Własny samochód daje poczucie niezależności i jest sporym ułatwieniem w codziennym życiu. Przy zakupie pierwszego auta nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że to nie jedyny większy wydatek, na który trzeba się przygotować. Ogromnym obciążeniem finansowym są koszty eksploatacji pojazdu, z czego najbardziej odczuwalne dla kieszeni jest regularne tankowanie. Ile w rzeczywistości kosztuje benzyna, jakie są składowe ceny paliwa i co wpływa na jej wysokość? Wszystkiego dowiesz się z niniejszego artykułu!
Kierowcy często narzekają na wysokie ceny paliwa, obwiniając przede wszystkim właścicieli stacji. Tymczasem marża narzucana przy sprzedaży surowca stanowi jedynie niewielki ułamek całkowitego kosztu zakupu benzyny. To, ile będzie Cię kosztować wizyta na stacji benzynowej, zależy od wielu czynników, na które mają wpływ m.in. notowania ropy naftowej, kurs złotego w relacji do dolara, a nawet sytuacja gospodarcza nie tylko w kraju, ale i na świecie. Duże znaczenie ma również lokalizacja stacji benzynowej, co łatwo zauważyć, porównując ceny w różnych miastach. To tylko niektóre wskaźniki, decydujące o tym, na co składa się cena paliwa, a szczegółową analizę przygotowaliśmy w niniejszym opracowaniu.
Z tego artykułu dowiesz się między innymi:
- Od czego zależy cena paliwa?
- Jakie czynniki mają wpływ na końcowy koszt surowców z rafinerii?
- Co jest w cenie paliwa i jaki mają w niej udział procentowy?
- Czym są poszczególne składowe ceny paliwa?
- W jaki sposób możesz zaoszczędzić na kosztach zakupu benzyny, gazu płynnego i oleju napędowego?
Cena paliwa – składowe czynniki, które wpływają na aktualne stawki
Tankowanie to czynność, której nie można uniknąć, jeśli jest się właścicielem pojazdu. Zakup paliwa to jeden z największych kosztów eksploatacyjnych, z jakim będziesz musiał się zmierzyć przez cały okres użytkowania samochodu. Wielu kierowców uświadamia to sobie dopiero po zakupie pierwszego auta, nie biorąc pod uwagę tego, jak dużym obciążeniem dla budżetu są regularne wizyty na stacji.
Oczywiście to, ile będziesz wydawał na paliwo, zależy od częstotliwości podróży, stylu jazdy oraz parametrów pojazdu. Nie można więc oszacować, ile będziesz musiał przeznaczyć pieniędzy na zakup benzyny w skali miesiąca. W pewnym stopniu masz szansę nieco zaoszczędzić, stosując się do zasad ekonomicznej jazdy samochodem.
Największy wpływ na koszty utrzymania auta ma jednak cena paliwa. Co się składa na jej wysokość? Stawki są ustalane według globalnych wskaźników, które nie zawsze są zależne od sytuacji gospodarczej kraju. W tym roku możemy zaobserwować drastyczny skok ceny paliwa i dotyczy to nie tylko terytorium Polski. Z podobną podwyżką zmagają się również inne państwa, dlatego zjawisko wzrostu kosztów surowców rafineryjnych jest zjawiskiem na skalę światową. W takim razie, od czego zależy cena paliwa? Najważniejszymi czynnikami, które mają wpływ na ustalanie stawek, są:
- aktualne kursy na rynku walut;
- ceny ropy naftowej na świecie;
- wysokość podatku akcyzowego;
- aktualna stawka opłaty paliwowej.
Na końcowy koszt zakupu paliwa mają wpływ także inne czynniki, takie jak transport z rafinerii, marża detaliczna oraz podatki pobierane w danym kraju. Składowe ceny paliwa mogą się ponadto różnić w zależności od rodzaju surowca. Łatwo to zauważyć podczas wizyty na stacji, sprawdzając cenę gazu płynnego (LPG), oleju napędowego oraz benzyny.
