Kurs ADR – czym jest i jakiego kierowcę dotyczy?

Kursy ADR dotyczą przewozu towarów niebezpiecznych drogą lądową. Takie szkolenia są obowiązkowe dla wszystkich kierowców, którzy zajmują się transportem przedmiotów lub substancji, które – w pewnych okolicznościach – mogą stanowić zagrożenie dla środowiska oraz zdrowia i życia ludzi. To wymaganie nie jest bezpodstawne. Przy transporcie tego typu produktów kierowca musi przestrzegać rygorystycznych zasad i norm, by uniknąć tragicznego w skutkach wypadku. W tym artykule zebraliśmy dla Ciebie wszystkie niezbędne informacje: dowiesz się, jak przebiega kurs ADR, kto może wziąć w nim udział oraz jakie wymagania stawiane są przed kierowcami przewożącymi towary niebezpieczne. Zapraszamy do lektury!

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• czym właściwie jest kurs ADR;
• jakie są rodzaje tych szkoleń;
• jakie akcesoria przydadzą Ci się za kierownicą;
• ile kosztuje kurs ADR;
• czy warto go zrobić.

Kurs ADR – co to właściwie jest?

Aby dobrze zrozumieć, na czym polega kurs ADR i dlaczego jest istotny, należy zacząć od pojęcia samej umowy. Ten europejski dokument został sporządzony w Genewie 30 września 1954 roku. Tematem umowy był międzynarodowy przewóz drogowy materiałów niebezpiecznych. Opracował ją i wydał Europejski Komitet Transportu Wewnętrznego, a Polska ratyfikowała ją w 1975 roku. Przepisy stale są uaktualniane – nowelizacje wprowadzane są w cyklu dwuletnim (z początkiem każdego nieparzystego roku).

Co to wszystko miało na celu? Odpowiedź jest prosta – chodziło o ograniczenie wypadków związanych z przewozem niebezpiecznych produktów i zminimalizowanie konsekwencji ewentualnych incydentów na drodze. Stworzenie jasno określonych przepisów przyczyniło się do zauważalnego usystematyzowania tego rodzaju transportu. Pojawiły się również jasne wytyczne pokazujące kierowcom oraz przedsiębiorcom, jak dokładnie powinien odbywać się przewóz materiałów niebezpiecznych.

Można łatwo domyślić się, jak istotna w transporcie ADR jest rola kierowcy. Musi on dysponować niezbędną, specjalistyczną wiedzą, znać zasady przewozu towarów niebezpiecznych i wiedzieć, jak postąpić, gdy dojdzie do sytuacji awaryjnej.

Co zalicza się do towarów niebezpiecznych?

Za materiały niebezpieczne uznaje się te, których przewóz jest albo zabroniony, albo dopuszczony jedynie w określonych przepisami warunkach. Tego typu produkty oraz substancje dzieli się na klasy w poniższy sposób.

• Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe.
• Klasa 2 Gazy.
• Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne.
• Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone.
• Klasa 4.2 Materiały samozapalne.
• Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne.
• Klasa 5.1 Materiały utleniające.
• Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne.
• Klasa 6.1 Materiały trujące.
• Klasa 6.2 Materiały zakaźne.
• Klasa 7 Materiały promieniotwórcze.
• Klasa 8 Materiały żrące.
• Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Rodzaje kursów ADR 

Kursy ADR dzielą się na kilka rodzajów. Kierowcy mogą brać udział w następujących szkoleniach (w zakresie podstawowym lub doskonalącym).

• Kurs podstawowy dotyczący przewozu towarów niebezpiecznych wszystkich klas.
• Kurs specjalistyczny dotyczący przewozu towarów niebezpiecznych w cysternach.
• Kurs specjalistyczny dotyczący przewozu towarów niebezpiecznych klasy 1.
• Kurs specjalistyczny dotyczący przewozu towarów niebezpiecznych klasy 7.

Po każdym szkoleniu ADR kierowca musi zdać państwowy egzamin. Do uzyskania pozytywnego wyniku wymagane jest udzielenie przynajmniej ⅔ prawidłowych odpowiedzi.

Gdzie odbywają się szkolenia ADR, na czym polegają i jakie dają uprawnienia?

Kurs ADR można odbyć w ośrodku szkolenia kierowców. Uczestnikiem takiego studium może być każdy kierowca, który ukończył 21 lat i dysponuje prawem jazdy kategorii B, C lub C+E. Harmonogram oraz szczegółową tematykę szkoleń znajdziesz w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 29 maja 2012 roku w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych.

