Zmieniające się prawo nie zwalnia z konieczności ich przestrzegania. Szczególnie problematyczna pod tym względem jest zielona strzałka warunkowa, która nie zawsze była obecna na polskich skrzyżowaniach. Pojawiła się ona (pierwotnie jako tabliczka) w latach 80. XX wieku. W kolejnych latach kilkukrotnie usuwano ją i przywracano, by u progu nowego stulecia miejsce tabliczek zajęły wyświetlające strzałkę sygnalizatory. Podejście do warunkowego skrętu przechodziło kolejne modyfikacje – w 2003 r. zdecydowano, że strzałka może być stosowana wyłącznie na skrzyżowaniach bezkolizyjnych, co doprowadziło do niemal masowego demontażu sygnalizatorów warunkowych.
W 2010 r. w wielu polskich miastach wprowadzono inteligentne zarządzanie ruchem, co przyczyniło się do ponownego zmniejszenia liczby zielonych strzałek. Inteligentne systemy dostosowują długość trwania sygnałów do natężenia ruchu, co powoduje, że strzałki warunkowe nie są potrzebne. Można je jednak nadal spotkać w wielu miejscach, a nieprawidłowy przejazd przez skrzyżowanie z zieloną strzałką może skończyć się mandatem.
Z poniższego artykułu dowiesz się m.in.:
- Jakie są podstawowe rodzaje sygnalizatorów świetlnych?
- Co na temat zielonej strzałki mówią przepisy?
- Jak się zachować, widząc warunkową zieloną strzałkę?
- Ile wynosi mandat za niezatrzymanie się przed warunkową strzałką?
Zielona strzałka w prawo i rodzaje sygnalizatorów
Przyczyną 360 wypadków samochodowych w 2021 r. było niestosowanie się do sygnalizacji świetlnej. Zginęło w nich 18 osób, a 471 zostało rannych. Do ilu z nich doprowadziło niewłaściwe zachowanie kierowcy podczas wyświetlania warunkowej strzałki na sygnalizatorze? Trudno to określić – takich statystyk nie prowadzi ani policja, ani Ministerstwo Infrastruktury. Przytaczane przez naszych ekspertów szacunki są jednak bezlitosne – nawet 90 proc. kierowców może nie stosować się do obowiązujących przepisów.
Co oznacza zielona strzałka na sygnalizatorze? Uprawnia ona kierowców do warunkowego skrętu w prawo. Nie jest zatem jednoznaczna z prawem do natychmiastowego przejazdu przez skrzyżowanie. Strzałka jest umieszczana wyłącznie na sygnalizatorze S2. Warto przypomnieć, że sygnalizatory, które można najczęściej spotkać na polskich ulicach to S1,S2 i S3. Czym się od siebie różnią?
Sygnalizator S1
Sygnalizator S1 oznacza skrzyżowanie kolizyjne dla kierowców wszystkich pojazdów. Znaczenie wyświetlanych sygnałów jest przekazywane już najmłodszym dzieciom. Jest to:
- kolor czerwony – bezwzględny zakaz wjazdu za sygnalizator,
- kolor zielony – zezwolenie na przejazd przez skrzyżowanie,
- kolor żółty – ostrzeżenie o przyszłej zmianie koloru (zabrania wjazdu za sygnalizator z wyłączeniem sytuacji, kiedy zatrzymanie pojazdu zagraża bezpieczeństwu).
Jeśli wyświetlany sygnał zezwala na wykonanie skrętu w lewo, kierowca zamierzający przeprowadzić manewr musi wcześniej ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom. Określają to szczegółowo przepisy prawa o ruchu drogowym.
Sygnalizator S2
Jest to sygnalizator z symbolem dopuszczającym skręcanie w kierunku wskazanym strzałką. Znak S2 poza klasycznym oznaczeniem (jak w sygnalizatorze S1) jest wyposażony w dodatkową strzałkę w kolorze zielonym, wyświetlaną razem z czerwonym światłem. Zielona strzałka zezwala na skręt w najbliższą jezdnię na skrzyżowaniu (zgodną ze wskazanym kierunkiem) po uprzednim zatrzymaniu się oraz sprawdzeniu, czy manewr nie utrudni poruszania się po jezdni innym uczestnikom ruchu drogowego.
Zielona strzałka w prawo jest spotykana znacznie częściej od sygnalizatorów dopuszczających warunkowy skręt w lewo. Jeśli jednak spotkasz się z takim znakiem, pamiętaj, że zezwala on także na zawracanie z lewego, skrajnego pasa ruchu (wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zawracanie jest zabronione znakiem B-23).
