Nocna jazda samochodem – jakie zasady obowiązują?

Prowadzenie pojazdu nocą wiąże się z licznymi zagrożeniami. Zmniejszona widoczność może spowodować, że za późno dostrzeżesz przeszkodę. Zmęczenie bywa zaś przyczyną zaśnięcia za kierownicą. Co zrobić, żeby nocna jazda była bezpieczna? I jak używać oświetlenia samochodu po zmierzchu? Poznaj najważniejsze zalecenia i zminimalizuj ryzyko wypadku.

Noc jest to czas od zmierzchu do świtu. Na północnej szerokości geograficznej (na której leży Polska) dzień jest jednak bardzo krótki jesienią i zimą, a ciemno zaczyna się robić już po południu. Wiosną i latem słońce zachodzi znacznie później,  a najdłuższy dzień w roku (wypadający 21 czerwca) trwa ponad 16 godzin. Co ważne, nocna jazda wiąże się nie tylko ze stopniem zaciemnienia, ale też naturalnym rytmem życia. W polskim Kodeksie Pracy pora nocna trwa od godziny 21 do 7 rano. Jest to zazwyczaj czas na odpoczynek i regenerację, dlatego występuje wtedy znacznie mniejsze natężenie ruchu. Ma to swoje odzwierciedlenie w policyjnych statystykach. W 2022 r. w godzinach od północy do 5 rano doszło do 842 wypadków. A już od godziny 13 do 18 liczba ta wzrosła do 7657. Jednocześnie trzeba liczyć się z pewnymi czynnikami, które utrudniają prowadzenie pojazdu nocą. Sprawdź, jak zmniejszyć ich wpływ i zwiększyć swój komfort.

Z poniższego artykułu dowiesz się m.in.:

• Dlaczego jazda w nocy jest uważana za niebezpieczną?
• Co to jest efekt latarni?
• Jaki wpływ na bezpieczeństwo ma oświetlenie samochodu?
• Co zrobić, żeby nie zasnąć za kierownicą?
• Jakie akcesoria przydadzą się podczas nocnej podróży?

Dlaczego jazda w nocy może być niebezpieczna?

Brak korków oraz mały ruch sprawiają, że przemieszczanie się samochodem nocą jest szybsze. Z tego powodu wielu kierowców wybiera na dłuższe podróże właśnie późne godziny. Jazda nocą samochodem wiąże się jednocześnie z większym wysiłkiem dla narządu wzroku oraz całego organizmu. Znużenie potęguje monotonna droga (szczególnie na autostradach i drogach ekspresowych), a panująca wokół ciemność sprzyja zasypianiu. 

Częste przyczyny wypadków w nocy to m.in. chęć jak najszybszego osiągnięcia celu, osłabienie koncentracji, spadek ostrości widzenia i narastająca senność. Decydując się na podróż w takich godzinach, upewnij się, że znasz wszystkie zagrożenia, z jakimi możesz się spotkać.

Godziny śmierci

Według policyjnych statystyk, do największej ilości kolizji w godzinach nocnych dochodzi tuż po północy. Na 842 wypadki, do których doszło w 2022 r. od godziny 0:00 do 5:00, aż 224 wydarzyły się do 1 w nocy. Zginęło w nich 38 osób, a 297 zostało rannych. 

Dlaczego właśnie w okolicach północy wzrasta ryzyko wypadku? O tej porze często jest jeszcze całkiem spory ruch, a kierowcom zaczyna doskwierać zmęczenie. Próby szybkiego dotarcia na miejsce przy jednoczesnym spadku wydolności umysłowej, mogą sprawić, że kierowca nie dostrzeże w porę zbliżającego się zagrożenia.

Efekt latarni

Jazda nocą wiąże się także z ryzykiem wystąpienia tzw. efektu latarni. Co to takiego? Jest to sytuacja, kiedy dostrzegasz jedynie snopy świateł pochodzące ze znajdujących się na poboczach latarni oraz punkty świetlne od nadjeżdżających samochodów. Dochodzi do tego zazwyczaj, kiedy inni kierowcy zapominają o wyłączeniu świateł drogowych. 