Cena paliwa – co się składa na ostateczny koszt
Sytuacja na rynkach światowych jest pierwszym czynnikiem, który kształtuje ceny surowców paliwowych. Na końcowy koszt zakupu paliwa mają wpływ również inne elementy, które w dużej mierze zależą od polityki prowadzonej w kraju. Opłaty dodatkowe wynikają nie tylko z kosztów dostarczenia surowców z rafinerii, ale i zasilają budżet państwa. Jeżeli zastanawiasz się, skąd się bierze ostateczna cena paliwa, składowe przedstawione w tabeli pomogą Ci to zrozumieć.
| Opłaty | Uśrednione składowe ceny za 1 l benzyny | Uśrednione składowe ceny za 1 l oleju napędowego | Uśrednione składowe ceny za 1 l gazu płynnego |
| Koszt zakupu surowca w rafinerii | 71% | 72% | 70% |
| Podatek akcyzowy | 19% | 14% | 6% |
| Podatek VAT | 8% | 8% | 8% |
| Marża detaliczna stacji | 3,5% | 3,5% | 14% |
| Opłata paliwowa | 2% | 4% | 3% |
| Opłata emisyjna | 1% | 1% | 1% |
Podane przybliżone składowe ceny paliwa obowiązują w 2022 r. Analizując jednak ceny na przestrzeni miesięcy od początku roku, różnice te mogą wynosić nawet kilka procent. Prezentowane dane są więc uśrednione i mają na celu zobrazować, co jest w cenie paliwa, za które płacisz podczas tankowania auta. Warto mieć na uwadze, że wartości te są zmienne i jak już wyżej wspomnieliśmy, w dużej mierze zależą od aktualnej sytuacji gospodarczej kraju. Można się więc spodziewać, że wskaźniki te w przyszłości się zmienią, ale trudno przewidzieć, czy zmiana ta będzie korzystna dla kierowców.
Największą składową ceny paliwa jest koszt zakupu surowca w rafinerii, ale sumując dodatkowe opłaty, można łatwo zauważyć, jak duży wpływ mają na ostateczny koszt. Ponadto w roku 2022 doszło do nietypowej sytuacji, gdyż ze względu na inflację i kryzys gospodarczy kraju, rząd postanowił obniżyć podatek VAT z 23 do 8 proc. Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe, aby zminimalizować skutki drastycznych podwyżek. Trzeba się więc liczyć z tym, że wkrótce stawka ta wróci do pierwotnego poziomu, co drastycznie odbije się na kieszeniach kierowców – mówi ekspert Inter Cars.
Cena paliwa – składowe i ich znaczenie
Wiesz już, na co składa się cena paliwa i jakie są jej poszczególne elementy. Wyjaśnijmy teraz, co tak naprawdę oznaczają wybrane opłaty i dlaczego dolicza się je do podstawowej ceny surowca.
Opłata akcyzowa
To rodzaj podatku nakładanego na niektóre produkty konsumpcyjne w celu ograniczenia ich spożycia. Stanowi podstawową daninę, która zasila budżet państwa. Akcyzą są objęte takie wyroby, jak: tytoń, alkohol, energia czy paliwo. Jest to jeden z najważniejszych wskaźników cenotwórczych. Oznacza to, że bezpośrednio wpływa na cenę poszczególnych produktów, których ostatecznym nabywcą jest konsument. Jeżeli chodzi o składowe ceny paliwa, akcyza jest największym podatkiem nakładanym na benzynę, olej napędowy i LPG.
Podatek VAT
Podatek doliczany do wartości netto towarów i usług. Osoby prowadzące działalność mogą je odliczyć od kosztów sprzedaży, dlatego faktycznym płatnikiem jest konsument. W Polsce stawka podatku VAT wynosi 5, 8 lub 23 proc. w zależności od rodzaju produktu. W przypadku paliwa standardowa opłata jest naliczana w wysokości 23 proc., co stanowi 19 proc. ceny benzyny. Wyjątkowo w 2022 stawka VAT została obniżona do 8 proc. i o tę wartość pomniejszono składowe ceny paliwa.
