Sieć autostrad w Polsce z roku na rok się rozszerza. Mimo to nasz kraj nie znajduje się w czołówce krajów z największą liczbą autostrad, czego z pewnością żałują nie tylko zawodowi kierowcy. Autostrady, w tym również polskie, stanowią bowiem jeden z najbezpieczniejszych i najszybszych sposobów na podróż samochodem. Z niniejszego artykułu dowiesz się kilku rzeczy, które warto wiedzieć, wjeżdżając w Polsce na autostradę m.in. które odcinki są płatne, a które darmowe, jak działa system E-Toll dla samochodów osobowych oraz jak bezpiecznie jeździć po autostradzie.
Według definicji Kodeksu Drogowego autostrada jest drogą dwujezdniową, wyposażoną w odpowiednie oznakowanie, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego. Przeznaczona jest do ruchu pojazdów samochodowych, których napęd pozwala na rozwinięcie prędkości co najmniej 40 km/h, w tym również z przyczepą. Nietrudno więc zauważyć, że autostrady uważane są za najszybsze i najbezpieczniejsze sposoby transportu lądowego. Muszą być one wyposażone w co najmniej dwie trwale rozdzielone jezdnie jednokierunkowe. Infrastruktura powinna obejmować urządzenia do obsługi podróżnych, a także pojazdów i przesyłek. Znacząco różni się ona od innych dróg szybkiego ruchu i panują na niej specyficzne zasady. Część odcinków polskich autostrad jest płatna, a na niektórych z nich obowiązuje elektroniczny bilet autostradowy.
Z tego artykułu dowiesz się między innymi:
- Czym charakteryzują się polskie autostrady?
- Które odcinki autostrady w Polsce są płatne, a które darmowe?
- Jak działa system E-Toll dla samochodów osobowych?
- Jakich zasad powinieneś przestrzegać, znajdując się na takiej drodze?
Co charakteryzuje polskie autostrady i czy jeździ się po nich komfortowo
Sieć dróg, którymi są polskie autostrady, wciąż się powiększa. Nie ma w tym nic zaskakującego, jest to bowiem jeden z najszybszych i najbardziej komfortowych sposobów na podróżowanie samochodem. Autostrada w Polsce jest jednak trasą o ograniczonej dostępności. Służy więc wyłącznie do poruszania się samochodami i motocyklami, które są w stanie rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h. Po takiej drodze możesz również poruszać się pojazdem wyposażonym w przyczepę.
Ustawa o ruchu drogowym określa jednak szczegółowo, jakie są dopuszczalne prędkości na autostradzie. Szczegółowe przepisy można znaleźć w art. 20 i 21 niniejszej ustawy, a przyjęte wartości zależą od kilku czynników. Istotny jest nie tylko typ drogi, ale również rodzaj pojazdu. Jak jeździć po autostradzie? Ustawa jasno określa, że samochody osobowe i dostawcze o masie, która nie przekracza 3,5 t, mogą poruszać się z prędkością:
- na drogach ekspresowych jednojezdniowych – do 100 km/h;
- na drogach ekspresowych dwujezdniowych – do 120 km/h;
- na autostradach – do 140 km/h.
Przepisy na autostradzie regulują również kwestię samochodów ciężarowych. Te z przyczepami i pojazdy dostawcze o masie przekraczającej 3,5 ton mają inne ograniczenia. Mogą poruszać się zarówno po autostradzie, jak i po drodze ekspresowej z prędkością nie większą niż 80 km/h. Natomiast autobusy spełniające dodatkowe warunki techniczne, które są określone w rozporządzeniu o warunkach technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia mogą poruszać się z prędkością do 100 km/h – na autostradzie i drodze ekspresowej.
Poza ogólnie przyjętymi zasadami prawa kierowcy nie powinni zapominać o zdrowym rozsądku podczas poruszania się na polskich autostradach. Prędkość jazdy powinna bowiem zostać dostosowana do ograniczeń, ale również do warunków atmosferycznych i stanu nawierzchni, o czym wspominają również obowiązujące przepisy na autostradzie.
Czym różni się droga ekspresowa od autostrady?
