Klucz dynamometryczny – do czego służy? Wyjaśniamy!

Ręczne wkręcanie śrub to zadanie proste, ale tylko z pozoru. Mało kto zastanawia się przy tej pracy, jak mocno należy je dokręcić. Jest to jednak niesamowicie ważne, a użycie zbyt małej lub zbyt dużej siły może prowadzić do awarii. Niezbędną precyzję zapewni Ci klucz dynamometryczny. Dowiedz się, jak działa i do czego służy to narzędzie.

To, z jaką siłą dokręcasz śruby, nie jest bez znaczenia. Jej odpowiedni dobór gwarantuje, że poszczególne elementy zostaną stabilnie połączone. Jednocześnie zapobiega powstawaniu odkształceń oraz niepożądanych naprężeń. Ten rodzaj klucza umożliwia precyzyjne określenie momentu obrotowego. Dzięki temu nie musisz bazować na swoim wyczuciu, co często bywa zdradliwe. Jaki klucz dynamometryczny do samochodu będzie najlepszy? Czym kierować się przy wyborze i czy posługiwanie się nim jest trudne? Tego dowiesz się z naszego artykułu. Przygotowaliśmy dla Ciebie również zestawienie uwzględniające polecane klucze dynamometryczne w korzystnych cenach. Zapraszamy do lektury!

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

1. czym jest i do czego służy klucz dynamometryczny;
2. jakie są rodzaje kluczy dynamometrycznych;
3. w jaki sposób ustawiać i kalibrować klucz dynamometryczny;
4. które modele kluczy dynamometrycznych warto kupić;
5. jakie są akcesoria do kluczy dynamometrycznych.

Klucz dynamometryczny: w jaki sposób działa?

Czy wiesz, jak działa dynamometryczny klucz? Wszystko opiera się na prawach fizyki, a konkretnie na założeniach prawa Hooka, które zostało opracowane jeszcze w XVII wieku. Mówi ono o tym, że pod wpływem działającej siły każde ciało odkształca się w sposób wprost proporcjonalny do jej wartości. Wymieniony klucz umożliwi Ci ustalenie tej wartości: wystarczy skorzystać ze specjalnej tabeli, aby znaleźć właściwe momenty dokręcania i odkręcania.

We wnętrzu klucza dynamometrycznego znajdują się 2 ważne elementy: sprężyna i zapadka. Sprężyna stopniowo napina się, dzięki czemu użytkownik jest w stanie odpowiednio dostosować siłę wkręcania. Gdy ustalona na początku wartość zostanie osiągnięta, zapadka blokuje narzędzie.

Klucze dynamometryczne – rodzaje

Istnieją różne rodzaje kluczy dynamometrycznych. Wszystko dlatego, że to narzędzie jest wykorzystywane w wielu branżach. Zostało więc dostosowane do wykonywania zróżnicowanych zadań. Do najczęściej spotykanych typów klucza dynamometrycznego należą:

• Mechaniczny – bywa także nazywany klikowym, ponieważ w momencie przekroczenia ustawionej siły dokręcania wydaje charakterystyczne kliknięcie. Umożliwia dokręcanie z momentem w zakresie 20-200 Nm. Ze względu na swoją uniwersalność i szeroki zakres zastosowań jest wybierany przez pracowników warsztatów samochodowych i znajduje się na wyposażeniu praktycznie każdego serwisu.
• Elektroniczny – to nowoczesne rozwiązanie, które staje się coraz popularniejsze. Jest wyposażony w ekran LCD, na którym wyświetlają się aktualne ustawienia. Bardziej zaawansowane modele są w stanie współpracować z komputerem. Narzędzie odznacza się bardzo wysoką dokładnością (0,5-4 proc.) oraz komfortem pracy.
• Łamany – jego działanie opiera się na dość prostym mechanizmie. Ma zawias, który po osiągnięciu wcześniej ustalonej siły dokręcania sprawia, że przednia część narzędzia „łamie się” o około 20 stopni. Dzięki temu użytkownik wie, że uzyskał odpowiednią wartość momentu.
• Wskazówkowy – to najbardziej klasyczne rozwiązanie. Powyżej rączki znajduje się wskazówka z podziałką, która wychyla się podczas pracy. Patrząc na ten wskaźnik, można określić, z jaką siłą jest dokręcany dany element. To najtańszy dynamometryczny klucz, jaki znajdziesz w sklepach. Za sprawą prostej budowy  jest też uznawany za niezawodny, jednak nie aż tak dokładny, jak urządzenia elektroniczne.

Klucz dynamometryczny: do czego służy?

Zastanawiasz się, do czego służy klucz dynamometryczny? Dzięki temu, że narzędzia należące do tej grupy są tak zróżnicowane, możesz wykonać za ich pomocą szereg czynności.