Podstawowe szkolenie ADR obejmuje wiedzę dotyczącą:

• najważniejszych zagrożeń związanych z transportem towarów niebezpiecznych;
• wymagań związanych z przewozem niebezpiecznych materiałów;
• zakresu obowiązków kierowców zajmujących się takim rodzajem transportu;
• sposobów na zapobieganie zagrożeniom oraz zasad postępowania w przypadku ich wystąpienia;
• odpowiedzialności cywilnej, karnej i administracyjnej;
• zasad wspólnego transportowania określonych grup niebezpiecznych substancji;
• metod postępowania w razie wypadków, z uwzględnieniem pierwszej pomocy.

Szkolenie podstawowe upoważnia do przewożenia towarów niebezpiecznych (z wyjątkiem tych uwzględnionych w klasie 1 oraz 7). Zdobyte podczas niego uprawnienia obejmują transport w sztukach przesyłki, luzem, a także w:

• cysternach odejmowalnych o pojemności maksymalnie 1 tys. l;
• pojazdach bateriach o pojemności całkowitej do 1 tys. l;
• kontenerach cysternach, wieloelementowych kontenerach do gazu MEGC oraz cysternach przenośnych o pojemności jednostkowej do 3 tys. l.

Specjalistyczny kurs ADR daje uprawnienia do przewozu towarów (z wyjątkiem materiałów klasy 1 oraz 7) w cysternach:

• stałych i odejmowalnych, a także pojazdach bateriach o pojemności większej niż 1 tys. l;
• przenośnych, kontenerach do gazu MEGC oraz kontenerach cysternach o jednostkowej pojemności przewyższającej 3 tys. l.

Przewóz materiałów wybuchowych oraz promieniotwórczych (czyli tych, które zaliczają się do klasy 1 i 7) wymaga odbycia osobnego kursu. Trzeba jednak pamiętać, że transportowanie tego rodzaju towarów wymaga od kierowcy także ukończenia szkolenia specjalistycznego z zakresu transportu w cysternach.

Na czym polega egzamin?

Zasady przeprowadzania egzaminów po szkoleniu ADR szczegółowo określa Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 lutego 2012 roku. Sprawdzian przeprowadzany jest w ośrodku, w którym wcześniej odbywało się szkolenie, i sprawdza wiedzę ze znajomości krajowych oraz międzynarodowych przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych. Kierowcy przystępują do pisania testu pod nadzorem komisji powołanej przez marszałka województwa.

Egzamin ma formę pytań testowych jednokrotnego wyboru (są 3 możliwe odpowiedzi do każdego pytania). Można do niego przystąpić nie później, niż pół roku od momentu ukończenia kursu. Jeśli kierowcy nie uda się uzyskać wymaganej liczby prawidłowych odpowiedzi – w tym czasie ma również możliwość uczestniczenia w egzaminach poprawkowych.

Czas trwania egzaminów i liczba pytań różnią się w zależności od rodzaju kursu. 

• W zakresie podstawowym jest to 60 minut i 30 zadań.
• Test po kursie specjalistycznym dotyczącym przewozu cysternami trwa 40 minut i zawiera 18 pytań.
• Po kursie specjalistycznym w zakresie przewozu klasy 1 lub 7 – 30 minut i 15 zadań.

Zdawanie sprawdzianów bywa stresujące. Zobacz, jak opanować nerwy – na egzaminie na prawo jazdy i nie tylko!

Uprawnienia ADR – zaświadczenie

W terminie 7 dni od zdania egzaminu kierowca otrzymuje zaświadczenie, które potwierdza jego uprawnienia ADR. Umożliwia ono pracę w zakresie przewożenia towarów niebezpiecznych. Zaświadczenie wysyłane jest na adres zamieszkania kierowcy, można również odebrać je osobiście w siedzibie marszałka województwa.

Ważność zaświadczenia ADR wynosi 5 lat. Kierowca – jeśli chce przedłużyć swoje uprawnienia – zobowiązany jest do ukończenia kursu doszkalającego i zdania  egzaminu. Musi to zrobić w okresie 12 miesięcy przed upływem ważności zaświadczenia. Ważność uprawnień przedłużana jest wówczas na kolejne 5 lat.