W Polsce możemy poruszać się po wielu rodzajach dróg. Najszybciej – oczywiście po autostradach, choć w Polsce nie ma ich zbyt wiele. Sukcesywnie zwiększa się liczba dróg ekspresowych. Często te dwa rodzaje dróg są ze sobą mylone. Warto jednak znać różnice. Autostrada i droga ekspresowa mają bowiem zupełnie inne oznaczenia czy parametry, a ponadto obowiązują na nich nieco inne przepisy.
Jak już wspomniano, zgodnie z Kodeksem Drogowym autostrada jest drogą dwujezdniową, która ma co najmniej dwa pasy ruchu w każdą stronę. Muszą być one od siebie oddzielone. W przypadku dróg ekspresowych nie ma takiego obowiązku, a liczba pasów może się różnić. Istnieją np. drogi ekspresowe o jednym pasie w obu kierunkach czy takie odcinki, gdzie występują dwa pasy w jednym kierunku i tylko jeden w przeciwnym, co nie ma miejsca w przypadku autostrady. Ponadto różna jest również szerokość pasa. Nowe autostrady mają pas o szerokości 3,75 m, podczas gdy drogi ekspresowe 3,5 m. Różni się również szerokość pasa awaryjnego, który na autostradzie ma 3 m, a na drodze ekspresowej 2,5 m.
Na autostradzie brak jest również jednopoziomowych skrzyżowań, a ruch poprzeczny nie jest dopuszczalny – występują za to wjazdy i zjazdy. Taka zasada nie ma miejsca na drogach ekspresowych, gdzie można znaleźć skrzyżowania z sygnalizacją świetlną. Węzły drogowe na autostradach nie występują częściej niż co 15 km, w przypadku dróg ekspresowych poza terenem zabudowanym jest to już tylko 5 km.
Istotna jest również prędkość, z jaką mogą poruszać się pojazdy osobowe. Dopuszczalna jest jazda autostradą z maksymalną prędkością 140 km/h. W przypadku drogi ekspresowej dwujezdniowej jest to 120 km/h, natomiast na drodze ekspresowej jednojezdniowej – 100 km/h. Na obu typach dróg nie można cofać oraz zawracać pojazdu poza wyznaczonymi do tego strefami.
Kto nie może poruszać się po autostradzie?
Jak wspomnieliśmy, po polskich autostradach mogą poruszać się wyłącznie samochody i motocykle rozwijające minimalną prędkość co najmniej 40 km/h. Nie jest to więc droga dla wszystkich. Na autostradzie nie mogą się więc znaleźć jednoślady, takie: jak rowery czy motorowery, a także ciągniki, wozy konne czy osoby piesze.
Jak oznacza się autostrady w Polsce?
Autostrady mają oczywiście odpowiednie symbole. Oznakowanie autostrady zawsze jest czytelne i dobrze widoczne, zaznaczony jest bowiem zarówno początek, jak i jej koniec, ale także węzły. Początek zawsze opatrzony jest znakiem D-9 „autostrada”. Jest to biały wiadukt nad dwiema białymi jezdniami na niebieskim polu. Koniec autostrady oznacza się natomiast znakiem D-10, który jest odwołaniem znaku D-9. Jest to przekreślony na czerwono znak D-9.
Oznaczenia dróg w Polsce oznacza się za pomocą liter i cyfr. Zasada tworzenia nazw jest bardzo prosta i pełni też funkcję informacyjną. Schemat wygląda następująco: litera „A”, obok której występuje numer nawiązujący do drogi krajowej, wzdłuż której poprowadzono autostradę. Jest ona również zgodna z numeracją dróg krajowych zastąpionych kolejnymi odcinkami. Polskie autostrady mają również drogowskazy oznaczające węzły i zjazdy. Są one najczęściej oznaczone nazwami miejscowości, w pobliżu których przebiegają.
Specyficzne oznaczenia występują również na bramkach do poboru opłat. Znaki na nich na autostradzie określają, gdzie znajduje się strefa, w której powinieneś zwolnić, aby elektroniczny system płatności mógł zarejestrować Twój przejazd. Znajdziesz tam również znaki zakazu i nakazu, informujące, którymi punktami powinieneś się przemieszczać oraz jakim sposobem możesz dokonać płatności, jeśli nie ma miejsca do poboru opłat.