Po chwilowym oślepieniu wzrok potrzebuje co najmniej kilku sekund na odzyskanie sprawności. Jeśli natężenie ruchu jest spore, światła pojazdów mogą działać niczym flesze, osłabiając Twoją zdolność do obserwacji drogi. Trudniejsze jest wtedy m.in. dostrzeżenie pieszych oraz przebiegających przez jezdnię zwierząt. Niewidoczne są też wszystkie nieoświetlone elementy znajdujące się na drodze. Co ważne, nagły błysk światła pojawia się nie tylko z przodu, ale może też odbijać się w lusterkach.

Niska temperatura

Bezpieczeństwo jazdy zależy w dużej mierze także od warunków pogodowych. A ma na nie wpływ nie tylko pora roku, ale też dnia. Temperatura w nocy może być niższa nawet o połowę w stosunku do wskazań z godzin popołudniowych. To wiąże się z kolei z potencjalnie groźnymi zjawiskami atmosferycznymi, jak np.:

• gołoledź – w wyniku opadów deszczu przy ujemnej temperaturze na drodze tworzy się warstwa lodu,
• przymrozek – kiedy temperatura w ciągu dnia jest dodatnia, a w nocy spada poniżej zera,
• oblodzenie – jeśli w trakcie topnienia pokrywy śnieżnej nastąpi spadek temperatury, na drodze powstaje lód,
• mgła – zjawisko typowe dla jesieni, często pojawia się nad ranem, zawężając pole widzenia.

Jazda w nocy wymaga bacznej obserwacji zmieniającej się pogody. Jeśli wybierasz się w podróż zimą, przyda się też dodatkowa dawka wiedzy z bloga Inter Cars: Czy wiesz, jak jeździć zimą? 5 najważniejszych zasad.

Zmęczenie

Ludzki organizm jest przyzwyczajony do nocnego wypoczynku. Dlatego, jeśli nie położysz się spać w odpowiednim momencie, ciało samo zacznie się tego domagać. Znużenie, senność i spadek koncentracji mogą być niebezpieczne, a także stanowić bezpośrednią przyczynę wypadku.

W trakcie nocnej jazdy często dochodzi do mikrodrzemek. Podczas ich trwania zupełnie wyłączasz swoją uwagę, tracąc zdolność do reagowania na zmieniające się warunki drogowe. Możesz w tym czasie pokonać kilkaset metrów, nie mając kontroli nad tym, co dzieje się z Twoim autem. Efekt? W 2022 r. doszło do 43 wypadków spowodowanych zaśnięciem. Zginęło w nich 11 osób, a 62 zostały ranne.

Jazda nocą a oświetlenie samochodu

Sprawne oświetlenie w samochodzie umożliwia dokładne śledzenie drogi oraz pomaga w szybkim dostrzeżeniu zagrożeń. Jest to jeszcze istotniejsze po zmroku. Nocna jazda na nieoświetlonym terenie sprawia, że widzisz jedynie obszar, który obejmują swoim zasięgiem reflektory. Wystarczy wtedy jedna przepalona żarówka, żeby znacząco ograniczyć Twoje pole widzenia. Możesz w ten sposób wprowadzić w błąd również innych kierowców i pieszych, którzy mogą pomylić auto z jednośladem.

Przed nocną podróżą należy sprawdzić stan żarówek oraz czystość reflektorów (pod wpływem zabrudzeń światło może rozpraszać się w nieprawidłowy sposób). Pamiętaj też, że żarówki najlepiej wymieniać parami. Podobne tempo zużycia ułatwi ich kontrolowanie i zapobiegnie niespodziewanym problemom.

Bezpieczna jazda nocą: kluczowe zasady korzystania ze świateł drogowych

Mniejszy ruch sprawia, że rozwijanie większych prędkości jest łatwiejsze. Naciskając pedał gazu, trzeba jednak pamiętać o jednoczesnej zmianie pola widzenia. Z tego powodu samochody są wyposażone w światła drogowe, przeznaczone do jazdy po zapadnięciu zmroku. Należy ich używać od zmierzchu do świtu na nieoświetlonych drogach, jeśli:

• z naprzeciwka nie nadjeżdża inny pojazd,
• żadne auto nie jedzie przed Tobą,
• nie oślepisz innych kierowców lub pieszych poruszających się w kolumnie.