Zadbaj o bezpieczeństwo w trasie – akcesoria Inter Cars

Niezależnie od tego, jakiego rodzaju towary przewozisz – jeśli jesteś zawodowym kierowcą, to na pewno spędzasz za kierownicą bardzo dużo czasu. Długie trasy bywają wymagające i warto zadbać, by każda podróż była maksymalnie bezpieczna i komfortowa. Oczywiście, najważniejsze są umiejętności kierowcy i niezbędne uprawnienia (np. ADR, które są tematem tego artykułu) – ale to nie wszystko! W naszym sklepie Inter Cars znajdziesz wiele akcesoriów oraz narzędzi, które ułatwią Ci wykonywanie Twojej pracy.

W czasie długiej trasy nie zawsze będziesz miał jak zatrzymać się przy sklepie z częściami samochodowymi lub warsztacie. Zabierz więc ze sobą zapas tego, co może znienacka okazać się potrzebne: olej, płyn chłodniczy i żarówki do reflektorów.

Bałagan w samochodzie to nie tylko kwestia estetyczna: leżące luzem przedmioty mogą podczas gwałtownego hamowania stanowić duże zagrożenie! To, co znajduje się na podłodze, może przemieścić się pod pedały – i uniemożliwić Ci szybką reakcję, gdy będzie ona konieczna. Zadbaj więc o akcesoria, które ułatwią Ci zachowania wewnątrz pojazdu porządku. Uchwyty na napoje i organizery na pewno Ci się przydadzą.

Smartfony mają wiele funkcji, które w czasie prowadzenia auta są bardzo przydatne – ale trzeba korzystać z nich bezpiecznie! Pamiętaj, by rozmawiając – wykorzystywać zestawy słuchawkowe. Zadbaj też o ładowarkę i wygodny, solidny uchwyt do telefonu.

Wszystkie wymienione wyżej produkty są dostępne w sklepie Inter Cars. Nie wiesz, na co się zdecydować?

Kurs ADR – cena

Ile kosztuje kurs ADR? Cena pojedynczego szkolenia ustalana jest przez ośrodek, który je organizuje – to, ile zapłacisz, zależy więc od wybranego przez Ciebie miejsca. Warto zapisywać się na kurs z wyprzedzeniem: często wiąże się to z niższą ceną.

Przyglądając się cennikom poszczególnych ośrodków, można wywnioskować, że szkolenie podstawowe to wydatek ok. 800 zł, a specjalistyczne – 500-600 zł. Dodatkowo trzeba zapłacić za wydanie zaświadczenia ADR – kwota wynosi 50,50 zł i należy przelać ją na wskazane przez Urząd Marszałkowski konto.

Zaświadczenie ADR można również uzyskać w wojsku (zaświadczenie ADR dla kierowcy pojazdów należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej przewożących towary niebezpieczne). W takiej sytuacji kurs i egzamin prowadzony jest przez jednostkę. Samo zaświadczenie wydaje Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Uzyskanie zaświadczenia w wojsku jest bezpłatne, jednak jest też ważne jedynie w przypadku przewożenia niebezpiecznych towarów pojazdami, które do niego należą (lub wojsko za nie odpowiada).

Czy warto zrobić kurs ADR?

Jeśli Twoja praca aktualnie nie wymaga umiejętności postępowania z materiałami niebezpiecznymi podczas transportu, to być może zastanawiasz się, czy w Twoim przypadku robienie kursu ADR jest opłacalne. Naszym zdaniem – z uzyskania tego rodzaju uprawnień płynie wiele korzyści. Jeśli jesteś zawodowym kierowcą, znacznie zwiększy to Twoje szanse na rynku pracy: coraz więcej firm poszukuje wykwalifikowanych osób, a standardowe prawo jazdy to często za mało.

Profesjonalny kierowca powinien wiedzieć, jak zachować się za kierownicą – w różnych sytuacjach. Zobacz, co należy zrobić, gdy na drodze pojawi się pojazd uprzywilejowany.

Liczba kierowców ubiegających się o uprawnienia do przewozu artykułów niebezpiecznych rośnie z roku na rok. – mówi ekspert marki Inter Cars. Z czego to wynika? Przyczyn z pewnością jest wiele, jednak na pewno da się zauważyć rosnącą świadomość przewoźników. Zapotrzebowanie na kierowców będących profesjonalistami staje się coraz większe.