe ubezpieczenie GAP, które zabezpiecza przed spadkiem kwoty świadczenia związanej z utratą wartości pojazdu.

Jak się zabezpieczyć przed kradzieżą samochodu?

Zamki w drzwiach nie powstrzymają niemal nikogo. Dlatego warto zabezpieczyć auto, by jego przywłaszczenie było trudniejsze. Nie istnieją sposoby w 100 proc. skuteczne, ale każdy z nich może spowodować, że kradzież będzie trwać dłużej albo się nie powiedzie. Jakie są najczęściej stosowane zabezpieczenia?

Mechaniczne blokady

Dawniej powszechnie stosowane do zabezpieczenia aut przed kradzieżą były mechaniczne blokady elementów sterowania pojazdem: kierownicy, pedałów czy dźwigni zmiany biegów. Nawet w latach 90. XX wieku, gdy był to najpopularniejszy sposób zabezpieczenia przed kradzieżą, nie dawał zbyt dobrych efektów. Blokada musi mieć zamek. Nawet jeżeli byłaby wyposażona w zamknięcie biometryczne (np. na odcisk palca) czy szyfrowe, można ją złamać łomem lub przeciąć. Szczególnie dziś, gdy narzędzia akumulatorowe są powszechnie dostępne.

Stosunkowo najwyższą skuteczność mają blokady dźwigni zmiany biegów. Są one dość krótkie, a dostęp do nich jest zazwyczaj utrudniony, przez co trudniej je wyłamać. Często mają dość solidną budowę i nie jest łatwo je przeciąć.

Immobilizer

Urządzeniem o wiele skuteczniejszym jest immobilizer. To elektroniczny moduł, który unieruchamia silnik, jeżeli nie otrzyma odpowiedniego sygnału od nadajnika umieszczonego w kluczyku. Starszej generacji urządzenia zawierały ukryty przycisk lub klawiaturę kodową, dzięki którym właściciel mógł dezaktywować system. Obecnie działają one automatycznie. Zwykle odcinany jest zapłon, dopływ paliwa lub silnik zostaje wyłączony przez ECU (Electronic Control Unit – sterownik silnika).

Zabezpieczenie tego typu chroni przede wszystkim przed kradzieżą ze strony przestępców niedoświadczonych. Zawodowi złodzieje aut niestety potrafią je obejść.

Zabezpieczenie kluczyków

Jedną z najczęściej stosowanych w ostatnich latach metod kradzieży, jest sposób „na walizkę”. Działa on w przypadku samochodów wyposażonych w system bezkluczykowy. W tym rozwiązaniu kluczyk lub karta emitują sygnał radiowy wykorzystany do komunikacji z samochodem. Jeżeli komunikaty są zgodne, sterownik zapewnia dostęp do auta. Gdy osoba mająca przy sobie urządzenie nadawcze, pociągnie za klamkę, otworzy się centralny zamek, a samochód będzie można uruchomić przyciskiem na desce rozdzielczej.

W jaki sposób przestępcy wykorzystują ten system do kradzieży Twojego auta? Opowiedział nam ekspert Inter Cars.

Nazwa „kradzież na walizkę” wzięła się od stosowanych przez złodziei urządzeń. Wykorzystuje się do tego specjalny zespół elektroniczny, który aktywuje i odbiera sygnał z kluczyka, rejestruje go i dekoduje, a następnie powiela w module nadawczym. Najczęściej w celu ukrycia urządzenia, przestępcy umieszczają je w walizkach, teczkach czy torbach. Gdy sprzęt znajdzie się w zasięgu sygnału radiowego, tworzony jest niejako duplikat kluczyka. Złodziej może teraz bez żadnych problemów odjechać autem, a wszelkie zabezpieczenia zostaną dezaktywowane.

Przed tym rodzajem kradzieży łatwo jest się zabezpieczyć. Wystarczy izolować kluczyk, by jego sygnał nie rozchodził się po otoczeniu. W domu można zastosować pudełko, mające właściwości klatki Faradaya, która uniemożliwia wydostawanie się fal elektromagnetycznych z jego wnętrza. Podobne właściwości mają także specjalne pokrowce na kluczyki „key less”, których można używać także poza domem.

Najmniej kłopotliwy w użytkowaniu jest chip zabezpieczający. To niewielkie urządzenie elektroniczne zakłada się na baterię kluczyka lub pilota. Dzięki czujnikom odcina on zasilanie nadajnika, gdy kluczyk jest nieużywany (nie porusza się i jest z dala od samochodu). Wyłączony nie będzie mógł zostać zeskanowany „walizką”.

Lokalizatory

Urządzenia lokalizacyjne nie zabezpieczą Cię przed kradzieżą, ale pozwolą na odnalezienie samochodu, zanim zostanie rozebrany. Nowoczesne lokalizatory działają na podstawie systemu GPS. Pozwalają one śledzić auto w czasie rzeczywistym. Urządzenia nawigujące są dokładne i trudne do wykrycia, niestety należy pogodzić się z tym, że firma obsługująca system, będzie miała dostęp do Twojej lokalizacji w każdej chwili.

Istnieją także systemy lokalizacji oparte na falach radiowych. Korzystają one z własnej sieci stacji lub z masztów GSM. Są mniej dokładne i często udaje się je znaleźć dość podstawowymi metodami detekcyjnymi, ale nadajnik w samochodzie może zostać uruchomiony zdalnie, gdy właściciel zgłosi kradzież.

Kradzież auta – bądź mądry przed szkodą

Jeżeli złodzieje wezmą Twój pojazd na cel, to masz niewielkie szanse na to, by się przed tym uchronić. Chociaż producenci samochodów ciągle pracują nad kolejnymi zabezpieczeniami, to przestępcy szybko się ich uczą i zwykle po kilku miesiącach potrafią już je złamać. Można jednak zminimalizować ryzyko, wystarczy być rozsądnym i ostrożnym.

Kradzież samochodu zwykle poprzedzona jest obserwacją właściciela. Złodziej szacuje ryzyko i podejmuje decyzję o akcji na podstawie zabezpieczeń samochodu i tego, gdzie zwykle parkujesz. Jeżeli opuszczenie Twojego parkingu będzie wymagało podniesienia bramy czy szlabanu, to zwykle nie podejmie się on kradzieży. Dlatego, jeśli masz auto, które może paść łupem przestępcy, powinieneś zainwestować w parking podziemny lub strzeżony. Warto także wykupić AC, by w razie czego, mieć finansową poduszkę.

Ważne jest, by samochód nie był łatwym celem. Dodatkowy immobilizer i alarm, chociaż nie zawsze powstrzymają złodzieja, odstraszą tych mniej doświadczonych, którzy nie poradzą sobie z ich obejściem. Rejestr sygnałów z lokalizatora GPS pozwoli znaleźć auto lub jego elementy, nawet gdy dotrze już do dziupli.

Znaczenie może mieć nawet zastosowanie blokady dźwigni zmiany biegów, pod warunkiem że wybierzesz taką, która wykonana jest z naprawdę solidnego, trudnego do zniszczenia materiału.