Opłata paliwowa
To kolejny podatek, który obejmuje jedynie surowce z rafinerii. Został wprowadzony jako opłata pobierana w celu sfinansowania kosztów remontu i budowy dróg. Opłatę paliwową płacą więc jedynie kierowcy, którzy są bezpośrednimi użytkownikami infrastruktury drogowej. To wyjaśnia, dlaczego ten podatek został nałożony wyłącznie na paliwo.
Opłata emisyjna
Jest to rodzaj opłaty, która ma wspierać rozwój niskoemisyjnego transportu. Dodatek ten nie ma dużego wpływu na końcową cenę paliwa, gdyż waha się średnio od 1 do 2 proc. w zależności od sytuacji na rynku. Opłata emisyjna w przybliżeniu wynosi ok. 8 gr na litr oleju napędowego i benzyny bezołowiowej.
Marża detaliczna
Na składowe ceny paliwa składa się również marża detaliczna, czyli opłata doliczana przez właścicieli stacji benzynowych. Jest to nic innego jak różnica między ceną hurtową a detaliczną, która stanowi zysk dla przedsiębiorcy. Wiedząc, co jest w cenie paliwa i jak bardzo opodatkowany jest ten surowiec, marża wydaje się niewielka. Oznacza to, że podczas tankowania tylko ok. 3,5 proc. Twoich pieniędzy trafia bezpośrednio do sprzedawcy. Resztę opłat, poza kosztem zakupu surowca z rafinerii stanowi głównie akcyza i VAT. Warto przy tym pamiętać, że marża detaliczna nie stanowi czystego zysku dla przedsiębiorcy, gdyż kwota ta służy również do pokrycia kosztów prowadzenia działalności.
Co jest w cenie paliwa – pozostałe czynniki
Wiesz już, od czego zależy cena paliwa, co się składa na ostateczną kwotę i co oznaczają poszczególne elementy składowe kosztów surowców rafineryjnych. Opłaty podatkowe mają największą wartość cenotwórczą i to one odpowiadają za wydatki, jakie ponosisz podczas tankowania swojego auta. Musisz jednak mieć świadomość, że w ujęciu holistycznym, kształtowanie cen benzyny, oleju napędowego czy LPG ma także wiele innych czynników, takich jak:
- sytuacja polityczna i gospodarcza w kraju i na świecie;
- wahania na rynku walut;
- koszty transportu i energii elektrycznej;
- popyt i podaż na rynkach ropy;
- lokalizacja stacji paliw;
- wartość złotówki względem waluty transakcyjnej na rynkach ropy;
- cena baryłki ropy;
- sytuacje nadzwyczajne, np. wojna, kryzys gospodarczy czy drastyczny wzrost inflacji.
Ze względu na niestabilną sytuację w kraju i na świecie trudno prognozować, jak w przyszłości będzie się kształtowała cena paliwa. Składowe pozostaną jednak takie same, mimo że ich wartość z pewnością się zmieni. Nic nie wskazuje na to, aby paliwa stałe miały zostać opodatkowane dodatkową opłatą, ale trzeba się liczyć z powrotem VAT-u do pierwotnej wysokości.
Składowe ceny paliwa – jak można na nich zaoszczędzić?
Trwają prace nad nową uchwałą Europarlamentu, która ma wprowadzić zakaz sprzedaży aut spalinowych od 2035 r. Rozwój elektromobilności stwarza więc szansę, że w przyszłości wysokie ceny paliwa nie będą tak dotkliwe dla kierowców. Zanim to jednak nastąpi, właściciele samochodów napędzanych na gaz, benzynę i olej muszą się liczyć ze sporymi wydatkami. W pewnym stopniu masz możliwość ograniczyć koszty eksploatacji pojazdu, wdrażając w życie kilka podstawowych zasad. Skoro wiesz już, co jest w cenie paliwa, zobacz teraz, jak możesz zaoszczędzić na tankowaniu!