Przełączanie świateł mijania na drogowe znacznie zwiększa widoczność, a tym samym czas na reakcję. I odwrotnie: w momencie kiedy wyłączasz długie światła, spada Twoje pole widzenia. Zakres świateł mijania to ok. 40 m, a drogowych 100 m. Jazda nocą powinna uwzględniać te czynniki. Jeśli więc wyłączasz światła drogowe, należy jednocześnie zmniejszyć prędkość.

Odpowiednie ustawienie reflektorów

Oślepianie innych kierowców jest możliwe, nawet jeśli nie używasz świateł drogowych. Najczęściej ma to związek ze złym ustawieniem reflektorów. Co ważne, bywa to niezauważalne dla kierowcy takiego auta, a konsekwencje ponoszą pozostali uczestnicy ruchu drogowego. Reflektory mogą rozregulować się nawet w wyniku najechania na dziurę. Jeśli więc chcesz, żeby jazda nocą samochodem przebiegała bezpiecznie, warto sprawdzić tę kwestię przed podróżą. Co jest najważniejsze?

• odchylenie w kierunku poziomym nie powinno być wyższe niż 20 cm na 10 m w prawą lub lewą stronę,
• w pionie odchylenie nie może wynosić więcej niż 5 cm na 10 m w górę i w dół.

Centymetry w ustawieniu reflektorów oznaczają zmianę zasięgu o całe metry. Istotna jest więc jak największa precyzja. Jak to zrobić? Przeczytaj instrukcję na blogu Inter Cars: Jak ustawić światła w samochodzie? 5 porad eksperta.

Nocna jazda – najważniejsze zasady

Jazda w nocy jest bardziej komfortowa dla osób, które dbają o kondycję i zdrowie swojego organizmu. Wiąże się to z wypoczynkiem oraz energią niezbędną do prowadzenia samochodu. Według zaleceń ekspertów co 2 dwie godziny należy też robić co najmniej kilkunastominutowe przerwy. Krótki postój jest koniecznością także, kiedy poczujesz nagłe zmęczenie, osłabienie lub brak sił. Można w tym czasie pójść na krótki spacer lub zjeść posiłek. 

Zrezygnuj za to z picia napojów energetycznych, które mogą pogorszyć zdolność do koncentracji (nie wspominając o szkodliwym wpływie na zdrowie). W trakcie prowadzenia auta warto z kolei włączyć muzykę lub interesującego audiobooka: pomogą zwalczyć senność. Podczas jazdy stosuj się również do opisanych poniżej technicznych zasad.

Zredukuj podświetlenie deski rozdzielczej

Światło emitowane przez zegary znajdujące się na desce rozdzielczej może powodować zwężanie się źrenic, co przekłada się na problemy z widzeniem. Dotyczy to także innych, podświetlanych elementów, jak choćby nawigacja lub używane przez pasażerów tablety. Łuna światła będzie bowiem odbijać się od szyb, co nie tylko wpływa na pole widzenia, ale też dekoncentruje kierowcę. Jeśli jest taka możliwość, zmniejsz więc natężenie podświetlenia deski rozdzielczej i wyłącz dodatkowe źródła światła (np. ozdobne listwy oświetleniowe).

Zachowaj odpowiedni odstęp

Zachowanie właściwej odległości od poprzedzającego samochodu pozwala utrzymać płynność ruchu oraz redukuje ryzyko kolizji w wyniku gwałtownego hamowania. Jak ma to wyglądać w praktyce?

• Przy dużym natężeniu ruchu zachowaj taki odstęp, żeby znaleźć się w miejscu jadącego przed Tobą pojazdu za 3 sekundy;
• jeśli droga jest mało uczęszczana, pozwól mu odjechać poza własne pole widzenia, dzięki czemu możliwe będzie włączenie świateł drogowych.

Nocna jazda z długimi światłami przynosi wiele korzyści, łącznie ze zmniejszeniem uczucia znużenia kierowcy.

Utrzymuj stałą drogę zatrzymania

Prowadząc auto po zmroku, trzeba też pamiętać, żeby nie wyprzedzać własnych świateł. Co to znaczy? Jedź z taką prędkością, aby droga hamowania zmieściła się na odcinku drogi, który w danym momencie oświetlają reflektory Twojego samochodu. Zyskujesz w ten sposób czas na zareagowanie na znajdujące się na drodze przeszkody. 