• Dokręcanie śrub w kołach roweru – tu użycie nadmiernej siły nie jest wskazane, gdyż stosunkowo delikatne elementy mogłyby ulec uszkodzeniu. Dobrze sprawdzi się więc mały klucz dynamometryczny.
• Przykręcanie śrub silnika – najlepiej używać do tego klucza o zakresie pracy do 30 Nm.
• Przykręcanie świec – klucz dynamometryczny do świec powinien cechować się dość dużą precyzją i momentem do 20 Nm.
• Dokręcanie kół samochodu – klucz dynamometryczny do kół musi być dokładny i pracować w zakresie 40-200 Nm. Dobrym wyborem będzie np. model elektroniczny lub wskaźnikowy.
• Dokręcanie części motocykla – w przypadku drobniejszych elementów idealny będzie klucz do 20 Nm.  Klucz dynamometryczny do kół motocykla, powinien mieć te same parametry, co ten do kół auta.

Jak ustawić klucz dynamometryczny?

Być może wydaje Ci się, że to skomplikowane zadanie. Uspokajamy: wcale nie. Nieskomplikowana budowa tego narzędzia sprawia, że każdy poradzi sobie z jego obsługą.

Jak ustawić klucz dynamometryczny? W tym celu musisz sprawdzić:

• jaka wartość będzie odpowiednia dla konkretnej śruby – rekomendowaną wartość momentu dokręcania znajdziesz w instrukcjach podanych przez producenta. Jest wyrażana w niutonometrach;
• jak zbudowany jest Twój klucz dynamometryczny, jak ustawić w nim wybraną wartość i jak upewnić się, że wszystko zostało wykonane odpowiednio – te informacje również znajdziesz w instrukcji obsługi swojego klucza.

I to wszystko! Możesz już zabierać się do pracy. 

Klucz dynamometryczny: jak ustawić i skalibrować to narzędzie?

Jeśli chcesz, by Twój klucz dynamometryczny działał jak należy, musisz zadbać o jego odpowiednią kalibrację. Niestety, z czasem traci on na precyzji, co może doprowadzić do usterki, jeśli dana śruba nie zostanie tak naprawdę przykręcona zgodnie z jej wymaganiami. Kalibracja kluczy dynamometrycznych nie należy do najprostszych zadań. Wielu kierowców decyduje się więc na usługi autoryzowanych serwisów, które przeprowadzają ją przy wykorzystaniu nowoczesnego (i drogiego) sprzętu. Chcesz skorzystać z takiej możliwości? Musisz się liczyć z dość wysokimi kosztami. 

Alternatywą jest zakup niezbędnych akcesoriów do klucza dynamometrycznego i samodzielna kalibracja. To tańsza opcja, jednak mniej precyzyjna. Jeśli masz własny klucz dynamometryczny, zastanów się też nad zakupem zestawu naprawczego. Dzięki temu będziesz w stanie szybko usunąć usterkę, gdy Twoje narzędzie ulegnie awarii.

Jak ustawić klucz dynamometryczny do kół: siła dokręcania

Odpowiedni dobór siły przy dokręcaniu kół auta ma ogromne znaczenie. Wpływa nie tylko na komfort jazdy, ale również na bezpieczeństwo. Zapewnia także większą żywotność wszystkich elementów. Jak ustawić klucz dynamometryczny do kół w odpowiedni sposób? Zajrzyj do tabeli wytycznych. Wartości momentu dokręcania zazwyczaj znajdują się w przedziale od 80 do 190 Nm, jednak każdy model samochodu może mieć inne wymagania.

Jaki klucz dynamometryczny do samochodu? Polecamy sprawdzone modele

Nie wiesz, jaki klucz dynamometryczny wybrać? Przedstawiamy kilka propozycji z asortymentu sklepu Inter Cars, które są warte uwagi.

HAZET HAZ 5122-3CT

Klucz HAZET HAZ 5122-3CT to prosta w obsłudze grzechotka zapadkowa o dokładności wynoszącej ± 3 proc. ustawionej na skali wartości. Do czego służy klucz dynamometryczny tego typu? Wachlarz jego zastosowań jest bardzo szeroki. Nadaje się do dokręcania kół, napraw jednośladów lub samochodów osobowych i wielu innych. Ma akustyczną sygnalizację (kliknięcie), wygodny uchwyt, kontrastową, dobrze czytelną skalę i zintegrowaną dźwignię przełączającą. Na końcu znajduje się kwadratowy, masywny czop. Klucz waży 1,17 kg, ma długość 519 mm, a jego zakres momentów wynosi 40-200 Nm.