- Naucz się ekonomicznej jazdy – staraj się jeździć z równomierną prędkością bez wchodzenia na wysokie obroty. Unikaj gwałtownego hamowania i przyśpieszania, a gdy to możliwe, korzystaj z tempomatu.
- Zadbaj o opony – wbrew pozorom stan ogumienia ma duży wpływ na spalanie paliwa. Wybieraj opony dobrej jakości i o parametrach zgodnych z zaleceniami producenta. Nie bagatelizuj też ciśnienia, gdyż nawet niewielkie odchylenia od normy mogą przełożyć się na kilkuprocentowy wzrost spalania.
- Nie nadwyrężaj silnika – przy dłuższym postoju np. przed zamkniętym przejazdem kolejowym wyłączaj silnik. Ponadto po uruchomieniu auta nie rozpędzaj go do maksymalnej prędkości, dopóki silnik się nie rozgrzeje i nie złapie stabilnej temperatury.
- Wyłącz energochłonne gadżety – współczesne auta są wyposażone w rozwiązania, które mają na celu poprawić komfort kierowcy i podróżujących. Niestety, udogodnienia, takie jak klimatyzacja czy podgrzewane fotele powodują wzrost spalania. Jeżeli chcesz zaoszczędzić na paliwie, używaj ich z rozsądkiem i uruchamiaj tylko wtedy, kiedy faktycznie tego potrzebujesz.
- Ogranicz zbędny bagaż – wożenie niepotrzebnych rzeczy w bagażniku może Cię kosztować nawet 0,7 l więcej zużytego paliwa na 100 km. Unikaj więc przeładowywania pojazdu, aby nie zwiększać jego masy całkowitej, gdyż to będzie równoznaczne ze wzrostem spalania.
Zadbaj o kondycje swojego auta z Inter Cars
Poziom spalania w dużej mierze zależy również od ogólnej kondycji auta. Nawet jeśli jesteś posiadaczem ekonomicznego samochodu, będzie on zużywał znacznie więcej paliwa, gdy nie zadbasz o właściwy serwis. Największy wpływ na spalanie ma jednostka napędowa, dlatego tak ważne jest, aby nie dopuścić do jej usterki. Podstawą są regularne przeglądy wraz z wymianą oleju, filtrów, świec i pozostałego osprzętu, który ulega naturalnemu zużyciu.
Wiesz już, na co składa się cena paliwa i jak zaoszczędzić na kosztach tankowania. Sprawne auto pozwoli Ci zachować spalanie na optymalnym poziomie, dlatego pamiętaj o regularnym serwisie. Części zamienne do każdego modelu i marki samochodu znajdziesz w Inter Cars. Poniżej znajdziesz sekcje, gdzie odpowiedzieliśmy najczęściej zadawane pytania.
FAQ
Od czego zależy cena paliwa?
Na końcową cenę surowca ma wpływ wiele czynników, w tym sytuacja gospodarcza i polityczna w kraju i na świecie, koszty transportu paliw z rafinerii, czy aktualne kursy na rynku walut. Trzeba też wziąć pod uwagę sytuacje nadzwyczajne i zjawiska globalne, które odbijają się na cenach surowców energetycznych.
Jakie są składowe ceny paliwa?
Największym wartość stanowi koszt zakupu surowców z rafinerii. Do ceny netto jest dodatkowo doliczony podatek VAT, akcyza, opłaty paliwowe i emisyjne oraz marża detaliczna pobierana przez stacje paliw.
Jak ograniczyć koszty eksploatacji pojazdu
Najlepszy sposób na ograniczenie kosztów to: ekonomiczna jazda, dbanie o stan opon, nienadwyrężanie silnika, wyłączenie energochłonnych gadżetów i ograniczenie zbędnego bagażu.