Jakie autostrady mamy w Polsce i które odcinki są płatne?
Polskie autostrady znajdują się pod zarządem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Możesz jeździć więc po takich autostradach jak:
- A1 – jest to autostrada, która łączy Gdańsk oraz wybrzeże z południową granicą państwa z Czechami w miejscowości Gorzyczki. Autostradą tą miniesz Toruń, Łódź, Częstochowę czy Aglomerację Górnośląską.
- A2 – jest to autostrada, która biegnie z zachodu na wschód, łącząc granicę Polski z Niemcami w Świecku z miejscowością Kukuryki na granicy z Białorusią.
- A4 – łączy granicę Polski z Niemcami w Jędrzychowicach z granicą ukraińską w Korczowej. Biegnie przez południową Polskę, mijając Wrocław, Górny Śląsk, Kraków czy Rzeszów.
- A6 – jest to autostrada pełniąca funkcję obwodnicy Szczecina. Łączy granicę Polski z Niemcami w Kołbaskowie z drogą ekspresową S3.
- A8 – jest Autostradową Obwodnicą Wrocławia.
- A18 – łączy autostradę A4 z granicą państwa z Niemcami w Olsztynie oraz niemiecką autostradą A15, biegnącą w stronę Berlina.
Które autostrady w Polsce są płatne, a które bezpłatne? Stan na rok 2022
Większość kierowców interesuje, ile ceną przejazdu autostradą? System autostrad w Polsce składa się z odcinków, które są państwowe i koncesyjne. To przekłada się niestety na różny koszt podróży na poszczególnych odcinkach. Zależy to jednak nie tylko od rodzaju autostrady, ale również od długości odcinka. Ile kosztuje autostrada? Ceny autostrad są różne. Płatne odcinki koncesyjne to:
- na autostradzie A1: odcinek Rusocin – Nowa Wieś, która obejmuje ok. 152 km trasy. Koszt autostrady w tym miejscu wynosi 29,90 zł w jedną stronę dla pojazdu kategorii I,
- na autostradzie A2: odcinek Świecko – Konin, który obejmuje ok. 252 km trasy. Koszt autostrady wynosi 93 zł w jedną stronę dla pojazdu kategorii I,
- autostrada A4: odcinek Katowice – Kraków, który obejmuje odcinek ok. 60 km to już koszt 24 zł w jedną stronę.
Płatne odcinki państwowe to:
- na autostradzie A4: odcinek Gliwice – Wrocław, który obejmuje ok. 160 km, koszt autostrady wynosi 16,20 zł,
- na autostradzie A2: odcinek Konin – Stryków, który obejmuje ok. 99 km, przejazd będzie Cię kosztował 9,90 zł.
Ceny autostrad w Polsce należą niestety do jednych z najwyższych w Europie. I chociaż długość autostrad, które podlegają opłacie, wynosi ok. 725 km, to GDDKiA zapowiada wyraźnie, że będzie dążyło do wprowadzenia płatności za wszystkie autostrady w kraju. Aktualnie jednak nie wszystkie odcinki są objęte opłatami. Zalicza się do nich:
- Autostradę A1 na odcinku Maciejów – Gliwice – Sośnica oraz Łódź Północ – Tuszyn,
- Autostradę A2 na odcinku Poznań Zachód – Poznań Wschód, Sługocin – Żdżary, Arynów – Ryczołek
- Autostradę A4 na odcinkach Jędrzychowice-Wrocław Bielany, Gliwice, Gliwice – Sośnica – Katowice-Murckowska, Krajów – Korczowa,
- cały odcinek autostrady A6, A8 i A18.
Wspominając o opłatach uiszczanych za przejazd autostradą, warto uzupełnić, że wszystkie drogi ekspresowe w Polsce są bezpłatne. Stąd spora rzesza kierowców opracowując plan podróży, je właśnie bierze pod uwagę, oczywiście jeśli można podobnym czy niewiele dłuższym czasie dotrzeć do celu.
Jak działa system e-Toll dla samochodów osobowych?