Sygnalizator S3
Sygnalizator kierunkowy S3 zapewnia bezkolizyjność przejazdu przez skrzyżowanie. Klasyczne światła są tu zastąpione strzałkami, których kolory odnoszą się do podstawowych oznaczeń sygnalizacji świetlnej (czerwony, zielony i żółty). Podczas wjazdu na skrzyżowanie nie trzeba ustępować pierwszeństwa pozostałym uczestnikom ruchu drogowego (jeśli Twój pas otrzymuje sygnał zielony, krzyżujące się z nim pasy mają sygnał czerwony).
Skierowana w lewo strzałka na sygnalizatorze S3 oznacza zakaz zawracania. Manewr ten dopuszcza się, tylko jeśli grot strzałki będzie zwrócony w dół. Ten typ sygnalizatora jest ceniony za bezpieczeństwo przejazdu, lecz jednocześnie może powodować tworzenie się korków, dlatego nie jest umieszczany w miejscach o wysokim natężeniu ruchu.
Zielona strzałka na sygnalizatorze – podstawa prawna
Warunki korzystania z zielonej strzałki na sygnalizatorze S2 określa rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r., dotyczące znaków i sygnałów drogowych. Zgodnie z nim:
- zielona strzałka warunkowa nadawana wraz z czerwonym sygnałem świetlnym dopuszcza możliwość ruchu w kierunku wskazanym strzałką (oznacza to, że jeśli jest skierowana np. w prawą stronę, niemożliwa jest jazda na wprost),
- przed wjazdem na skrzyżowanie, kierowca ma obowiązek zatrzymać pojazd (całkowicie – do momentu zatrzymania kół) oraz upewnić się, że przejazd będzie bezpieczny dla innych osób znajdujących się na drodze,
- kierowca musi ustąpić pierwszeństwa wszystkim innym uczestnikom ruchu,
- sygnał warunkowy może być nadawany jednokrotnie lub wielokrotnie w trakcie nadawania sygnału czerwonego,
- nie dopuszcza się wyświetlania strzałki warunkowej podczas nadawania sygnału żółtego.
Z przepisów jasno wynika, że zielona strzałka nie jest równoznaczna z zielonym światłem. Nie należy jej tak traktować choćby ze względu na bezpieczeństwo pieszych, którzy w tym samym czasie mogą otrzymywać zielony sygnał. Kontynuowanie manewru po zatrzymaniu auta jest możliwe po zejściu pieszych z pasów. Warunkowy skręt w prawo często wymaga ponownego zatrzymania auta – po wjeździe na drogę poprzeczną również należy ustąpić pierwszeństwa.
Drugim aktem prawnym odnoszącym się do sygnalizatora S2 jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r., dotyczące m.in. warunków umieszczania znaków na drogach. Według rozporządzenia ten typ sygnalizacji powinien być stosowany wyłącznie na skrzyżowaniach bezkolizyjnych. Nie jest to jednak regulacja techniczna, dlatego sygnalizatory S2 są rozmieszczane przy różnych rodzajach skrzyżowań.
Warunkowy skręt w prawo – prawidłowe postępowanie
Wykonanie manewru skrętu w prawo na skrzyżowaniu oznaczonym przez sygnalizator S2 jest częstym elementem egzaminu na prawo jazdy. Egzaminatorzy sprawdzają w ten sposób, czy kandydat wie, jak się zachować, kiedy na sygnalizatorze pojawia się zielona strzałka w prawo. Nieuprawniony wjazd na skrzyżowanie (bez zatrzymania pojazdu oraz sprawdzenia bezpieczeństwa na drodze) skutkuje oblaniem egzaminu.
Wątpliwości kierowców dotyczące postępowania podczas warunkowego skrętu w prawo są dobrze widoczne na polskich drogach. Zatrzymanie przed zieloną strzałką nie jest powszechną praktyką, a zdarza się nawet, że bywa krytykowane przez innych, spieszących się kierowców. Jak zatem powinien wyglądać warunkowy skręt w prawo?
Kiedy przy czerwonym świetle pojawi się odseparowana strzałka w kolorze zielonym:
- dojeżdżając do sygnalizatora, uważnie sprawdź otoczenie: czy na przejściu dla pieszych nie ma żadnych osób oraz, czy po drodze prostopadłej nie jedzie żaden samochód,
- zatrzymaj pojazd przed linią zatrzymania, a w przypadku jej braku – przed sygnalizatorem,
- upewnij się, że wykonując manewr, nie dojdzie do stłuczki z innym uczestnikiem ruchu – ustąp pierwszeństwa kierującym i pieszym, którzy mają zielone światło,
- po wykonaniu skrętu ustąp pierwszeństwa pieszym przechodzącym przez jezdnię za sygnalizatorem.