Zwiększenie prędkości jest usprawiedliwione tylko wtedy, kiedy jezdnia jest oświetlona latarniami, a co za tym idzie, wzrasta zasięg wzroku. Konieczne jest też stosowanie się do przepisów oraz uwzględnienie, że maksymalna bezpieczna szybkość prawdopodobnie będzie niższa niż w ciągu dnia.

Skorzystaj z nowoczesnych systemów bezpieczeństwa

Nowoczesne samochody są często wyposażone w rozwiązania technologicznie, które mają wydłużyć zasięg widzenia bez oślepiania innych kierowców. Są to głównie systemy noktowizyjne. Ich działanie polega na rejestrowaniu drogi przez kamerę na podczerwień oraz wyświetlaniu uzyskanego obrazu na monitorze. W niektórych z nich układ współpracuje z reflektorami, które automatycznie kierują snop migającego światła na napotkaną na drodze przeszkodę (m.in. w modelach Mercedes-Benz klasy S od 2005 r.). Systemy noktowizyjne są też w stanie oznaczyć je na ekranie, zaznaczając obiekty np. przy pomocy obwódki.

Jazda nocą samochodem – zastosuj się do wskazówek eksperta

Lęk przed prowadzeniem auta w nocy często pojawia się u początkujących kierowców. Obawy są uzasadnione, biorąc pod uwagę fakt, że jest to zupełnie nowa sytuacja. Decydując się na przełamanie strachu, warto zastosować się do wskazówek eksperta, dzięki którym jazda nocą będzie bardziej komfortowa.

Ważne jest dostosowanie prędkości do pola widzenia. Obserwując oś jezdni, nie można z kolei zapomnieć o kontrolowaniu prawej krawędzi oraz tego, co dzieje się na poboczu. Staraj się nie patrzeć w reflektory mijających aut, a jeśli oślepiają Cię, skup wzrok na prawej stronie pasa. Przygotowując samochód do jazdy, pamiętaj o zmianie ustawienia lusterka wstecznego. Odbijające się w nim światła znajdującego się za Tobą samochodu utrudnią obserwację drogi. W niektórych modelach aut przyciemnienie lusterka odbywa się automatycznie, w innych trzeba to zrobić ręcznie. Zadbaj też o czystość szyb i wymień wycieraczki jeśli są zużyte: widoczność musi być jak najlepsza – wskazuje ekspert Inter Cars.

Komfortowa jazda w nocy? Zadbaj o to z Inter Cars!

Każdy kierowca, prędzej czy później, musi zetknąć się z sytuacją, jaką jest prowadzenie samochodu po zapadnięciu zmroku. Od tego, jak się do tego przygotujesz, zależeć będzie Twoje bezpieczeństwo. Zamierzając wybrać się w nocną podróż, należy więc sprawdzić stan techniczny samochodu. Upewnij się, że płyny eksploatacyjne nie będą wymagały uzupełnienia w trakcie jazdy. Skontroluj też żarówki, reflektory oraz pióra wycieraczek. Wszystkie potrzebne do tego części zamienne i akcesoria znajdziesz w sklepie motoryzacyjnym Inter Cars. Sprawdź rekomendacje ekspertów oraz wybierz rozwiązania, które umożliwią komfortową jazdę o każdej porze dnia i nocy. Polecamy m.in.:

Jazda nocą wymaga odpowiedniego przygotowania

Sprawne auto i dobrze ustawione światła to sprawy, o których należy pomyśleć za każdym razem, kiedy zamierzasz usiąść za kierownicą. Jeśli jest przed Tobą nocna jazda, warto zadbać też o wiele innych, pozornie mniej istotnych elementów. Trzeba m.in. wypocząć przed podróżą, zadbać o nawodnienie i zjeść lekki posiłek. Lepiej zrezygnować z żywności wysokoprzetworzonej oraz bogatej w cukier: gwałtowny wzrost energii skutkuje równie nagłym jej spadkiem, co następnie powoduje długotrwałe znużenie. Możesz, zamiast tego przygotować sobie termos z kawą lub herbatą, które pomogą zwalczyć zmęczenie. Podróż będzie spokojniejsza jeśli zadbasz o wszystkie wymienione kwestie.