HANS 1/4″ 6-30 Nm 

Ten model to mały klucz dynamometryczny, który przyda Ci się do wykonywania precyzyjnych prac i dokręcania małych elementów. Jego minmalny moment obrotowy wynosi 6 Nm, a maksymalny – 30 Nm. HANS 1/4″ 6-30 Nm dobrze sprawdzi się więc jako klucz dynamometryczny do świec.

SONIC 730320100

Klucz SONIC 730320100 cechuje się momentem obrotowym od 20 Nm do 100 Nm. Wykonane ze stali chromowo-wanadowej narzędzie ma dwukomponentowy uchwyt i końcówkę ze sprzęgłem zapadkowym (grzechotką). Pracuje w obu kierunkach – ma lewy i prawy gwint. 

TOPTUL GAAI1001

Propozycja marki TOPTUL to klucz płaski z kompletem 8 wymiennych końcówek. Zakres momentów wynosi 30-60 Nm, a długość narzędzia – 550 Nm. Cały zestaw GAAI1001 jest umieszczony w wygodnym do przechowywania etui.

Jakie akcesoria do klucza dynamometrycznego warto mieć?

Jeśli udało Ci się już ustalić, jaki klucz dynamometryczny do samochodu sprawdzi się w Twoim przypadku najlepiej, najtrudniejsze zadanie jest za Tobą. W jakie akcesoria do tego narzędzia warto się zaopatrzyć?

Niezależnie od tego, jaki masz klucz dynamometryczny do samochodu, odpowiednie akcesoria pozwolą Ci dostosować jego działanie do indywidualnych potrzeb w każdej sytuacji. Zwiększą jego funkcjonalność i sprawią, że będziesz w stanie dokręcać śruby oraz nakrętki z precyzyjnie określoną siłą i momentem.

W niektórych sytuacjach standardowa nasadka do klucza dynamometrycznego to za mało. Dzięki końcówkom wymiennym (płaskim, oczkowym lub grzechotkowym) poradzisz sobie z wykonaniem każdej pracy. Wzmacniacz momentu jest z kolei urządzeniem, które umożliwi Ci odkręcenie nawet zablokowanych i zardzewiałych połączeń. Wszystko za sprawą uzyskania wysokiego momentu obrotowego. Funkcjonowanie klucza dynamometrycznego doskonale dopełni wskaźnik kątowy. Pomoże Ci zawsze, gdy będziesz wykonywać pracę wymagającą szczególnego wyczucia i precyzji. 

Wszystkie te narzędzia – i wiele innych – znajdziesz w naszym sklepie Inter Cars.

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą!

Klucz dynamometryczny – co sądzą o nim specjaliści?

Nie każdy kierowca zdaje sobie sprawę z tego, jak istotne jest używanie precyzyjnie określonej siły do dokręcania śrub. Robienie tego na oko jest jedną z najczęstszych przyczyn awarii, których rezultaty są później widoczne w warsztatach. Konsekwencją tego jest zwykle uszkodzenie poszczególnych elementów lub ich wadliwe funkcjonowanie. Może to być naprawdę niebezpieczne. Jeśli nie masz we własnym garażu klucza dynamometrycznego, wybierz się do serwisu zamiast przeprowadzać naprawy na własną rękę – mówi ekspert Inter Cars.

Z naszego tekstu dowiedziałeś się już, czym jest klucz dynamometryczny, do czego służy to narzędzie i czy warto je mieć. Mamy nadzieję, że dzięki naszym wskazówkom będziesz w stanie profesjonalnie zadbać o stan swojego auta i uniknąć zbędnych awarii.

FAQ

Czy warto mieć własny klucz dynamometryczny?

Zdecydowanie tak! To proste w obsłudze narzędzie, dzięki któremu będziesz w stanie wykonać samodzielnie wiele nieskomplikowanych prac. Dzięki temu oszczędzisz czas i pieniądze.

Co się stanie, jeśli do przykręcania śruby użyję zbyt dużej siły?

Dokręcenie śruby za mocno wcale nie sprawi, że poszczególne części będą trzymać się mocniej. Zbyt mocno dociśnięte do siebie elementy odkształcają się, uszkadzają, a z powodu zbyt dużych napięć mogą nawet pękać.

Jaki klucz dynamometryczny do kół samochodu powinienem wybrać?

Wybór konkretnego modelu to w dużej mierze kwestia preferencji. Pamiętaj jednak, że klucz do kół powinien mieć moment obrotowy, który wynosi przynajmniej 400 Nm.

Klucz dynamometryczny mały czy duży – co wybrać?

Klucz dynamometryczny mały doskonale sprawdzi się w przypadku precyzyjnych prac i delikatnych elementów. Jeśli chcesz dokręcać koła lub uporać się z zardzewiałymi, opornym śrubami, wybierz większy klucz.