Błąd, który często popełniają kierowcy to zmniejszenie prędkości zamiast całkowitego zatrzymania auta. Nie jest to dozwolone postępowanie, które może być traktowane jako wtargnięcie na skrzyżowanie oraz próba wymuszenia pierwszeństwa.
Zielona strzałka warunkowa – bezpieczeństwo
Czy kierowcy faktycznie nie wiedzą, co oznacza zielona strzałka na sygnalizatorze czy też celowo ignorują przepisy?
Można zauważyć, że przed zieloną strzałką zatrzymują się głównie świeżo upieczeni kierowcy, a także „elki”, czyli samochody nauki jazdy. Czy z czasem zapomina się w takim razie o obowiązujących przepisach? Odpowiedzialne jest za to raczej wyrabianie nawyków poprzez obserwację innych kierujących. Widząc, że niewielu kierowców przestrzega zatrzymywania przed zieloną strzałką, kolejni zaczynają robić to samo. Część z nich uzasadnia to ryzykiem spowolnienia ruchu i niebezpieczeństwem, że jadący z tyłu pojazd może nie zdążyć z wyhamowaniem. Przepisy są jednak jasne, a kto ich nie przestrzega, musi liczyć się z konsekwencjami. Jeszcze niedawno przepisy nie były specjalnie surowe, dlatego kierowcy się nimi nie przejmowali – wyjaśnia ekspert Inter Cars.
Zielona strzałka warunkowa może przysporzyć kierowcy problemów, a także nieco nadwyrężyć portfel. Wprowadzona w 2022 r. podwyżka mandatów oraz zmodyfikowany system punktów karnych uwzględniają nieprawidłowe zachowanie podczas manewru skrętu na skrzyżowaniu z sygnalizatorem S2.
Od 17 września 2022 r. za niezatrzymanie się przed warunkową zieloną strzałką policja może wypisać mandat w wysokości 100 zł oraz dodać do konta kierowcy 6 punktów karnych (przed zmianami grzywna wynosiła 100 zł i nie dopisywano punktów). Jeśli zaś kierowca wjedzie na skrzyżowanie, kiedy zielona strzałka zgaśnie, wysokość mandatu może wzrosnąć do 500 zł, a jego konto obciąży 6 punktów karnych.
Hamowanie a zielona strzałka – zadbaj o układ hamulcowy
Kierowcy, którzy nie zatrzymują się przed zieloną strzałką, często podają argument o konieczności gwałtownego hamowania, które może doprowadzić do kolizji ze znajdującym się za nimi autem. Aby temu zapobiec, trzeba rozpocząć hamowanie odpowiednio wcześniej, stopniowo doprowadzając do całkowitego zatrzymania kół. Niezbędny jest do tego sprawny układ hamulcowy. Regularna wymiana płynu hamulcowego (przynajmniej raz na dwa lata), kontrola przewodów oraz badanie sprawności tarcz i klocków to podstawa. Dzięki nim, hamulce nie zawiodą w najmniej oczekiwanym momencie.
Podczas standardowego przeglądu sprawdź nie tylko grubość tarcz i klocków, ale też m.in. stan przewodów hamulcowych. Zły stan przewodów może długo nie dawać żadnych objawów, a ich korozja gwałtownie obniża skuteczność hamulców. Nigdy nie ignoruj niepokojących sygnałów ze strony układu hamulcowego (m.in. wydłużenia drogi hamowania) – to groźne dla Twojego bezpieczeństwa.
Nie dopuść do awarii układu hamulcowego i zaopatrz się w niezbędne części, akcesoria oraz płyny, które są dostępne w sklepie Inter Cars.
Zielona strzałka nie jest martwym przepisem
Sposób zachowania wobec wyświetlającej się na sygnalizatorze, warunkowej zielonej strzałki, regulują przepisy. Przez wiele lat kierowcy uważali je za martwe, co powodowało, że nie przywiązywali zbyt dużej wagi do ich przestrzegania. Zmiany w taryfikatorze mandatów i dodatkowe punkty karne mają zmienić te przyzwyczajenia. Wskazują bowiem na to, że służby będą podchodzić do nich bardziej restrykcyjnie.
Zamiast szukać sposobów na obejście prawa, lepiej zadbać o sprawność swojego pojazdu. W sklepie motoryzacyjnym Inter Cars znajdziesz potrzebne do tego części zamienne i płyny eksploatacyjne. Narzędzia i akcesoria pomogą Ci samodzielnie uporać się z wieloma usterkami.