Do poboru opłaty za przejazdy na płatnych odcinkach autostrad zarządzanych przez GDDKiA służy system e-Toll. Zastąpił on dotychczas używany system viaTOLL oraz od 1 grudnia 2021 Manualny System Poboru Opłat. Jest to elektroniczny bilet autostradowy. System e-Toll oparty został na technologii wyznaczania pozycji pojazdu przy zastosowaniu pozycjonowania satelitarnego i dostępny jest na odcinku autostrady A2 Konin-Stryków oraz autostrady A4 Wrocław-Sośnica. O tym systemie informują oznaczenia autostrady, w tym również znaki na bramkach na autostradzie.
Za przejazd zapłacisz na podstawie elektronicznego e-biletu autostradowego, który nabędziesz w wyznaczonych punktach lub w aplikacji e-Toll PL. Bilet możesz również kupić z wyprzedzeniem, podając numer rejestracyjny samochodu, odcinek autostrady oraz planowaną godzinę startu podróży. Bilet będzie ważny przez 48 godzin od zadeklarowanego terminu. Aplikację e-Toll PL możesz pobrać bezpłatnie w sklepach Google Play oraz App Store. Jest ona obsługiwana przez system Android 6.0 (lub wyższy).
Jakich zasad powinieneś przestrzegać, znajdując się na autostradzie?
Jazda autostradą może być stresująca, nawet jeśli jesteś doświadczonym kierowcą. Nadmierna prędkość, monotonia i zmęczeniemogą stworzyć ryzyko wypadku. Warto więc przygotować siebie i swój samochód do jazdy. Co trzeba zrobić?
Przed długą podróżą koniecznie wypocznij, byś mógł szybko reagować na wszelkie czynniki pojawiające się w czasie drogi. Zapoznaj się z trasą, zaktualizuj mapy i nawigację. Ponadto przed jazdą przygotuj dobrze także swój samochód. Sprawdź poziom oleju i ciśnienie w oponach oraz poziomy innych płynów. Skompletuj również swój samochodowy niezbędnik, aby mieć wszystkie rzeczy pod ręką – radzi ekspert Inter Cars.
Skompletuj samochodu niezbędnik z Inter Cars
Warto zaopatrzyć się również w gadżety, które znacząco ułatwią Ci jazdę. Takim elementem z pewnością jest zestaw słuchawkowy, który umożliwi swobodne rozmawianie przez telefon w czasie jazdy. Niebezpieczne sytuacje na drodze zarejestruje również kamerka samochodowa, którą rekomenduje wielu specjalistów. Nie należy również zapominać o niezbędnych elementach wyposażenia auta, takich jak kamizelka odblaskowa, gaśnica czy trójkąt. Wszystkie kupisz w naszym sklepie Inter Cars.
Mimo iż polskie autostrady są jednymi z najdroższych dróg w Europie, to jednak nadal jest to najwygodniejszy rodzaj podróży samochodowej, szczególnie na długich odcinkach. Warto więc z autostrad korzystać, należy robić to jednak bezpiecznie i z głową. Przed podróżą sprawdź swój samochód i wyposaż go w niezbędne gadżety i ewentualne części zapasowe, które znajdziesz w Inter Cars. Pamiętaj też o zasadach panujących podczas jazdy na autostradzie.
FAQ
Które odcinki autostrad w Polsce są bezpłatne?
Nie zapłacisz za przejazd autostradą A1 na odcinku Maciejów – Gliwice – Sośnica oraz Łódź Północ – Tuszyn, a także autostradą A2 na odcinku Poznań Zachód – Poznań Wschód, Sługocin – Żdżary, Arynów – Ryczołek. Wolne od opłat są także autostrada A4 na odcinkach Jędrzychowice – Wrocław Bielany, Gliwice, Gliwice – Sośnica – Katowice-Murckowska, Krajów – Korczowa oraz autostrady A6, A8 i A18.
Z jaką prędkością można poruszać się po autostradzie?
Dla samochodów osobowych, motocykli i pojazdów ciężarowych o masie całkowitej do 3,5 t dopuszczalna jest jazda na autostradzie z maksymalną prędkością 140 km/h. Pojazdy powyzej 3,5 t nie mogą przekroczyć 80 km/h.
Kto nie może jechać autostradą?
Na autostradzie nie mogą się poruszać pojazdy jednośladowe, takie jak rowery czy motorowery, a ponadto również ciągniki, wozy konne czy piesi.
